‘Koleksiyonculuk kültür hizmetidir’

Konya’da 1990’lı yıllarda koleksiyon iÅŸi ile ilgilenen 22 koleksiyoncu varken günümüzde bu sayı giderek düÅŸüyor ve artık bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıya gelmiÅŸ durumda. KoleksiyonculuÄŸun bir hastalık ve kültür hizmeti olduÄŸunu söyleyen resmi koleksiyoncu Kemal Cırık, öÄŸretmen okulda edindiÄŸi koleksiyonculuÄŸu ÅŸimdilerde hem hobi hem de meslek olarak devam ettiriyor. KoleksiyonculuÄŸun aynı gruptan eÅŸyaları bir araya getirmek için yapıldığını söyleyen Cırık, 1995 yılından beri Zafer ile Alâeddin arasındaki yürüyüÅŸ yolunda küçük tezgâhını açıyor.

 ‘KOLEKSÄ°YONCULUK Ä°LK Ä°NSANDAN BERÄ° VAR’

Ä°lk insandan günümüze kadar koleksiyonculuÄŸun yapıldığını ve ilk insanların kendilerine gerekli olan silah ve bıçak gibi ÅŸeylerin koleksiyonlarını yaptığını ifade eden Kemal Cırık, her geçen gün koleksiyonculuÄŸun önemini kaybettiÄŸini aktardı. KoleksiyonculuÄŸun önemi ve bilinirliÄŸinin azalmasında maddi kaygıların etkileri olduÄŸunu dile getiren Cırık, aslında koleksiyonculuÄŸun bir kültür iÅŸi olduÄŸunu söyledi. Günümüzde insanların saatlerini kahvehanelerde veya kafelerde geçirdiÄŸini söyleyen Cırık, vatandaÅŸa zamanları daha kıymetli yerlerde geçirmeleri konusunda tavsiyelerde bulundu ve koleksiyonculuÄŸun yapılabileceÄŸini belirtti. Toplumun genelinde koleksiyon kültürüne sahip olmadığını söyleyen Cırık, “Biz bu eÄŸitimi eskiden öÄŸretmen okullarından alırdık. Aslında koleksiyonculuk okullarda halen eÄŸitsel kollarda ya da seçmeli derslerde okutabilir. Çünkü koleksiyonculuk yapan kiÅŸi tertipli, temiz ve araÅŸtırmacı olur. Koleksiyonculuk basite alınacak bir ÅŸey deÄŸil, kiÅŸiyi bilgilendirir ve araÅŸtırmacılığa sürükler” diye konuÅŸtu. Dün bilinemezse geleceÄŸin kurulamayacağını aktaran Koleksiyoncu Kemal Cırık, koleksiyonunda eski para, telefon kartları ve jetonların bulunduÄŸunu ve bunların üzerlerinde tarihi kiÅŸiler ve bazı önemli olayların çok kısa ÅŸekilde belirtildiÄŸini söyledi.

ÖÄžRETMEN OKULLARINDA ÖÄžRETÄ°LÄ°YORDU

1970 yılından beri koleksiyonculuk yaptığını, koleksiyonculuk konusunda eÄŸitim aldığı öÄŸretmen okulunda bir öÄŸretmeni tarafından kendisine alıştırıldığını belirten Cırık, “ÖÄŸretmen okulundaki öÄŸretmenim bu konuyu bana anlattı ve bende bu sayede bu iÅŸe baÅŸladım. Eski öÄŸretmen okullarında öÄŸrencilerimize kalıcı bilgiler ve iÅŸler öÄŸretiliyordu. El sanatları ve yetenekler gibi. Aslıdan iyi araÅŸtırılırsa koleksiyonculuk öÄŸretmen okullarından kalma olduÄŸu öÄŸrenilebilir” dedi. Elinde bulunan koleksiyon ürünleri konusunda bilgiler veren Cırık, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nin paraları, telefon kartları, jetonlar ve Milli Piyango Biletleri olduÄŸunu söyledi. Koleksiyon yapıldığı zaman Milli Piyango Biletleri üzerinde 10 Kasım Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını kaybettiÄŸi tarih gibi kısa bilgilerin öÄŸrenilebileceÄŸini kaydeden Cırık, koleksiyonculuÄŸun öÄŸreticiliÄŸi ve eÄŸiticiliÄŸinin öneminin altını çizdi.

KOLEKSÄ°YONUNDA  1927 BASIMLI PARALAR BULUNUYOR

KoleksiyonculuÄŸun aynı zamanda kiÅŸinin ihtiyaç ve ilgisine dönük olduÄŸunu söyleyen Cırık, teknolojik geliÅŸmelerin ister istemez bu durumu etkilediÄŸini ifade etti. Moda koleksiyonlarından örnek veren Kemal Cırık, 10-20 yıl önce giyilen ancak ÅŸimdilerde tercih edilmeyen kıyafetlerin tasarımcılar tarafından yeniden gündeme getirilerek moda ve koleksiyon üzerine çalışmalar yapılmasına sebep olduÄŸunu kaydetti. Kendi para koleksiyonunda ilk basılan paraların bulunduÄŸunu ve Harf Ä°nkılâbı’nda önce bu paraların basılmasından dolayı paraların üzerinde Arapça yazı olduÄŸunu aktaran Cırık, “Paraların birinci emisyonları da böyle. Åžuan koleksiyonumda en eski 1927 baskılı çiftçi 1 lirası ve bozkurtlu 10 lira bile var. Bu paraların üzerinde hem Türkçe hem de Arapça yazılar var” ÅŸeklinde konuÅŸtu. Bu paraların haricinde çok eski yıllardan kalma mor binliklerin bulunduÄŸunu ve bu paranın ÅŸimdilerde çok nadir buluduÄŸunu anlatan Kemal Cırık, mor binliklerin ÅŸuan piyasada 23 tane olduÄŸunun bilindiÄŸini söyledi. Zaman aşımına uÄŸrayıp da Merkez Bankası’na geri dönmeyen paraların olduÄŸunu kaydeden Cırık, paraların Merkez Bankası’na belli bir dönüÅŸüm süresi içinde teslim edilmesi gerektiÄŸini aktardı. Kâğıt paralarda 10 yıl, demir paralarda ise bu sürenin 2 yıl olduÄŸunu belirten Cırık, TL’ye geçiÅŸten sonra ÅŸimdi demir TL’lerin süresinin dolduÄŸunu ve sadece kâğıt TL’lerin Merkez Bankası tarafından alındığını söyledi. VatandaÅŸlara koleksiyon yapmaları için tavsiyelerde bulunan Koleksiyoncu Kemal Cırık, gençlerin peçete veya beÄŸendikleri küçük eÅŸyalar konusunda koleksiyon yapabileceklerini, koleksiyonu yapılacak ÅŸeyin koruması ve yer kaplaması açısından küçük ÅŸeyler olmasına dikkat edilmesi gerektiÄŸini söyledi. KoleksiyonculuÄŸun hobi boyutunun da olduÄŸunu anlatan Cırık, “Önceden bardak ve kibrit kutuları gibi ÅŸeyler koleksiyon için revaçta olan ÅŸeylerdi. Koleksiyonculukta koruma ve muhafaza etmek önemlidir. Yaptığınız iÅŸte bir de doyum noktasına ulaşıyorsunuz. Bir de bu iÅŸin geri dönüÅŸümü olması gerekiyor, bir ÅŸeye ihtiyaç duyduÄŸunuz zaman elinizdeki malzemeyi satabilmelisiniz. Konya bu konuda çok etkin deÄŸil. Aslında birçok üniversitemiz var ve üniversitelerimizde tarih ve arkeoloji gibi bölümler var. Bu bölümler varken bu alana ilgi daha fazla olması gerekirdi. Ä°nsanlarımız 10-20 yıl önce koleksiyonculuÄŸa daha ilgiliydi” diyerek sözlerine son verdi.(Mustafa KARAKAYA)