‘Karanlık fabrika’lar geliyor

Endüstri 4.0 kavramı ve yaklaşımının ilkin Almanya’nın Hannover ÅŸehrinde düzenlenen bir sanayi fuarıyla gündeme geldiÄŸini söyleyen Simya Hidrolik Genel Müdürü M. Sami Åžahin, “Almanya’da 2012 yılında 50 kiÅŸilik bir heyetle bir çalışma baÅŸlatıldı. Bu çalışma Endüstri 4.0’ın temelleri ne ve nasıl olabilir konusundaydı. 2013 yılında da sistemin temelleri tam ve çalışılmış bir halde Merkel’e sunuldu. Büün bu geliÅŸmelerden sonra Endüstri 4.0 Almanya tarafından 2013 Hannover Fuarı’nda ilan edildi. Bu ilanın özü ÅŸuydu: Biz artık nesnelerin interneti olarak adlandırılan makinelerin birbirleriyle ve insanlarla haberleÅŸebildiÄŸi, insan faktörünün olmadan çalışan fabrikaların kurulumunu içeren bir program. Bunu Almanya ilan etti ve 2020 yılına kadar da Almanya’daki tüm üretim tesislerinin buna uygun hale getirilmesine iliÅŸkin bir çalışma baÅŸlatıldı” dedi.

ENDÜSTRÄ° 4.0 NEDEN DOÄžDU?

Endüstri 4.0’ın neden doÄŸduÄŸuna bakmanın gerektiÄŸine iÅŸaret eden Åžahin, “Endüstri 4.0 kavramının doÄŸuÅŸunun karşıladığı ihtiyaç, Avrupa BirliÄŸi ülkelerinin 2016 yılındaki toplam sanayi üretimi 500 milyar dolar civarındayken 2011 yılında 620 milyar dolar civarlarında. Ama Çin’e baktığımız zaman, Çin’in üretimi 160-170 milyar dolardayken 2011 yılında 580 milyar dolara geldi. Åžimdi ikisini kıyasladığımız zaman çok korkunç bir yükseliÅŸ görülüyor. Almanya’nın üretimi 2006’da 190 milyar dolarken 2011 yılında 220 milyar dolar. Endüstri 4.0’ın çıkış sebebi asıl olarak burada. Avrupa sanayindeki üretim artışı UzakdoÄŸu’daki Çin, Hindistan, Kore ve Singapur gibi ülkelerdeki üretim artışlarının çok altında kaldı. Bu Almanya için bir tehlike” bilgilerini verdi.

AVRUPA’NIN TEMEL AMACI NE?

Avrupa’nın dünyanın üretim krallığını elinde tutmak istediÄŸini belirten M. Sami Åžahin, “Avrupa, dünyaya da böyle hükmeder. Bu imkan Avrupa’nın elinden kaçtığı için bunu tekrar Avrupa’ya taşıyabilmek adına bu yönteme müracaat ettiler. Ekonomik bakımdan hammadde ve insan kaynakları ucuz olduÄŸu için Avrupa ve Amerika’daki bütün ülkeler üretim üslerini UzakdoÄŸu’ya taşımıştı. Bundan dolayı kendi ülkelerindeki üretim üsleri de yeterince üretim yapamaz hale geldi. Bu üretimler ülke ekonomilerine de yeterince katkı saÄŸlayamaz oldu. Üretimi tekrar Avrupa’ya çekmek gerekiyordu” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

ENDÜSTRÄ° 4.0 MANTIÄžININ TEMELLERÄ°

Üretimin tekrar Avrupa’ya döndürülebilmesi için Endüstri 4.0’ın mantığını incelemek gerektiÄŸini ifade eden Åžahin, “Endüstri 4.0’un ana unsuru nedir, buna bakmak gerekiyor. Bu noktada dijital tasarım ortaya çıktı, üç boyutlu tasarım, üç boyutlu yazıcılar, similasyonlar… Bir ÅŸeyi hemen üretip pazara hızlı bir ÅŸekilde sunabildiÄŸiniz zaman rekabet etme imkanınız daha fazla oluyor. Öncesinde bir prototip tasarım yapılıyordu. Bir model ortaya çıkartılıyordu. Bu model yan sanayiye aktarılıyordu, yan sanayideki tedarikçiler hazırlıklarını yapıyordu. Belli bir süre sonra seri üretime geçiliyordu ve bu bir süreçti. Bu esnada UzakdoÄŸu’daki ülkeler o prototip tasarımı daha Avrupa tasarlayıp üretime geçmeden hemen üretime geçiriyordu, Avrupa bu noktada onlarla rekabet edemiyordu” ifadelerini kullandı.

DÄ°JÄ°TAL TASARIMDAN ÜRETÄ°ME

Endüstri 4.0’ın birinci ayağının dijital tasarımdan üretime geçebilmek olduÄŸunu vurgulayan M. Sami Åžahin, ikinci ayağının ise kiÅŸiselleÅŸtirilmiÅŸ taleplerin bir seri üretim hattında üretilebilmesi olduÄŸunu belirtti.  “Siz bir araç üretiyorsanız koltuÄŸunu, rengini, aksesuarını deÄŸiÅŸtirmeden deÄŸiÅŸtirmek isteseniz üretim hattını deÄŸiÅŸtirmeniz gerekir. Ama Endüstri 4.0 üretim sisteminde siz internet ortamından bir aracın koltuÄŸunun kırmızı ve deri olmasını, direksiyonunun spor mu klasik mi olması gerektiÄŸini, arabanın dış renginin ne olması gerektiÄŸini direktman  tercih ederek girdiÄŸiniz zaman kimseyle muhatap olmadan üretim hattında onu yapabilir bir üretim sistemi oluÅŸturmaktı amaç. Bunu da saÄŸladılar” dedi.

KİŞİSELLEÅžTÄ°RÄ°LMÄ°Åž SERÄ° ÜRETÄ°M

GBütün bu unsurlarla Endüstri 4.0’ın çatısının ortaya çıktığına iÅŸaret eden M. Sami Åžahin, “Bir de insanlardan arındırılmış ama insanların kontrolündeki robotlarla çalışan tesis. DüÅŸünün, artık bir fabrika tamamen robotlarla çalışıyor, insansız. Sizin iÅŸçilik maliyetleriniz sadece yatırımda var, bir kez. Ondan sonra yok. Yeme içme ihtiyacı yok. Hatta ve hatta ‘karanlık fabrika’ diye bir durum ortaya çıkartıldı. Fabrika yeri bile önemli deÄŸil, insan taşımayacağınız için. Çölün ortasında bile bir fabrika kurabilirsiniz. Gece karanlıkta çalışan bir fabrika kurabilirsiniz, gece aydınlatmaya ihtiyaç. Yok, kışın ısıtmaya ihtiyaç yok. Burada verimliliÄŸi ortaya çıkardılar” bilgilerini verdi.

YAÅžANAN ESASEN EKONOMÄ°K SAVAÅž

Endüstri 4.0 aracılığıyla Avrupa’nın üretim konusunda kaybettiÄŸi savaşı tekrar kazanabilmek için uÄŸraÅŸtığına iÅŸaret eden M. Sami Åžahin, “Bu esasen ekonomik bir savaÅŸ” diye vurguladı. Endüstri 4.0’la ilgili 2014 ve 2015 yılında yapılan çalışmalarla Endüstri 4.0’ın hayal olmaktan çıktığını ifade eden M. Sami Åžahin ÅŸunları söyledi: “Endüstri 4.0’ın örnek uygulamalarını prototip olarak kurdular, bu örnekler deneniyor ÅŸu anda. Bosch ve Siemens bunu baÅŸardı ÅŸu anda. Hatta bir ayakkabı markası Çin’deki bir fabrikayı söktü, Almanya’ya taşıdı ve ÅŸu an insan olmadan, robotlar tarafından, dünyaca bilinen bir ayakkabı markası üretiliyor. Ä°nsansız çalışan bir fabrika. Bu sistem hayal olmaktan çıktı artık, kurulmaya baÅŸlandı. Åžimdiki süreç 2020 yılına kadar Avrupa ve özellikle Almanya’daki bütün fabrikaların birbiriyle haberleÅŸebilir hale gelmesini saÄŸlayacak bir sistemin kurulumunu devam ettiriyorlar, buna yatırım yapıyorlar. Ä°ÅŸletmeler kendi sermayelerinin yüzde 10-15’lik kısmını buna yatırım olarak ayırmak durumunda kaldı, yatırım yapıyorlar da. Bunu yaptıkları zaman dünyadaki diÄŸer ülkelerin tedarikçi firmalar anlamında birbiriyle haberleÅŸmeyen fabrikaların rekabet etme ÅŸansı kalmayacak.” (Murat GÜZEL)