Kızamık vakalarında Avrupa ikincisiyiz

Türkiye, çocukluk çağı aşılamasında yüzde 98'lik bir oranla uzun süre Avrupa'da ilk üçte yer aldı. Ancak artan aşı karşıtlığı ve aşı kararsızlığı, Kovid pandemisiyle beraber aşı karşıtlığı söylemlerinin vatandaÅŸlarda çok daha fazla etkili olması ve düzensiz göçle beraber sayısı yükselen eksik aşılı çocuklar nedeniyle, yıllar sonra yeniden kızamık salgınlarıyla karşı karşıya kalınıyor. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon DerneÄŸi (KLÄ°MÄ°K) BaÅŸkanı Prof. Dr. Serap ÅžimÅŸek Yavuz, 2023 Ocak ayında artış eÄŸilimine giren kızamık vakalarında, Dünya SaÄŸlık Örgütü verilerine göre Türkiye'nin Åžubat ayı sonu itibariyle Avrupa ikinciliÄŸine yükseldiÄŸini kaydetti. Prof. Dr. Yavuz, aşı kararsızlığı yaÅŸayan kesimin bir an önce onların anlayacağı dilden yoÄŸun kampanyalarla çocukluk çağı aşılarını eksiksiz yaptırmalarının saÄŸlanması gerektiÄŸini kaydetti. Prof. Dr. Yavuz, kızamığın Kovid'den çok daha bulaşıcı olduÄŸuna dikkat çekerek özellikle 12 ay öncesi çocukların enfekte olması durumunda virüsün beyne yerleÅŸerek 7-8 yıl sonra çok ağır sonuçlara yol açabildiÄŸini vurguladı.

"ESKÄ°DEN FRANSA ÅžAMPÄ°YONDU AÅžI KARARSIZLIÄžIYLA Ä°YÄ° MÃœCADELE ETTÄ°LER"      

Prof. Dr. Yavuz, "Ocak ayında kızamık vaka sayısı, bir önceki yılın toplam vaka sayısını dahi aşmıştı. Şubat sonu itibariyle de DSÖ'ye bildirilen verilerden takip edebildiğimiz kadarıyla, kızamık vaka sayılarının artış trendine baktığımızda, halen Türkiye'de ciddi bir kızamık salgını yaşadığınızı söyleyebiliriz. DSÖ Avrupa Bölgesi'nin rakamlarına göre ikinci sıradayız. Birinci sırada Tacikistan var. DSÖ Avrupa bölgesinde, Tacikistan, Türkiye, Rusya ve Polonya, Avrupa'da en yüksek vakaların bildirildiği ülkeler. Eskiden Fransa çok daha yüksek sayılar bildirirdi. Onlar aşı tereddüdüyle iyi mücadele ettiler demek ki şu anki duruma baktığımızda. Mesela 2013'te de Türkiye'de kızamık salgını olduğunda, o zaman Avrupa'dan gelmişti vakalar. Biz aşılamada çok iyi durumdayız gerçekten de. Avrupa'da kızamık vakası anlamında şampiyon olabileceğimiz hiç aklıma gelmezdi açıkçası" dedi.

"ÇOK İYİ BİR AŞI TAKVİMİMİZ VAR VE ÜCRETSİZ"

Türkiye'deki bur durumun aşıları eksik kalan bir grupla aşı tereddüdü yaşayan diğer kesim nedeniyle gerçekleştiğine de dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, şu uyarılarda bulundu: "Onlara karşı aktif bir mücadele yürütmezsek gerçekten bu tarz sıkıntılarla yüz yüze kalacağız gibi görünüyor. Türkiye'nin çocukluk çağı aşı takvimi aslında çok iyi. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak olarak (KKK) zaten bizim çocukluk çağı aşı takvimimizde var bu aşılar. Üstelik de ücretsiz yapılıyor, bu çok büyük bir avantaj. Toplum sağlığına önem veren bir ülkeyiz aslında biz. Bu gelenekle aşılamada da çok büyük başarılar elde etmiş bir toplumuz. İnsanların yaşadığı aşı tereddüdünü, özellikle Kovid'den sonra artan bu tereddüdü giderecek şekilde, o insanları bilgilendirmeliyiz. Kızamık da bir salgın hastalıktır, çok da bulaşıcıdır ve Kovid'den çok daha bulaşıcı bir salgın hastalıktır."

"KIZAMIKTA DA FİLYASYON ÇALIŞMASI YAPILIR"

Ä°stanbul'da çok sayıda saÄŸlık çalışanından kızamık bulaÅŸtığına dair geri dönüş aldıklarına da dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, "Bunda da temaslı takibi yapılarak riskli gruplar belirlenebiliyor. Yani Kovid'de olduÄŸu gibi filyasyon çalışması ile temas eden kiÅŸiler saptanarak bunların da gerekirse izolasyonu ve hastalık semptomlarına göre test edilmesi saÄŸlanıyor. 9 günlük bulaÅŸtırıcılık süresi var kızamıkta, çok daha kolay ve hızlı bulaşıyor. Bizim periferde arkadaÅŸlarla yaptığımız görüşmelerden de çok ciddi ÅŸekilde vaka sayısının arttığını biliyorum. Ä°stanbul'a yoÄŸun bir filyasyon çalışması da yürütülüyor. Tüm sürveyans  verilerinin ÅŸeffaf bir ÅŸekilde anında paylaşılması gerekiyor. Enfeksiyonla mücadelede alacağınız önlemleri belirlemek açısından çok etkilidir bu. Bu rakamlar, bu kadar enfeksiyon olacaksa ne yapacağınıza karar vermemiz için kullanılıyor. Åžu anda DSÖ'nün sitesine giren sadece Åžubat ayının sonuçları var. Mart ve Nisan ayını bilmiyoruz örneÄŸin" diye konuÅŸtu. Kızamık vakalarının artışında depremin de bir etkisinin beklendiÄŸine dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, ÅŸunları söyledi: "Depremin de bir etkisi bekleniyordu kızamık açısından. Çünkü yaÅŸam koÅŸulları kızamığın yayılması açısından daha elveriÅŸli hale gelmiÅŸ oldu. Deprem bölgesinde de bir sıkıntı bekliyoruz, orada da kızamık vakaları olduÄŸunu çalışan arkadaÅŸlarımızdan duyuyoruz. Ama Ä°stanbul'da da birçok bölgesinde salgınlar yaptığını biliyoruz. Özellikle döküntülü hastalık oluyorsa, ateÅŸle birlikte vücutta kırmızı lekeler ÅŸeklinde döküntüler ortaya çıkıyorsa mutlaka hekime baÅŸvurulmalı.

"ASIL ÖLÜMCÜL ETKİSİ 7-10 YIL SONRA ORTAYA ÇIKABİLİYOR"

Küçük çocukların kızamığa yakalanmasının çok tehlikeli olduÄŸuna da dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, ÅŸu uyarılarda bulunarak sözlerini noktaladı: "500'de 1 ölüm riski olan bir hastalıktan söz ediyoruz. 12 ay altındaki çocuklar kızamığa yakalandığında ise virüs beyne yerleÅŸebiliyor. 500 ila 1000 çocuktan biri, bu açıdan riskli. 7-10 yıl sonra da çok ağır ölümcül tablolara neden olabiliyor. Yani sadece bugün deÄŸil, ilerleyen süreçlerde de çok zararlı etkileri olabiliyor kızamığın. O nedenle çocukların aşılanması çok kritik. Dünyada kızamık aşısının kullanıma girmesiyle 100 milyonlarca hayat kurtarıldı. Oradan geriye dönmek çok üzücü gerçekten. Çok etkili bir aşısı var, iki doz aşı yüzde 90'ın üzerinde ömür boyu bağışıklık saÄŸlıyor. Kızamık sadece insan kaynaklı bir patojen ve eradikasyonu da kolay oluyor aşılamalarla. En kritik ÅŸey aşı. Çünkü kızamık için elimizde doÄŸru düzgün bir ilaç da yok maalesef. Bağışıklığı baskılanmışlar, gebeler çok etkilenir kızamıktan. Onlarda bile elimizde kullanabileceÄŸiniz doÄŸru düzgün bir ilacımız yok. Gebe kalma planı olanların hem kızamık hem kızamıkçık açısından aşılanmalı. Daha önceden aşılanmış mı, hastalığı geçirmiÅŸ mi kan testiyle bakılabiliyor. Kızamık serum testi ile kanda kızamık antikorlarına bakılıyor. Kovid'de olduÄŸu gibi solunum yolu sekresyonlarında virüsün RNA'sını göstererek de tanıyı kesinleÅŸtirebiliyoruz. Hastalığı daha önce geçirilip geçirilmediÄŸi ya da kiÅŸinin bağışık olup olmadığı ise yine kanda G sınıfı antikorların varlığını göstererek  anlayabiliyoruz. Ä°nsanlar farkında olmadan geçirmiÅŸ olabiliyor. GeçirmiÅŸse, onun pozitif olması gerekiyor. Negatifse aşılama öneriyoruz. Özellikle riskli gruplar, saÄŸlık çalışanları, öğretmenler gibi kritik görevde çalışanlar baÅŸka olmak üzere. Canlı bir aşı olduÄŸu için bağışıklığı baskılanmışlar ve gebelerde yapamıyoruz."