'Güneşin sırlarına açılan kapı 21 Ağustos'ta aralanacak'

ABD'li bilim insanları, 21 AÄŸustos'ta gerçekleÅŸecek tam GüneÅŸ tutulması, ülkede batı kıyısından doÄŸu kıyısına ülkeyi baÅŸtan baÅŸa kateden, 113 kilometre geniÅŸliÄŸinde bir gözlem alanından takip edilebilecek. 

Bu durum koronanın, daha önceki tutulmalarda henüz kullanıma hazır olmayan yeni teknolojiden de istifa edilerek hem yeryüzünden hem de uzaydan gözlemlenmesine imkan tanıyacak.

ABD üzerinden geçen son tam tutulma 38 yıl önce gerçekleÅŸmiÅŸti

ABD üzerinden geçen son tam GüneÅŸ tutulması 38 yıl önce gerçekleÅŸmiÅŸti. Ondan önce, kıta Amerika'sını bir uçtan diÄŸerine kateden son tutulma ise bundan yaklaşık yüz yıl önce, 1918'de meydana gelmiÅŸti. Bu bakımdan, yarınki tutulma bilim dünyasınca "yüzyılın fırsatı" olarak deÄŸerlendiriliyor.

Ülkenin önde gelen astronomi kurumlarından Amerika Astronomi TopluluÄŸunun Sözcüsü Dr. Rick Feinberg, "Bu tutulmanın en kayda deÄŸer yönlerinden biri, Oregon eyaletinden Kuzey Carolina eyaletine kadar araÅŸtırma ekiplerini yerleÅŸtirebileceÄŸiniz 41 kilometrelik kesintisiz kara parçası üzerinde gerçekleÅŸiyor olması." dedi.

Feinberg, "Tutulma ülke üzerinden hareket ederken bir araÅŸtırma ekibinden diÄŸerine sırayla herkes gözlem yapabilecek ve bu sayede GüneÅŸ'in koronasını yaklaşık bir buçuk saatlik süre zarfında sürekli olarak gözlem altında tutabileceÄŸiz. Bu astronomi tarihinde bir ilk." ifadelerini kullandı.

Yıllardır yapılan araÅŸtırmalarda GüneÅŸ'in bilim insanlarına pek çok sırrını açtığını dile getiren Feinberg, ancak astronomların ve GüneÅŸ fizikçilerinin hala GüneÅŸ'in atmosferi milyonlarca dereceyken merkeze daha yakın konumdaki dış yüzeyinin nasıl 5 bin 500 derecede kaldığı gizemini çözemediÄŸini söyledi.

GüneÅŸin sırlarına açılan kapı aralanacak

Feinberg, "Ä°ÅŸte GüneÅŸ tutulmasının bize saÄŸladığı ÅŸey GüneÅŸ'in atmosferinin baÅŸka zamanlarda asla göremeyeceÄŸimiz bir kısmını görme imkanı tanıması çünkü GüneÅŸ tutulmadığında, GüneÅŸ'in yüzü o kadar parlak ki etrafındaki her ÅŸeyi sönük gösteriyor." ifadelerini kullandı.

Ä°ç koronanın yalnızca tutulmalarda görülebildiÄŸini anlatan Feinberg, kısa dakikalar içinde koronanın gözle görülür hale geldiÄŸini ve yeryüzü ile gökyüzünden teleskoplarla takip edebildiÄŸini vurguladı.

Tutulmanın eÅŸsiz doÄŸasının altını çizen Feinberg, "Bu tutulma esnasında, baÅŸka tutulmalara nazaran daha fazla ekipman ve daha çok sayıda ekip mevcut bulunacak böylece GüneÅŸ'in atmosferinin nasıl ısındığına dair sırları aralayacağını umduÄŸumuz muazzam veri tabanları oluÅŸacak." dedi.

Tutulmanın canlılara etkisi de araştırılacak

Bununla birlikte dünyadaki yaÅŸamın tutulmaya verdiÄŸi tepkiler de bilim için farklı bir araÅŸtırma konusu olacak.

California Bilimler Akademisinden Elise Ricard'a göre, Life Responds (Hayat Cevap Veriyor) projesi tam olarak bu duyguyu keÅŸfetmeye yönelik.

Proje detaylarını anlatan Ricard, "Tutulmayı izleyen bilim tutkunu insanların gücünden istifade ederek onlardan diÄŸer canlıların nasıl tepkiler verdiÄŸini fark edip not almalarını rica edeceÄŸiz." açıklamasını yaptı.

Hayvanların ve bitkilerin tutulmaya tepki verdiÄŸine dair bölük pörçük kanıtlar bulunduÄŸuna dikkati çeken Ricard, "ÖrneÄŸin kuÅŸlar ötmeyi bırakıyor, gece avlanan canlıların bazıları dışarı çıkabiliyor ya da bazı çiçekler yapraklarını kapatabiliyor." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Proje kapsamında katılımcılardan belli bir mobil uygulama kullanarak tutulma günü yaptıkları gözlemleri sisteme yüklemelerinin istendiÄŸini belirten Ricard, "Yapmak istediÄŸimiz ÅŸey canlı organizmaların tutulmaya nasıl tepki verdiÄŸini gösteren en büyük bilimsel veri tabanını oluÅŸturmak." dedi.