Kiracılara "evden çık" komisyonu

Depremin ardından Ä°stanbul'da kira fiyatlarında yaÅŸanan olaÄŸanüstü artışlar, ev sahibi-kiracı iliÅŸkisini gündemden düşürmüyor. FahiÅŸ kira artışları nedeniyle ev sahipleri ve kiracılar arasında tartışmaların yanı sıra cinayete varan kavgalar yaÅŸandı. Ancak ev sahibi ve kiracılar arasında yeni bir döneme giriliyor. Evini 2-3 kat fiyat farkıyla kiralamak isteyen ev sahipleri, mevcut kiracılarına evlerini boÅŸaltmaları için para teklif ediyor. Uzmanlar, ev sahiplerinin yaÅŸanan kira artışlarının ardından kendi evinin düşük miktarda kalması ve kiracısının evi boÅŸaltma teklifini kabul etmemesinin ardından bu yola baÅŸvurduÄŸunu belirtiyor. Uzmanlar geçen yıl kira artışı için kanunla getirilen yüzde 25'lik sınırın konut fiyatlarındaki artışı önlemediÄŸini düşünüyor. Ä°stanbul Emlakçılar Odası BaÅŸkanı Nizamettin AÅŸa, kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaÅŸması durumunda hukuki açıdan sorun olmadığını belirtirken, Tüketici Konfederasyonu BaÅŸkanı Aydın AÄŸaoÄŸlu ise kira bedelinin devlet tarafından alt ve üst sınırının belirlenmesi gerektiÄŸini ifade ediyor. 

'EV SAHİBİNİN AMACI O VERDİĞİ PARAYI BİRKAÇ AYDA YENİ KİRACIDAN ÇIKARTMAK'

Türkiye'de konut açığı olduÄŸuna dikkat çeken AÄŸaoÄŸlu, "Son zamanlarda ülkemizde oldukça büyüyen bir konut açığı var. Bu da ev kiralarını ve konut fiyatlarını oldukça yükseltti. Bakın Kanada'da yabancıya konut satışı yasaklandı. Hollanda'da kiralara bir üst sınır getirildi. Åžu anda kiralar o kadar arttı ki vatandaÅŸ 8 bin 500 lira asgari ücret alıyor. 10 bin liradan aÅŸağı kiralık ev bulamıyor. GeçtiÄŸimiz yıl hükümetimiz bir karar aldı ve kira artışlarını yüzde 25'le sınırlandırması bir çözüm olmadı. Bu noktada bazı ev sahipleri kendi evinde 3 bin liraya oturan kiracıyı çıkaramayınca yanındaki 10 bin liraya oturuyor ben bunu çıkarayım diyor. Ayda 7 bin lira ekstra para saÄŸlarım. Böyle bir kazancı da 12 ayda 140 bin lira olur. Orada belli bir miktar parayı kiracıya teklif ediyor. Ev sahibinin amacı o verdiÄŸi parayı birkaç ayda yeni kiracıdan çıkartmak. Bazı emlakçılar da bu konuyu irite ediyorlar. Yani ev sahipleri diyor ki sen üç bin liraya oturttuÄŸun kiracıyı çıkart. Ben sana bir hafta sürmez onun 4 katı fiyattan kiracı getiririm. Bu noktada kiralarda bir alt sınır var. Ãœlkemizdeki yasal mevzuat alt sınır belirlemiÅŸ. Belediyelerin emlak vergilerine emsal teÅŸkil eden matrahın yıllık kira tutarının yüzde 5'inden aÅŸağı olamaz. Bir de üst sınır getirilsin. ÖrneÄŸin yüzde 6 üst sınır getirilirse belediyedeki rayiç bedel bir milyon ise orada 60 bin lira yıllık kira bedeli, 12'ye böldüğünüzde aylık 5 bin lira olur. Böyle bir üst sınır getirilmesi lazım, Hollanda'da yaptılar bunu, birtakım kriterler belirlediler. Semte göre, kaç odalı, kaç metrekare olduÄŸuna göre, konforuna göre kiralara üst sınır getirildi. Bu noktada milletçe hele yaÅŸadığımız deprem ertesinde artan konut ihtiyacını da gözeterek bizim daha insaflı davranmamız gerekiyor. Hepimizin elimizi, cüzdanımıza deÄŸil, vicdanımıza koymamız gerekmektedir" dedi. 

'İKİ TARAFIN MUTABIK KALACAĞI BİR ANLAŞMA DA HUKUKEN DE HİÇBİR SAKINCA YOK'

Son zamanlarda bu sorunla sık karşılaÅŸtıklarını belirten Ä°stanbul Emlakçılar Odası BaÅŸkanı Nizamettin AÅŸa, "Daha önce de tek tük duyuyorduk veya başımıza geliyordu. Ev sahibi para teklif ediyordu. Ama son dönemde eski kiracıların ödediÄŸi bedelin çok düşük kalması, aynı evin yeni en az üç katı beÅŸ katı olması, ev sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor. Kabul etmeyene de iÅŸte ben ödeyeyim veya beÅŸ ay senden kira almayayım, üste ÅŸu kadar ödeme yapayım gibi teklifler de ÅŸu anda duyuyoruz. Hatta emlakçıların başına bile geliyor bu. Kiracıda eÄŸer bu konuda ılımlıysa veya o da kabulleniyorsa neticede bu bir anlaÅŸma. Yani iki tarafın mutabık kalacağı bir anlaÅŸma da hukuken de hiçbir sakınca yok. Kimse buna bir ÅŸey diyemez" ÅŸeklinde konuÅŸtu. 

'YÜZDE 25'LİK SINIR OLAYI ÇOK SIKINTI YARATTI'

Kadıköy'de Emlakçı Metin ArslanoÄŸlu kiralık daire sorununun bir yara olduÄŸunu ifade ederek, "Özellikle bu yüzde 25'lik sınır olayı çok sıkıntı yarattı. Çünkü eski kiracılara aynı binada geçen sene üçe verdiÄŸimiz evin yan dairesi 10-15 bine veriyor. Yani arada çok büyük bir fark var. Ev sahipleri burada diyor ki ben 3 bin lira alıyorum. Ama benim evim yüzde 25'le baÄŸlanmış durumda. Bir arayış içine giriyor ev sahipleri. Kiracısına iÅŸte yüzde yirmi beÅŸi kabul etmiyorum sen bunu 7- 8 -9 bin yap diyor. Kiracı da yüzde 25'lik hakkını korumak istiyor. Ev sahipleri diyor ki taşınmana yardım edeyim, ÅŸu kadar para vereyim yani çıkarmaya çalışıyor bir ÅŸekilde" diye konuÅŸtu. 

'TAŞINMA PARASI VERECEĞİNİ SÖYLEYEREK EVİ BOŞALTMAMI TEKLİF ETTİ'

Çekmeköy'de 4 yıldır oturduğu dairesini, ev sahibinin emlakçı aracılığıyla evi boşaltması için para teklif ettiğini söyleyen Emlakçı Hacı Karaduman, "Benim 4 yıldır oturduğum ev sahibim, 2023 Nisan ayında zam yapması gerekirken 5 Ocak 2023 tarihinde beni aradı ve 2 bin 500 lira olan kiramı 4 bin lira olarak ödememi istedi. Ben de kabul ettim. 27 Ocak'ta ev sahibim tekrar aradı ve evi sattığını söyleyerek daireyi boşaltma mı söyledi. Bende nasıl boşaltayım? nereye gideyim? Diyerek karşı çıktım. Sonra ev sahibimin emlakçısı beni aradı, evden çıkmayacağımı söyledim. Sonra emlakçı 5 ay kira verme, 15 bin lirada taşınma parası vereceğini söyleyerek evi boşaltmamı teklif etti. Bizi oyuna getireceklerdi, düşmedik onların oyununa. Ben kiramı ödemeye devam ettim. Bu seferde ev sahibi tekrar mesaj atarak kirayı 5 bin lira olarak ödemeye devam etmemi söyledi. Evi alacak biri olursa satacağını da belirtti. Ben bir firma sahibi olarak, burada yıllarını vermiş bir insan olarak, bana bunu yapanlar diğer insanlara da aynısını yapıyorlar" ifadelerini kullandı.