GIDA KRİZİ KAPIDA

Rusya'nın, Ukrayna'ya yönelik askeri müdahalesiyle emtia fiyatlarındaki yükseliş ivme kazanırken, buğday fiyatları 9,5 yılın zirvesine tırmandı. İşgalin başlamasıyla buğday fiyatları 9,34 dolarla Ağustos 2012'den, mısır fiyatları ise 7,16 dolarla Mayıs 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Savaşın başladığı gün yüzde 6'ya yakın yükselen buğday fiyatları, haftalık bazda yüzde 16,3, yılbaşına göre ise yüzde 21,3 artış kaydetti. TOBB Ticaret Borsaları Konsey Başkanı ve Konya Ticaret Borsası Başkanı Hüseyin Çevik, Rusya ve Ukrayna’nın dünya ihracatındaki paylarının buğdayda yüzde 29, mısırda yüzde 20, arpada yüzde 30, ayçiçeğinde ise yüzde 32 olduğunu söyledi.

RUSYA VE UKRAYNA LİDER

Rusya, yılda 35 milyon tondan fazla buğday ihracat eden lider buğday üreticisidir diyen Çevik, “Ukrayna ise 5'inci buğday ihracatçısı olarak ön plana çıkıyor. Her iki ülke de buğday ihracatının yüzde 95'ini Karadeniz üzerinden gerçekleştiriliyor. Dolayısıyla savaş dünya piyasalarına hububat sevkiyatı konusundaki endişeleri ve arz risklerini artırmıştır. Azak Denizi’nin ticari gemilere kapatılması da buğday ticaretinde aksaklıklara neden olacağından küresel buğday fiyatlarında artışa neden olabilecektir” dedi.

KENDİ KENDİMİZE YETİYORUZ

Avrupa, Amerika ve Asya vadeli işlemler piyasalarında buğday fiyatları yükselmeye başladığını söyleyen Çevik, “Bu durum iç piyasa fiyatlarına da yansıyacaktır. Çünkü lojistik maliyetleri açısından da avantajlı olması sebebiyle buğday ithalatımızın önemli bir kısmını bu iki ülkeden sağlıyoruz. Ülkemizin buğday ithalatında Rusya'nın payı 2021'de yüzde 66, Ukrayna'nın payı ise yüzde 18,5’dir. Ancak savaşın ülkemiz açısından buğday arzında bir sıkıntı oluşturması beklenmemektedir. İç pazar için yıllık ortalama 20 milyon ton buğdaya ihtiyaç vardır ve bu da ülkemizde üretilmektedir” dedi.  2021/2022 sezonu için buğdayda 19-20 milyon ton rekolte beklentisinin bulunduğunu ifade eden Çevik, “Bu anlamda üretimde kendi kendimize yeten bir ülkeyiz. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nin de piyasaya müdahale edebilecek stokları mevcuttur. Hububat sektöründe ihracat yapan firmalarımız da üretimi sürdürmek ve arz-talep dengesini karşılamak amacıyla üretim planlarına göre hammadde ihtiyacını tedarik ettiğinden yeterli stokları bulunmaktadır. Ancak Avrupa, Asya ve Afrika'da birçok ülkenin buğday tüketiminin önemli bir kısmını karşılayan Rusya ve Ukrayna’nın istikrarsızlaşması gıda güvenliği riskini arttıracak ve gıda fiyatlarının artışına da neden olabilecektir. Gıda fiyatların artması daha ileri safhada bazı ülkelerde gıda krizine neden olabilir” diye konuştu. (Fatih ERSOY)