En çok sorun

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, ''Türkiye'de Aile Yapısı AraÅŸtırmaları Ä°leri Ä°statistik Analizi AraÅŸtırması- 2013'' hazırladı. Ä°lki 2006'da, ikincisi 2011'de yapılan araÅŸtırmalar, Türkiye'deki aile yapısını, bireylerin aile ortamındaki yaÅŸam biçimlerini ve aile hayatına iliÅŸkin deÄŸer yargılarını tespit etmek amacıyla düzenlendi. Bakanlıkça hazırlanan son çalışmayla ise bu iki araÅŸtırma karşılaÅŸtırıldı. Bu çalışma raporuna göre, Türkiye'de hanede yaÅŸayan kiÅŸilerin sayısı ortalama 3,6 kiÅŸi olarak belirlendi. Hanehalkı büyüklüÄŸünün en fazla olduÄŸu bölgeler GüneydoÄŸu Anadolu, OrtadoÄŸu Anadolu ve KuzeydoÄŸu Anadolu olarak tespit edildi.  Ülke genelinde hanelerin yüzde 70'inin çekirdek ailelerden, yüzde 18'inin dağılmış ailelerden, yüzde 12'sinin ise geniÅŸ ailelerden oluÅŸtuÄŸu belirlenirken, Türkiye'de hanelerin yarıya yakınının apartman dairesinde oturduÄŸu ortaya çıktı. Rapora göre, Türkiye'deki hanelerin yüzde 26'sı kiracı, yüzde 61'inde ise oturulan konut aile fertlerinden birine ait. Ä°kinci konut kullanım oranının en yüksek olduÄŸu il Ä°stanbul iken, yazlık, köy evi, yayla evi gibi konutlarda yaÅŸayanların oranı yüzde 20. Türkiye genelindeki en yaygın konut büyüklüÄŸü, yüzde 43 ile 2+1 tipi konutlar. ÇocuÄŸu olan ailelerin yarısından fazlası çocuklara özel oda vermiyor. Konutlarda en yaygın kullanılan zemin, beton iken, bazı illerde konut zemini tercihlerinde farklılaÅŸmalar görülüyor. Türkiye'de hanelerin yarısı odun/kömür sobası ile ısınıyor. Bu oran, kırda yüzde 83'e kadar çıkıyor. Kentteki hanelerde ise doÄŸalgazlı kombi/kat kaloriferi yüzde 31 oranında en yaygın ısınma yöntemi olarak kullanılıyor. En çok 18-29 yaÅŸ arasında evleniliyor AraÅŸtırmada bireylerin ve hanelerin ekonomik durumunu anlamaya yönelik sorular da yöneltildi. Hanelerin neredeyse tamamında buzdolabı (yüzde 98), çamaşır makinesi (yüzde 94), cep telefonu (yüzde 91), televizyon (yüzde 89) ve ütü (yüzde 89) bulunuyor. Çöp öÄŸütücüsü (yüzde 2), çamaşır kurutma makinesi (yüzde 4), ev spor aletleri (yüzde 5) ise en düÅŸük oranda sahip olunan eÅŸyalar arasında yer alıyor. AraÅŸtırmalara göre, Türkiye'de evliliklerin büyük çoÄŸunluÄŸu (yüzde 87) 18-29 yaş arasında gerçekleÅŸiyor. Evlenen bireylerin yüzde 57'sinin ilk evliliklerini 18-24 yaÅŸları arasında yaptığı tespit edildi. Türkiye'de aile (yüzde 39) ve komÅŸu, mahalle (yüzde 39) çevresinden tanışarak evlenme oranı oldukça yüksek. EÄŸitim seviyesi ve sosyo-ekonomik seviye yükseldikçe arkadaş̧, iş, okul çevresinden tanışarak evlenenlerin oranı artıyor. Görücü usulü evlilik yüzde 51 oranında gerçekleÅŸirken, bu ÅŸekilde evlenenlerin yüzde 10'luk bir kesimi görüÅŸü alınmadan, ailenin kararıyla evlendiriliyor. Bu oranın en yüksek olduÄŸu bölge ise DoÄŸu Karadeniz. Evliliklerin neredeyse tamamında hem resmi hem de imam nikahı yapıldığı tespit edildi. Sadece resmi ya da sadece imam nikahı ile evlenenlerin oranı Türkiye genelinde düÅŸük. En yaygın olarak görülen törenler, yüzde 89 ile ''düÄŸün'' ve yüzde 88 ile ''söz kesme/kız isteme.''  BoÅŸanma nedeni olarak ise ''sorumsuz ve ilgisiz davranma'' gerekçeleri öne çıkıyor. Çocuklara yüzde 4 oranda anneanneleri bakıyor AraÅŸtırmada detaylı bir ÅŸekilde incelenen konulardan biri aile içi iliÅŸkiler. Hanehalkı üyelerinin yüksek sayılabilecek bir oranda hafta sonlarında (yüzde 80) ve akÅŸam yemeklerinde (yüzde 81) sık sık bir araya geldikleri görülüyor.  Hanehalkı üyelerinin sık sık birlikte yaptıkları faaliyetler incelendiÄŸinde, ilk sırada birlikte televizyon seyretmek (yüzde 60) geliyor. Aile üyelerinin büyük çoÄŸunluÄŸu (yüzde 78) birlikte sinemaya/tiyatroya gitmediklerini, yüzde 61'i birlikte tatile çıkmadıklarını belirtiyor.  Evdeki iÅŸlerin kimler tarafından yapıldığı ile ilgili verilere göre, yemek piÅŸirme, çamaşır ve bulaşık yıkama, ütü yapma ve dikiÅŸ iÅŸleri gibi iÅŸleri yüksek bir oranda kadınların yaptığı görülüyor. 0-5 yaş grubunda çocuÄŸu olan hanelerde, gündüz küçük çocuÄŸa bakmaktan annenin sorumlu olduÄŸu görülüyor. Türkiye genelinde yüzde 4 gibi düÅŸük bir oranda olan anneanne tarafından bakılan çocuk oranı, dağılmış ailelerde ve en yüksek sosyo-ekonomik grupta yüzde 15'in üstüne çıkıyor. Türkiye genelinde yüzde 1 olan bakıcı oranı ise bu toplum kesimlerinde yüzde 10'un üstüne çıkıyor.  Türkiye'de bakıma muhtaç engelli bulunan hane oranı yüzde 5, bakıma muhtaç hasta oranı ise yüzde 8 olarak belirlendi.  Bakıma muhtaç hasta oranı ise KuzeydoÄŸu Anadolu'da yüzde 15, GüneydoÄŸu Anadolu yüzde 11 ve DoÄŸu Karadeniz'de yüzde 11 ile en yüksek iken, geniÅŸ ailelerde bakıma muhtaç hasta oranı yüzde 22'ye ulaÅŸtı. ''EÅŸlerin iliÅŸkileri her konuda iyi'' AraÅŸtırmaya göre,  aile ile ilgili birçok kararın alınmasında anne-kadın daha baskın bir role sahip. Ailedeki karar verme süreci ile ilgili olarak elde edilen verilere göre, yüzde 50 ve üzerinde orandaaile fertleri beraber karar veriyor. Aile bireyleri eÅŸleriyle iliÅŸkilerinin hemen hemen her konuda iyi olduÄŸunu ifade ederken, çeÅŸitli sıklıklarda olmak üzere en çok sorun oluÅŸturan konuların ise ''ev'' ve ''çocuklar'' ile ilgili sorumluluklar olduÄŸu belirtildi. En az sorun yaÅŸanan konuların ise ''kumar alışkanlığı'', ''dini görüÅŸlerin farklılığı'', ''cinsellik'' ve ''siyasi görüÅŸ'' olduÄŸu görüldü.  Bireyler arasında anlaÅŸmazlık olduÄŸunda ve bu anlaÅŸmazlık konusu bireylerce konuÅŸularak çözülemediÄŸinde yüzde 65 oranına erkeÄŸin eÅŸine sesini yükselttiÄŸi, yüzde 55 oranında kadının ise daha çok sessiz kalarak tepki gösterdiÄŸini ortaya koydu.  Erkeklerin eÅŸlerine fiziksel ÅŸiddet uygulamalarıyla ilgili oran ise yüzde 5 olarak belirlendi. Sosyo-ekonomik seviye düÅŸtükçe eÅŸinden ÅŸiddet gören kadınların oranının da arttığı görülüyor. Evli bireylerin yüzde 62'si eÅŸleriyle önemli bir sorun yaÅŸadığında kimseden yardım almayı düÅŸünmezken yüzde 23 oranında kiÅŸi de bu yardımı aile büyüklerinden alacağını belirtiyor.  DoÄŸal yolla çocuk sahibi olamayanların ilk tercihi ''evlat edinme'' Türkiye genelinde en çok iki çocuklu bireylerin (yüzde 35) oranının yüksek olduÄŸu belirlendi. Bireylerin yüzde 38’i ÅŸartları uygun olsa iki çocuk, yüzde 32’si üç çocuk sahibi olmak istiyor. Yüzde 71’i sahip olunmak istenen çocuÄŸun cinsiyetine dair bir tercihleri olmadığını belirtiyor.  Bireylerin sadece yüzde 0,4'lük kısmı evlat ediniyor. DiÄŸer yandan doÄŸal yöntemle çocuk sahibi olunmadığında bireylerin evlat edinilebileceÄŸini düÅŸünenlerin oranı yüzde 83. Bu oranı takiben, ikinci sırada yüzde 78'lik oranla tüp bebek ve yüzde 77 oranıyla üçüncü sırada koruyucu aile yöntemi geliyor. ''Sperm bankasına veya yumurta bankasına baÅŸvurma'' fikrine bireylerin yüzde 16’sı olumlu bakıyor.  Aileler ''mutlu'' Raporda yer alan diÄŸer bilgilere göre, anne baba ile çocukları arasında en çok ''harcama ve tüketim alışkanlığı'', ''arkadaÅŸ seçimi'', ''kılık kıyafet tarzı'' konularında sorun yaÅŸanıyor. Bireylerin çoÄŸu nikahsız birlikte yaÅŸama ve evlilik dışı çocuk sahibi olmaya olumsuz bakıyor. Kadınların ücretli bir iÅŸte çalışması toplumda genel olarak kabul görüyor. Bireylerin yüzde 18'i ailelerinin ''çok mutlu'', yüzde 59'u ''mutlu'' olduÄŸunu düÅŸünüyor. Ailelerinin mutsuz olduÄŸunu belirtenlerin oranı ise sadece yüzde 3. Bireyler dini bilgileri en çok aile ve akrabalardan ediniyor. Dinin en belirleyici olduÄŸu konu eş seçimi iken, en az belirleyici olduÄŸu alan iÅŸ seçimi. KiÅŸilerin yüzde 97'si ''baÅŸsaÄŸlığı'', ''dini bayramlarda bayramlaÅŸma'' amacıyla akraba, arkadaÅŸ ve yakınlarını ziyaret ediyor. En çok ''hasta ziyaretinde'' ve ''bebek görmeye gittiklerinde'' yakınlara hediye veriliyor. Çalışmayla toplumda ''yılbaşında'' ve ''sevgililer gününde'' ise hediye vermenin henüz yaygınlaÅŸmadığı görüldü. Türkiye genelinde bireylerin yüzde 41'i kitap ve yüzde 30'u hiç gazete okumuyor. Sinema ve tiyatroya hiç gitmeyenlerin oranı ise yüzde 70. Bireylerin yüzde 65'i hiç spor yapmıyor.  Yüzde 43 oranında birey sigara içerken, yüzde 81'i hiç alkol kullanmadığını ifade ediyor. KiÅŸiler çoÄŸunlukla tatillerini bulundukları yerde dinlenerek geçiriyor.