'Hoşap Kalesi Osmanlı dönemine aittir'

Van'ın Gürpınar ilçesinde 1643 yılında sarp kayalıklar üzerinde yaptırılan HoÅŸap Kalesi'nde bu yılki kazı çalışmalarına baÅŸlandı.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top baÅŸkanlığında 2007 yılından bu yana yürütülen kazı ve restorasyon çalışmalarına 10'u uzman 30 kiÅŸilik ekip katılıyor.

Yrd. Doç. Dr. Top, AA muhabirine yaptığı açıklamada, HoÅŸap Kalesi'nin Urartulara ait olduÄŸu konusunda yanlış bir algı bulunduÄŸunu söyledi.

Kalede yaptıkları çalışmalarda farklı bilgilere ulaÅŸtıklarını belirten Top, "Açık ve net bir ÅŸekilde söylüyorum ki bu kale 10 yıllık çalışmalarımıza göre, temelden en üst katmanına kadar bir Osmanlı dönemi kalesidir. Osmanlı döneminde buralara hakim olan Mahmudi beyleri tarafından inÅŸa edilmiÅŸ." dedi.

"Kale, karakol olarak da kullanılmış"

Kalenin ilk dönemlerinde Osmanlı ve Ä°ran ile iliÅŸkili olması dolayısıyla kaliteli bir yaÅŸam sürüldüÄŸünü anlatan Top, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Ama kalede zamanla yaÅŸam kalitesinin yavaÅŸ yavaÅŸ düÅŸtüÄŸünü gözlemleyebiliyoruz. Bu da bize ÅŸunu gösteriyor, beylerin artık ekonomik ve idari anlamda sıkıntılara girdiÄŸi görülüyor. Kale, 19. yüzyıla doÄŸru terk edilmeye baÅŸlanıyor ve 50 yıl kadar da askerlerin burayı karakol olarak kullandığını görüyoruz. Buradaki en büyük ÅŸansımız kaleye ilk kazmayı bizim vurmamız. Kaledeki bütün bulguları ve bütün mimari yapıları bizim deÄŸerlendirmemize göre hem bilim dünyasına hem de insanlığa tanıtmış bulunuyoruz."

Top, aÄŸustos ayı başından bu yana kazı, toprak temizleme ve çıkarılan mimari yapıların konservasyon ile saÄŸlamlaÅŸtırması çalışmaları yaptıklarını, bu kapsamda birçok alanı açtıklarını, kalenin yukarı bölümlerinde seyir köÅŸkü, harem ve hamam yapılarını ortaya çıkardıklarını bildirdi.

"Osmanlı dönemini perçinleyen parçalar bulduk"

Åžu anda kalenin batı kesimindeki geniÅŸ bir düzlükte çalışmaları sürdürdüklerini ifade eden Top, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Burada daha önce belirlediÄŸimiz mescit ve selamlık diye nitelediÄŸimiz daha çok misafirlerin ağırlandığını düÅŸündüÄŸümüz mekanların bulunduÄŸu yerlerde çalışıyoruz. Bu yıl mescidi tamamen ortaya çıkardık ve onun yanından itibaren devam ediyoruz. Buranın surlarla çevrili olan batı kısmında içi toprakla dolu, çok genç bir burç yer alıyor. Burayı açmaya baÅŸladığımızda kazının ilk gününden beri burcun zeminine yakın yoÄŸun alçı süslemelerle karşılaşıyoruz. Åžu ana kadar buradan 20 kasanın üzerinde alçı parçası topladık. Bu da bize kalenin bölgedeki en önemli alçı süslemeli yapı olma özelliÄŸini kazandırmaya baÅŸladı. Kalede daha önceki yıllarda da alçı malzemeleri bulmuÅŸtuk ama ilk kez bir yerde, bu kadar yoÄŸun, üzerilerinde deÄŸiÅŸik süslemelerin olduÄŸu ve Osmanlı dönemini perçinleyen parçalar bulduk."

Kazı çalışmalarında çıkardıkları ve süslemede kullanılan alçı parçalarında hem Osmanlı hem de Ä°ran mimari özelliklerinin bulunduÄŸunu tespit ettikleri bilgisini veren Top, "Özellikle bu altın süslemeler ile o dönemdeki klasik Osmanlı süslemelerinin olduÄŸunu gördük. Bu da bizleri çok heyecanlandırdı. Bu alçılar üzerinde çalışmalarımız devam ediyor. HoÅŸap Kalesi bir kayanın üzerine mimarinin giydirilmesiyle oluÅŸturulmuÅŸtur çok önemli ve yapıt." dedi.