Düğün Gecesi

 ÖÄŸretileri ile tüm dünyada ilgi uyandıran büyük mutasavvıf Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin vuslata erdiÄŸi gece olan ''Åžeb-i Arus''ta (DüÄŸün Gecesi) düzenlenen törenler, farklı renk, din ve kültürleri Konya'da buluÅŸturuyor. Hz. Mevlana'nın hayata gözlerini yumduÄŸu 17 Aralık akÅŸamı yaÅŸananlar, kentte düzenlenen Åžeb-i Arus etkinlikleriyle, 741 yıl sonra yine aynı duygularla anılıyor. 7-17 Aralık tarihlerinde düzenlenen Mevlana'nın Vuslat Yıl Dönümü Uluslararası Anma Törenleri, yurt dışı ve yurt içinden binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor. Havayolu ulaşımının daha nitelikli hale gelmesi, Ankara, EskiÅŸehir ve yarından itibaren baÅŸlayacak Konya-Ä°stanbul Yüksek Hızlı Tren seferinin de devreye girmesiyle, ziyaretçi yoÄŸunluÄŸunun daha da artması bekleniyor.  - Sema törenleri 10 bin kiÅŸilik spor salonunda Öte yandan törenler kapsamında 11 gün boyunca 21 sema gösterisi planlanırken, bu yıl bir ilk yaÅŸanacak. Her yıl Mevlana Kültür Merkezi'nin 2 bin 670 kiÅŸilik sema salonunda düzenlenen törenler, bu yıl Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin hayata gözlerini yumduÄŸu gece olan ''Åžeb-i Arus'' akÅŸamı, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, BaÅŸbakan Ahmet DavutoÄŸlu ve CHP Genel BaÅŸkanı Kemal KılıçdaroÄŸlu'nun da katılımıyla, ilk defa 10 bin kiÅŸi kapasiteli Konya BüyükÅŸehir Belediyesi Spor ve Kongre Merkezi'nde icra edilecek.  - Sema, iÅŸitmek, güzel ses ve ÅŸarkı dinlemek demek "Mevlana" denince ilk akla gelen, görselliÄŸi ve estetiÄŸi ile seyredenleri etkileyen bir ritüel olan sema gösterilerinde semazenlerin her hareketi ayrı bir anlam taşıyor. Sema ayininin icra edildiÄŸi "Semahane" denilen alanın ÅŸeklinden, semazenlerin üstüne oturdukları postlara, giydikleri her kıyafetten yaptıkları harekete kadar hepsinin farklı anlamları bulunuyor.  Kelime olarak "iÅŸitmek, güzel ses ve ÅŸarkı dinlemek" anlamlarına gelen sema, Hz. Mevlana'nın yaÅŸadığı dönemden günümüze kadar Mevlevilerle özdeÅŸleÅŸen bir terim olarak literatürde yerini alıyor. Genel olarak bir bütün ÅŸeklinde deÄŸerlendirilen sema ve musikisi, semazenlerin saÄŸ ayak baÅŸparmağını sol ayak baÅŸparmağı üzerine koyarak (ayak mühürlemek) yarı secde eder gibi birbirleriyle selamlaÅŸmalarıyla baÅŸlıyor. 4 bölümlük sema, sonunda okunan Kur'an-ı Kerim ve dua ile farklı anlamlar içeriyor. Bu bölümlerin ilki, musikisiz olarak Hz. Muhammed'i öven ÅŸiirler (Nat-ı Åžerif) ile baÅŸlıyor. Ä°kinci bölümde gerçekleÅŸtirilen ney taksimi ise ilahi nefesi temsil ediyor. Üçüncü bölümde, ilk iki bölümü huÅŸu ile oturarak dinleyen, Mevlana'yı temsil eden ÅŸeyh (postniÅŸin), semazenbaşı ve semazenler ayaÄŸa kalkarak dairesel döngüyle (Devr-i Veledi), Hz. Mevlana’yı veya bazı bilim adamlarınca Hz. Muhammed'i temsil ettiÄŸine inanılan kırmızı postun önünde üç tur birbirleriyle selamlaşıyor.  Kendi içerisinde 4 selamı barındıran son bölümde ise semazenler kısa aralıklarla semaya kalkıyor. Bu semaya kalkışların ilki; "Allah'ın yüceliÄŸi" kavranarak kulluÄŸun acziyetinin daha iyi anlaşılması, ikincisi; Allah'ın yarattıklarının muhasebesinin yapılıp onun büyüklüÄŸünün idrak edilmesi, üçüncüsü de aÅŸk ateÅŸiyle benliÄŸini yakıp bütün uzuvlarında Allah'ın hissedilmesi anlamını taşıyor. Semazenlerin bedeni ile dönerken kalbi ve dili ile de Allah'ı zikrettiÄŸi (Zikr-i Celal) sırada, semazenbaşının semazenlerin aralarında gezinmesi de mesafenin korunması konusunda onlara yardımcı olması anlamına geliyor. Daha sonra ÅŸeyhin kırmızı postun ucunda ayakta durarak dualar okumasıyla semanın dördüncü selamı sona eriyor. Tören, semazenlerin yerlerine oturmasının ardından Kur'an-ı Kerim'den bir ayet okunması ve postniÅŸinin duasıyla son buluyor. - "Allah'ın sırrına aracısız ulaÅŸmak" Semazenlerin hareketleri hakkında AA muhabirine bilgi veren Selçuk Üniversitesi (SÜ) Mevlana AraÅŸtırmaları Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nuri ÅžimÅŸekler, kendisi için özel bestelenmiÅŸ musikisi ve içerdiÄŸi manasıyla semanın görselliÄŸi dışında apayrı bir anlamının olduÄŸunu söyledi. Mevlana'nın semayı; "Fanilik içinde beka zevkini tatmak, Allah'ın sırrına aracısız ulaÅŸmak, Allah ile buluÅŸmak ve aÅŸkı kucaklayıp baÄŸrına basmak" gibi cümlelerle açıklamaya çalıştığını belirten ÅžimÅŸekler, bunun aynı zamanda Mevlana'nın ilahi aÅŸkla yanan gönlünün sema ÅŸeklinde bir yansıması olduÄŸunu ifade etti. - GüneÅŸ sistemi ve atoma benzetiliyor ÅžimÅŸekler, semanın yapıldığı yer ve semazenlerin hareketlerinin ayrı anlamlar taşıdığına dikkati çekerek, ÅŸöyle devam etti: "Bazı bilim adamları sema yapılan yeri yuvarlak olmasından dolayı dünyaya, postniÅŸini güneÅŸe, semazenbaşını aya ve semazenleri de gezegenlere benzeterek semanın güneÅŸ sisteminin bir anlatımı olduÄŸunu vurgularken, bazı bilim adamları da bu konsepti atoma benzetir. Semazenler dönerken kalbi ve dili ile de Allah'ı zikreder. Semazenbaşı ise aralarında gezinerek birbirlerine olan mesafenin korunması konusunda onlara yardımcı olur. Sema baÅŸlamadan semazenin kollarının iki omzuna deÄŸecek ÅŸekilde çapraz durmasının, Arap harfleriyle yazılımda 'Allah' kelimesinin 'elif'ini; semaya baÅŸladıktan sonra kollarını iki yana açarak saÄŸdan sola, yani 'gönle' doÄŸru dönmesi, kainatı bütün kalbiyle kucaklaması anlamına gelir. Semazenin yukarıya dönük olan saÄŸ avucu ile haktan aldığını, avucu yere dönük olan sol eli ile halka dağıtması anlamlarını barındırır. Ayrıca sema edilirken ellerin iki yana açılması yine Arapça'da 'la' yani yoktur; 'La Ä°lahe Ä°llallah'ın (Allah’tan baÅŸka ilah yoktur) ifadesidir."