Gayrimenkul DeÄŸerleme Sistemi geliÅŸtirilecek

ANKARA (AA) CumhurbaÅŸkanlığının 2019a yönelik yıllık programında, kamulaÅŸtırma, toplulaÅŸtırma ve imar uygulamalarının etkililiÄŸini artırmak ve piyasanın daha saÄŸlıklı iÅŸlemesini saÄŸlamak üzere objektif ölçütlere dayalı bir Gayrimenkul DeÄŸerleme Sisteminin geliÅŸtirileceÄŸine yer verildi.

Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayımlanan 2019 Yılı CumhurbaÅŸkanlığı Yıllık Programına göre, mekansal planlama sistemi, merkezin düzenleyici ve denetleyici rol üstleneceÄŸi, planlama ve uygulamanın ise yerinde gerçekleÅŸtirileceÄŸi, ortak karar alma süreçlerini güçlendiren bir yapıya dönüÅŸtürülecek.

Ä°mar planı izleme, deÄŸerlendirme ve denetim sisteminin kurulmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek ve imar planlarının yapım, uygulama ve deÄŸiÅŸiklik süreçlerinin mevzuatta yer alan kriterlere göre denetlenmesine iliÅŸkin mekanizmalar etkili hale getirilecek. Ä°zleme ve denetim için model alternatifleri geliÅŸtirilecek.

Ä°mar uygulamalarının yaygınlaÅŸtırılması ve bölgelerin koÅŸullarına göre çeÅŸitlendirilmesi amacıyla alternatif yöntemler geliÅŸtirilecek ve tecrübe paylaşımı saÄŸlanacak.

Bu kapsamda, imar uygulamalarının yaygınlaÅŸtırılması desteklenecek, imar hakkı transferi, trampa ve deÄŸer esaslı imar uygulamaları gibi alternatif yöntemler için yaygınlaÅŸtırma çalışmaları yapılacak ve eÄŸitimler düzenlenecek.

Mimari ve ÅŸehircilik bakımından özgün deÄŸerlere sahip yörelere iliÅŸkin planlama ve mimari yapılaÅŸma kurallarının yazılması desteklenecek.

Gayrimenkul deÄŸerleme sistemi geliÅŸtirilecek. Gayrimenkul DeÄŸerleme Sistemi için gerekli yasal, kurumsal ve teknik altyapıya dair düzenleme ve iyileÅŸtirme önerileri geliÅŸtirilecek. Toplu deÄŸerleme sistemine yönelik veri ve deÄŸerleme standartları oluÅŸturulacak.

CoÄŸrafi bilgi sistemlerinin ulusal düzeydeki iÅŸlerliÄŸini saÄŸlamak üzere gerekli stratejiler belirlenecek ve bu doÄŸrultuda eylem planı hazırlanacak. Bu alandaki proje ve faaliyetlerin uyumlaÅŸtırılması ve kaynak kullanımında etkinliÄŸin saÄŸlanmasına yönelik strateji ve eylemler ortaya konulacak.

591 bin 827 bağımsız birim, riskli yapı olarak tespit edildi

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların DönüÅŸtürülmesi Hakkında Kanun kapsamında, Ekim 2018 itibarıyla toplam 4 milyonu aÅŸkın kiÅŸinin yaÅŸadığı 28 bin 122 hektar alanda 230 adet riskli alan, 140 kentsel dönüÅŸüm ve geliÅŸim proje alanı ve 9 adet yenileme alanı ilan edildi. Ayrıca 29 ilde toplamda 43 bin 635 hektarlık 160 adet rezerv yapı alanı belirlendi.

Riskli yapıları tespit etmek üzere 57 üniversite, 15 kamu ortaklı ÅŸirket, 1 kamu kurumu, 4 sivil toplum kuruluÅŸu, 607 tüzel kiÅŸi, 315 yapı denetim kuruluÅŸu ve 52 yapı laboratuvarı ve 1 meslek odası olmak üzere toplam 1052 kurum ve kuruluÅŸ lisanslandırıldı. Bu kurum ve kuruluÅŸlarca 516 bin 853 konut ve 74 bin 974 iÅŸ yerini barındıran toplam 591 bin 827 bağımsız birim riskli yapı olarak tespit edildi.

DönüÅŸüme 6 yılda 8,1 milyar lira harcandı

DönüÅŸüm Projeleri Özel Hesabının ihdas edildiÄŸi 2012den itibaren, baÅŸta kurumsal ve bireysel kira yardımı, faiz desteÄŸi, kamulaÅŸtırma ve dönüÅŸüm uygulamaları olmak üzere yaklaşık 8,1 milyar lira harcama yapıldı. 2017 yılında yaklaşık 817 bin olarak tahmin edilen konut ihtiyacına karşılık ise yapı kullanma izni alan konut sayısı 823 bin olarak gerçekleÅŸti.

Bu yılın haziran ayı itibarıyla yaklaşık 397 bin konut için yapı kullanma izni alındı. Toplu Konut Ä°daresi BaÅŸkanlığınca (TOKÄ°) 2003ten itibaren inÅŸaatına baÅŸlanan 831 bin 334 konutun 641 bin 423ü, 2018 Eylül ayı sonu itibarıyla sosyal ve teknik donatılarıyla birlikte tamamlandı.

Kentsel dönüÅŸümde öncelikle afet riski taşıyan alanların sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlar dikkate alınarak yenilenmesi, daha dirençli hale getirilmesi ve kentsel ekonominin yaÅŸam kalitesiyle birlikte güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bu doÄŸrultuda riskli alanlara yönelik kentsel dönüÅŸüm uygulamaları için ulusal ve yerel düzeyde önceliklendirme yapılacak ve stratejiler geliÅŸtirilecek.

Kentsel dönüÅŸümde, niteliÄŸi ve süreçleri iyi tanımlanmış, sosyoekonomik boyutları güçlendirilmiÅŸ ve katılımcı bir yaklaşıma dayanan bütüncül bir uygulama modeli yapılacak. Bu modelin mevzuat altyapısı oluÅŸturulacak ve merkezi ve yerel idarelerin teknik, mali ve idari kapasiteleri bu doÄŸrultuda güçlendirilecektir. Ayrıca, bu modeli destekleyecek, yerel ve merkezi uygulamaları yönlendirecek planlama kriterleri belirlenecek.

Konut piyasasında arztalep dengesinin kurulabilmesi için kapsamlı, güvenilir, düzenli veri altyapısı oluÅŸturulacak ayrıca kentsel dönüÅŸüm projelerinin sosyal boyutunun güçlendirilmesine yönelik analiz çalışmaları yapılacak.

Kentsel dönüÅŸüm projelerinin vatandaşın beklenti ve ihtiyaçlarını, sosyal ve kültürel deÄŸerlerini ve katılımını gözetmesi teÅŸvik edilecek. Bu kapsamda, sosyal analiz yöntemleri geliÅŸtirilerek saha uygulamalarına geçilecek ve sonuçlar deÄŸerlendirilecek.

Kentsel dönüÅŸüm uygulamalarıyla tarihi ve geleneksel kent merkezlerinin canlandırılması faaliyetleri kapsamında yerel yönetimlere teknik ve finansal destek saÄŸlanacak.

Kentsel dönüÅŸüm faaliyetlerinin il bazında hazırlanacak sosyal boyut ve altyapıya etkilerinin de dikkate alındığı strateji belgeleri doÄŸrultusunda hazırlanmasına yönelik çalışmalar yaygınlaÅŸtırılacak.

Dezavantajlı grupların barınma ihtiyacı için raporu hazırlanacak

Yerel düzeyde de önceliklendirme kriterleri geliÅŸtirilecek ve yerel yönetimler için kentsel dönüÅŸüm strateji belgesi hazırlama rehberi oluÅŸturulacak

Kentsel dönüÅŸüm uygulamalarında planlama ilkeleri ve kriterlerinin yaygın kullanımı saÄŸlanacak.

SaÄŸlıklı, engelsiz, güvenli, çevre ve çocuk dostu konut ve konut alanlarının geliÅŸtirilmesi için mevcut standartlar gözden geçirilerek yenilenecek; yasal, idari ve finansal mekanizmalar bu yönde güçlendirilecek.

Konut projelerinde dar gelirliler, engelliler, yaÅŸlılar, kadınlar, öÄŸrenciler gibi dezavantajlı grupların barınma ihtiyacının karşılanmasına yönelik bir araÅŸtırma raporu da hazırlanacak.

Sıfır Atık Projesi uygulamaları yaygınlaştırılacak

Kentsel alt yapı çalışmaları kapsamında Ä°LBANKın yürüttüÄŸü Su ve Kanalizasyon Programından (SUKAP) faydalanan proje sayısı Eylül 2018 itibarıyla 1289e ulaÅŸtı. 20112018 döneminde merkezi yönetim bütçesinden yaklaşık 3,4 milyar lira hibe ve uygun ÅŸartlarla 5,3 milyar lira kredi de Ä°LBANK aracılığıyla belediyelere proje karşılığı tahsis edildi.

Ä°çme suyu ve kanalizasyon yatırım taleplerinin saÄŸlıklı bir ÅŸekilde yönetilebilmesi için ilgili kurumlara yönelik finansman modelleri geliÅŸtirilecek.

Öte yandan, atık su arıtma tesisi yönetim modeli geliÅŸtirilecek. Böylece mevcut evsel atık su arıtma tesisleri incelenerek Türkiye genelinde uygulanacak evsel atık su arıtma tesislerinin finansmanı, iÅŸletilmesi ve denetimine yönelik model ortaya konulacak.

Katı atık yönetiminde ise mahalli idare birliklerinin etkin çalışmasına yönelik mevzuat düzenlemesi yapılacaktır.

Sıfır Atık Projesi uygulamaları kamu kurumlarında yaygınlaştırılacak.

Personelin niteliÄŸini artırmaya yönelik eÄŸitimler verilecek

Mahalli idarelerin daha etkin, hızlı ve nitelikli hizmet sunabilen, katılımcı, ÅŸeffaf, çevreye duyarlı, dezavantajlı kesimlerin ihtiyaçlarını gözeten ve mali sürdürülebilirliÄŸi saÄŸlamış bir yapıya kavuÅŸturulmaları ve vatandaÅŸlara yeterli hizmet sunmaları temel amacını oluÅŸturuyor.

Bu kapsamda küçük ölçekli belediyelerin sosyal donatı projeleri için finansman modeli geliÅŸtirilecek. Mali gücü yetersiz ve borçlanma kapasitesi olmayan küçük ölçekli ve mali durumu yetersiz belediyelerde sosyal donatı ihtiyaç analizi çalışması yapılacak.

Mahalli idarelerde çalışan personelin niteliÄŸini artırmaya yönelik eÄŸitimler verilecek.

BüyükÅŸehir belediyelerinin hizmet sunum yöntemleri yeni bir model çerçevesinde deÄŸerlendirilerek gerekli idari, kurumsal ve mevzuat düzenleme çalışmaları sürdürülecek.

Mahalli idarelerin asgari hizmet standartlarının tespitine yönelik teknik standart belirlenerek mevzuat düzenlemesi yapılacak.

Çevre mevzuatının eksiklikleri giderilecek, etkin uygulanması için ölçüm, izleme, denetim, kontrol ve raporlama altyapısı etkinleÅŸtirilecek.

Ayrıca, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadele ve uyum için ulusal uygulamalar güçlendirilecek.

Muhabir: Yıldız Nevin GündoÄŸmuÅŸ