Ermenek'te facia "geliyorum" demiÅŸ

Yapılan keÅŸiflerde, çalışanların acil durumlarda kullanması için uygun ekipmanlarının olmadığı, jeneratörün gücü trafo gücüyle uyumlu seçilmediÄŸinden su baskını sonrası gereken enerji ihtiyacını karşılayamadığı anlaşıldı2014 yılı imalat haritası ile daha önceki imalat haritalarının çakıştırılmadığı, geçmiÅŸ yıllarda iki defa eski imalatla iliÅŸkilendirilebilecek küçük su patlamalarının üretim esnasında olabilecek "rutin" hadiseler olarak deÄŸerlendirildiÄŸi açıklandıÇalışma yapılan kısımla eski imalat arasında güvenli mesafe bırakılmadığı için eski imalatlardan gelen ÅŸiddetli suyun toplu ölümlere neden olduÄŸu ifade edildi  Karaman'ın Ermenek ilçesindeki kömür ocağında meydana gelen su baskını sonrası 18 iÅŸçinin hayatını kaybetmesiyle ilgili hazırlanan bilirkiÅŸi raporunda, çalışanların acil çıkış yollarını bildiÄŸi fakat yeterli tatbikat yapılmamasından dolayı felaket karşısında paniÄŸe kapıldıkları bildirildi.  BilirkiÅŸi raporunda, yeraltı kömür üretimi çalışmaları sırasında ani su patlaması olduÄŸu, galerileri kısa zamanda dolduran su ve beraberindeki kömür, çamur, tahkimat malzemelerinin ocakta çalışanların çoÄŸunluÄŸunun kaçmasına fırsat vermediÄŸi belirtildi. Kazaya sebep olan suyun eski göçükte depolanan, uzun süre bekleyerek kömürle reaksiyona giren ve kükürt oranı yükselen yeraltı rezervuar suyu olduÄŸu ifade edilen raporda, çalışma yapılan kısımla eski imalat arasında güvenli mesafe bırakılmadığı için eski imalatlardan gelen ÅŸiddetli suyun toplu ölümlere neden olduÄŸu dile getirildi. - Çalışmalar plan üzerine zamanında iÅŸlenmemiÅŸ Ruhsat sahibi ve rodövansçı firma sahiplerinin imalat haritalarıyla bunların aplikasyonunu yapmadığı ve yaptırmadığı için yönetmelik hükümlerine aykırı davrandığı vurgulanarak, "Plan üzerine yapılan çalışmalar zamanında iÅŸlenmemiÅŸtir. Özellikle eski imalat bölgelerine yaklaşıldığında yapılan çalışmalar plan üzerine daha sıklıkla konulmalıdır. Plan üzerinde ölçüm tarihleri konulmamıştır. Vinç motorunun acil durumlarda durdurulmasını saÄŸlayacak 'acil durdurma butonu' eriÅŸim alanının dışındadır" ifadelerine yer verildi. Basamakların yer yer bozularak kaygan hale geldiÄŸi, desandre içi tahkimatın yer yer bozulduÄŸu, maden direklerinin dokunma sonucu düÅŸecek hale geldiÄŸi anlatılan raporda, olabilecek yeraltı suları ve eski imalat birikme sularının öngörülmeden üretim ve hazırlık çalışmalarının yapıldığına iÅŸaret edildi. - Sondajlar yeterli yapılsaydı büyük felaket yaÅŸanmayacaktı" Alınan ifadelerin tamamında uzun metrajlı sondajların yapılmadığı, sadece burgu ile en fazla 3 metrelik delikler delindiÄŸinin belirtildiÄŸi açıklanan raporda, "25 metre ve üzeri sondajlar yapılsaydı, bu denli büyük felaket yaÅŸanmayacaktı. Su gelirinin belirlenmesiyle önlemler de beraberinde alınacaktı" denildi.  Eski imalatlardan gelebilecek suların boÅŸaltılması için gereken tahliye borularının uygun ÅŸekilde olmadığının görüldüÄŸü aktarılan raporda, olası tehlikelere karşı önceden önlem alınmadığı, barajların kalınlığının olabilecek zararlara karşı kolayca açılabilecek özellikte olduÄŸunu vurgulandı. - Ä°ÅŸçiler, tatbikat yetersizliÄŸinden paniÄŸe kapıldı Raporda, "Yılda en az bir defa düzenli tatbikatlar yapıldığına dair bilgi ve belgeye rastlanmamıştır. EÄŸer bu tatbikatlar yapılmış olsaydı, çalışanlar acil durumda daha bilinçli hareket edebilirlerdi ve bu felaket meydana gelmezdi" görüÅŸüne yer verilerek, ÅŸöyle devam edildi: "Kaza sonrası hayatını kaybedenlerin bulunduÄŸu konum, onların çıkışa veya daha güvenli bölgelere doÄŸru hareket ettiÄŸini göstermektedir. Dolayısıyla çalışanlar acil çıkış yollarını bilmelerine raÄŸmen yeterli tatbikat yapılmamış olmasından dolayı felaket karşısında paniÄŸe kapılmışlardır. Yapılan keÅŸiflerde çalışanların acil durumlarda kullanması için uygun ekipmanların olmadığı görülmüÅŸtür. Jeneratörün gücü trafo gücüyle uyumlu seçilmediÄŸinden su baskını sonrası gereken enerji ihtiyacını karşılayamadığı anlaşılmıştır. Su baskını meydana gelme ihtimaline karşı çalışır halde büyük güçlü motor pompa sistemlerinin de bulundurulmadığı anlaşılmıştır. Makine parkı bu haliyle maden ocağının ihtiyacını karşılamayacak haldedir. KeÅŸif sırasında yapılan tespitlerde kabloların yürüme yolu üzerinde dağınık ÅŸekilde yer yer birikmiÅŸ su ve çamur içinden geçtikleri görülmüÅŸtür. Buna ek olarak yürürken denge saÄŸlamak için kablolara tutunmak zorunda kalınmıştır." - Su patlamaları "rutin hadiseler" olarak deÄŸerlendirildi  Maden ocağının mevcut elektrik motorlarının elektrik panoları, tesisat kabloları ve makine parkının yetersiz, yedeksiz ve acil durumlara müdahale edemeyecek ÅŸekilde olduÄŸuna dikkat çekilerek, "Has Åžekerler Firması'nın 2014 yılı imalat haritası ile daha önceki imalat haritalarının çakıştırılmadığı görülmüÅŸtür. GeçmiÅŸ yıllarda iki defa eski imalatla iliÅŸkilendirilebilecek küçük su patlamalarıyla karşılaşılmış, ciddi bir tehlike olmadığı için bunlar kendi imkanlarıyla çözülmüÅŸtür. Bu karşılaşılan durum, üretim esnasında olabilecek 'rutin' hadiseler olarak deÄŸerlendirildiÄŸi için daimi nezaretçi defterine de yazılmamıştır" ifadelerine yer verildi.  Ermenek'te meydana gelen olayın faciaya dönüÅŸmesinin temel teknik nedenlerinin başında detaylı, jeoloji, jeofizik ve hidrojeolojik yapılarının ortaya konmasını saÄŸlayacak çalışmaların yeterli yetkinlikle yapılmaması olarak açıklandı.Ermenek ilçesindeki kömür ocağında meydana gelen su baskınıyla ilgili, bilirkiÅŸi heyetince hazırlanan raporda, kazaya sebep olan su baskınının kesinlikle "doÄŸal afet" olmadığı görüÅŸüne yer verildiSu baskınına yol açan ana sebebin, eski imalat bölgesinde yıllar içerisinde birikmiÅŸ olan suların çok büyük havuz görevi görerek, büyük bir hidrostatik basınç oluÅŸturması olduÄŸu bildirildiEski imalat haritaları ve kontrol sondaj imkanları olmadığı için eski galeriye tehlikeli ÅŸekilde fazla yaklaşıldığı, zaman içinde tıpkı "baraj duvarının yıkılması gibi" suyun patlayarak maden galerisinin içine dolması sonucu kazanın meydana geldiÄŸi ifade edildiÇok hızlı gelen su ve çamur karışımı baskından kaçamayan çalışanların "boÄŸularak vefat ettiÄŸi", kontrol sondajlarının gerekli sıklıkta ve metrajlarda yapılması halinde eski galerilerde biriken suların drenajla boÅŸaltılabileceÄŸi belirtildi. Ermenek ilçesindeki kömür ocağında meydana gelen su baskınıyla ilgili, bilirkiÅŸi heyeti tarafından hazırlanan raporda, kazaya sebep olan su baskınının kesinlikle "doÄŸal afet" olmadığı vurgulandı. Raporda, kazanın 1997'de yapılan üretim çalışmalarından sonra göçertilen, fakat boÅŸluklar bulunan kısımlarda suyun toplanarak burada büyük bir hidrostatik basınç oluÅŸturduÄŸunun anlaşıldığı ifade edildi. Eski imalat galerisine paralel olacak ÅŸekilde 2014 yılında 3. baÅŸyukarı galerisinin açıldığı, artı 815 koduna gelindiÄŸinde saÄŸa dönerek ilerlendiÄŸi, yeni galerinin 4. baÅŸyukarı ile birleÅŸtirilmesinin amaçlandığı bildirildi. Bu amaçla artı 815 kodunda yeni açılan galerinin sol tarafında basıncın arttığı, yumuÅŸak ve çamurlu malzemelerin galerinin içine doÄŸru akması sonucu yavaÅŸ ilerleme olduÄŸu aktarılan raporda, bu nedenle bozulan galeri kesiti nedeniyle yer yer tahkimat ile ahÅŸap baÄŸ yapılamadan ilerlendiÄŸinin anlaşıldığına dikkat çekildi. - "Baraj duvarının yıkılması" gibi su patlamış 2010'dan beri üretimin yapıldığı maden ocağında artı 962 kotundan, kazanın olduÄŸu artı 815 kotuna kadar kontrol sondajı yapılmadan ilerlendiÄŸi belirtilerek, ÅŸunlar kaydedildi: "Mühendislerin ellerinde eski imalat haritaları ve kontrol sondaj imkanları olmadığı için eski galeriye tehlikeli ÅŸekilde fazla yaklaşılmıştır. Zaman içinde basınç eÅŸik deÄŸerini aÅŸarak zayıflayan topuk galerinin sol tarafından yıkılmış ve tıpkı 'baraj duvarının yıkılması gibi' suyun patlayarak, maden galerisinin içine dolması sonucu kaza meydana gelmiÅŸtir. Kömür üretilen yerler göçertilirken, taÅŸ içinde sürülen galeriler göçertilmeden galerilerin gidiÅŸleri kapatılarak terk edilmiÅŸtir. Bu göçertilmeyen galeriler ileriki yıllarda yeraltı sularının birikmesiyle 'yer altında bir havuz oluÅŸmasına' sebep olmuÅŸ ve su patlamasına sebep olan rezervuar bu ÅŸekilde oluÅŸmuÅŸtur."  - "Çalışanlar boÄŸularak vefat etmiÅŸtir" Kendisine daha geniÅŸ alan bulan eski imalat bölgelerindeki büyük hacme sahip biriken su ve çamur karışımının, aniden çalışma alanını kapladığı aktarılarak, aniden çalışma alanına dolan suyun aynı zamanda kapalı göçük kısımlarındaki zehirli gaz ve pasa molozlarını da beraberinde getirdiÄŸi anlatıldı. "Çok hızlı gelen bu su ve çamur karışımı baskınından kaçamayan çalışanlar boÄŸularak vefat etmiÅŸtir. EÄŸer üretime veya hazırlık çalışmalarına baÅŸlanmadan önce kontrol sondajları gerekli sıklıkta ve metrajlarda yapılmış olsaydı, eski galerilerde biriken sular drenajla boÅŸaltılabilirdi" görüÅŸüne yer verilen raporda, ÅŸunlar kaydedildi: "Maden Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸünce (MÄ°GEM) ve teknik elemanlarca yazılı olarak belirtilmesine raÄŸmen, kontrol sondajları konusu iÅŸveren tarafından gözardı edilmiÅŸtir. MÄ°GEM'den gelen heyetin, 'havalandırmanın uygun olmadığı, gaz kontrol sondajlarının yapılmadığı ve diÄŸer eksikliklerin tamamlanmaması' gerekçesiyle geçen yıl 25 Temmuz'da kapattığı maden, 5 Eylül'de gelen ikinci heyet tarafından eksikliklerin giderildiÄŸi gerekçesiyle yeniden iÅŸletmeye açılmıştır. Aradan geçen 45 gün içinde hiçbir ÅŸeyin deÄŸiÅŸmediÄŸi, sondajlı çalışma yapılmadığı, imalat haritalarına yapılan çalışmaların iÅŸlenmediÄŸi ortadadır. MÄ°GEM kadar, denetleyici idarenin ve kendi teknik personelin uyarılarına, raporlarına itibar etmediÄŸi, gerekli önlemleri almadığı için iÅŸverenler de aynı ÅŸekilde sorumludur. Kazaya sebep olan su baskını kesinlikle 'doÄŸal afet' deÄŸildir. Su baskınına yol açan ana sebep, eski imalat bölgesinde yıllar içerisinde birikmiÅŸ olan suların çok büyük havuz görevi görmesi ve büyük bir hidrostatik basınç oluÅŸmasına neden olmasıdır. Firmanın kontrol sondajı yapılması için teknik koÅŸulları saÄŸlaması ÅŸart. Kazanın meydana gelmesinde en büyük etken sondaj makinesiz çalışılmasıdır."Ermenek ilçesindeki kömür ocağında meydana gelen su baskınıyla ilgili hazılanan bilirkiÅŸi raporunda, Ermenek Cenne Linyit Ä°ÅŸletmeleri Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve Mesul Müdürü Abdullah Özbey, Has Åžekerler Madencilik ÅŸirketinin sahibi ve Mesul Müdürü Saffet Uyar ile MÄ°GEM denetmenler nezdinde "asli kusurlu" sayıldı.Ermenek ilçesindeki kömür ocağında meydana gelen su baskınıyla ilgili bilirkiÅŸi raporunda, Ermenek Cenne Linyit Kömür Ä°ÅŸletmeleri Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve Mesul Müdürü Abdullah Özbey, Has Åžekerler Madencilik Åžirketinin sahibi ve Mesul Müdürü Saffet Uyar ile Maden Ä°ÅŸleri Genel MüdürlüÄŸü (MÄ°GEM) denetmenler nezdinde  "asli kusurlu" görüldü. Raporda, "asli" ve "tali" kusurlular da ayrıntılı ÅŸekilde belirtildi. Eski imalat haritalarını firmanın arÅŸivinde muhafaza etmeyen, yeni anlaÅŸmayı Has Åžekerler Madencilik ile yaparken eski haritaları vermeyen Ermenek Cenne Linyit Kömür Ä°ÅŸletmeleri Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve Mesul Müdürü Abdullah Özbey, yasal olarak sondaj makinesi satın alması veya kiralaması gerektiÄŸi halde yapmadığı, ruhsat sahibi firma olarak arÅŸivinden kaybolmuÅŸ olsa bile MÄ°GEM'den eski haritaları isteyip ilgili ÅŸirkete teslim etmediÄŸi için "asli kusurlu" sayıldı.  AnlaÅŸmayı yaparken eski haritaları ilgili yerlerden istemeyen Has Åžekerler Madencilik ÅŸirketinin sahibi ve Mesul Müdürü Saffet Uyar da kontrol sondaj makinesi bulundurmadığı için "asli kusurlu" görüldü. - Denetmenler nezdinde "asli kusurlu" MÄ°GEM'in kusur durumu ise ÅŸöyle açıklandı: "2009 yılından kazanın olduÄŸu ana kadar gelen bütün heyetler, ÅŸantiye duvarında asılı imalat haritasında eski imalatların olmadığını görmedikleri, ilgilenmedikleri veya eski imalat haritalarının temini konusunda hiçbir tasarrufta bulunmadıkları için, kapatılan madenin 05.09.2014'te yeniden açılmasına izin veren MÄ°GEM heyetinin, firmanın sondaj makinesi temin etmemiÅŸ olmasına raÄŸmen 'eksiklikler giderildi' diyerek olumlu 21.08.2014'te raporu verdikleri için denetmenlerin nezdinde MÄ°GEM asli kusurlu görüldü." Rödovans anlaÅŸması imzalandığı tarihte Ermenek Cenne Linyit Kömür Ä°ÅŸletmeleri Mesul Müdürü olan Hüseyin Hüsnü Özbey, teknik nezaretçi maden mühendisi Ali Kurt ise "tali kusurlu" sayıldı. Vardiya mühendisi Nuray YetiÅŸ, daimi nezaretçiler Yavuz Özsoy ve Cemile Karaca, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı Engin Yetim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ä°ÅŸ TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkanlığı müfettiÅŸlerinin teftiÅŸleri yaptığı günlerde, kazanın meydana geldiÄŸi yerde herhangi bir madencilik çalışması olmadığından, ÅŸirkete ÅŸube müdürü olarak atanan Mehmet Zeybek, ocakta su baskınına maruz kalan ve yaÅŸamını yitiren 18 iÅŸçi ile hayatta kalan baÅŸçavuÅŸ ve çavuÅŸların "kusursuz" olduÄŸu raporda yer aldı. - Ä°ÅŸçilerin tamamına 38 gün sonra ulaşılmıştı Ermenek'te kömür ocağında geçen yıl 28 Ekim'de meydana gelen su baskını nedeniyle 18 iÅŸçi mahsur kalmış, arama kurtarma çalışmaları kapsamında 38 gün sonra iÅŸçilerin tamamının cansız bedenine ulaşılmıştı.  Olayla ilgili Uyar, Özbey, maden sahasının ruhsat sahibi ÅŸirketin ÅŸube müdürü Mehmet Zeybek ve maden mühendisleri Ali Kurt ile Yavuz Özsoy tutuklanmıştı. Özsoy ile Zeybek'in, bilirkiÅŸi raporuna istinaden 5 Åžubat'ta tutuksuz yargılanmalarına karar verilmiÅŸti.