Körfez'in Kumuna "ilk Talip" Çıktı

Serada körfez kumu kullanılarak dikilen sardunya, menekÅŸe ve nergisler kısa sürede çiçeklenince, Üniversite de hemen harekete geçti ve AraÅŸtırma-Uygulama ÇiftliÄŸi ile ıslah alanlarında kullanmak üzere körfez kumuna talip oldu. "Yüzülebilir Körfez" hedefiyle Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi'nin TCDD ortaklığı ile yürüttüÄŸü "Ä°zmir Limanı ve Körfez'i Rehabilitasyon Projesi" kapsamındaki çalışmalarda, Körfez'den çıkan tarama malzemesinde ağır metale rastlanmaması, gözleri bu malzemenin nasıl deÄŸerlendirileceÄŸi konusuna çevirdi. Ä°zsu Genel MüdürlüÄŸü, Körfez'in kuzeyinde açılacak sirkülasyon kanalından çıkacak 25 milyon metreküp tarama malzemesinin "ziraat ve inÅŸaat" alanlarında kullanımını araÅŸtırmak amacıyla Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi ve Ziraat Fakültesi ile sözleÅŸme imzaladı. Tarama malzemesinin seralar, peyzaj alanları, toprak ıslahı gibi zirai faaliyetlerde doÄŸrudan ve dolaylı kullanılabilirliÄŸini ortaya koymak için Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilim ve Bitki Besleme bölümü ile yürütülen çalışma sonuçlandı. Fakültenin Peyzaj Mimarlığı bölümü ile ortaklaÅŸa yürütülen ve 6 ay süren "Ä°zmir Körfezi Tarama Malzemesinin Tarımsal Amaçlı Kazanımına Yönelik AraÅŸtırma Projesi" sonuç raporu, Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi'ni sevindirdi. Üniversitenin laboratuvarlarında yürütülen çalışmada, öncelikle tarama malzemesinin içindeki tuz, bitki besin elementi miktarı, organik madde, azot miktarı gibi kimyasal ve biyolojik içeriÄŸi belirlendi. Ardından üniversite içinde bulunan "Peyzaj Uygulama Birimi Serası"nda da tarama malzemesi tuzdan arındırılmadan, toprak ile farklı dozlarda karıştırılarak deneme üretimleri yapıldı. Åžubat ayında çim tohumları ekildi ve bir hafta gibi kısa bir sürede tohumlar çimlendi. MenekÅŸe, sakız sardunyası ve nergis çiçekleri de dikildi. Åžubat ayından bu yana hem çimlerin hem de çiçeklerin gayet saÄŸlıklı bir ÅŸekilde büyüyüp boy vermesi hem proje çalışanlarını hem de Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi yetkililerini sevindirdi. Kullanım alanı geniÅŸ Üniversitenin hazırladığı raporda; Körfez dip tarama malzemesinin kum bünyeden kil bünyeye kadar deÄŸiÅŸim gösterdiÄŸi; söz konusu malzemenin ön iÅŸlemlerden geçirildikten sonra zirai amaçlı doÄŸrudan veya dolaylı olarak kullanılabileceÄŸi belirlendi. Raporda, dip tarama malzemesinin çeÅŸitli ÅŸekillerde geri kazanımının, tüm dünyada kabul gören bir uygulama olduÄŸu ifade edilerek, tarama malzemesinin eÄŸimli alanlarda ÅŸev stabilizasyonu (eÄŸimli alanların düzenlenmesi), maden ve taÅŸ ocaklarının onarımı, kıyı stabilizasyonu ve erozyon kontrolü, Gediz Deltası'ndaki aşınmış dalyan ekosistemlerinin rehabilitasyonu, yeni kıyı ekosistemlerinin yaratılması için dolgu materyali olarak kullanabileceÄŸi vurgulandı. Sulak alan ya da ada oluÅŸturulabilir Çalışmada; Körfez tarama malzemesinin peyzaj düzenleme ve aÄŸaçlandırmada Ä°ZSU'nun ÇiÄŸli Ä°leri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'nden çıkan ve "tarımda kullanılabilir" sınıfında yer alan arıtma çamuru ile zenginleÅŸtirilerek kullanılması önerildi. Bilim adamları, yürüttükleri çalışmanın sonucunda Körfez dip tarama malzemesinin bertarafında en ekonomik yollardan birinin yapay sulak alan oluÅŸturulması olduÄŸunu belirtirken, Sasalı'daki DoÄŸal YaÅŸam Parkı yakınında bir alanın bu seçenek için kullanılabileceÄŸi görüÅŸünü de ileri sürdü. Bu sulak alanın birçok hayvan ve bitki türü için yaÅŸam ortamı olabileceÄŸi, hatta gelecekte bu alanın DoÄŸal YaÅŸam Parkı gibi ziyaretçileri olan bir çekim merkezi olabileceÄŸini ifade etti. Deniz içerisinde ada oluÅŸturulması seçeneÄŸinin de önerildiÄŸi raporda; bu adayı aÄŸaçlandırmak için akasya türleri, mimoza, Sülün, ılgın, kırmızı okaliptüs, hurma, Anadolu Sığası, yalancı tesbih aÄŸacı gibi tuza dayanıklı aÄŸaçların; dış mekan süs bitkilerinde ise begonvil, kedi tırnağı, kapari, katır tırnağı, Bermuda çimi gibi türlerin seçilmesinde yarar olacağını belirtildi. Ege Üniversitesi ayrıca, fakültelerine ait Menemen (715 dekar), Seyrekköy (750 dekar), MordoÄŸan AraÅŸtırma ve Uygulama çiftliklerindeki arazilerin ıslahında kullanmak üzere (yaklaşık 300 dekar) bu malzemeye talip olduÄŸunu belirtti. Üniversite olarak talibiz Yürüttükleri çalışma ile bilgi veren Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilim ve Bitki Besleme Bölüm BaÅŸkan Yardımcısı ve Proje Koordinatörü Doç. Dr. Sezai Delibacak, "Biz tarama malzemesinin özelliÄŸini belirledik. Peyzaj mimarlığındaki arkadaÅŸlarımız da bu materyali normal toprakla deÄŸiÅŸik miktarlarda karıştırıp 4 farklı oran oluÅŸturup farklı bitkilerle deneme yaptı. Oldukça baÅŸarılı sonuçlar aldık" dedi. Delibacak, Körfez dip taramasından çıkacak malzemelerin kullanım alanın çok geniÅŸ olduÄŸunu vurgulayarak, ÅŸöyle konuÅŸtu; "Yaptığımız araÅŸtırmaların sonucuna göre tuzdan arındırılarak ya da tuza dayanıklı bitki türleri kullanılarak veya ÇiÄŸli Atık Su Arıtma Tesisi'nde arıtma çamuru ile karıştırılarak bu dip tarama malzemesinin belediyenin park ve bahçelerinde, Ä°nciraltı Kent Ormanı'nda, terk edilmiÅŸ taÅŸ ocakları, katı atık deponi alanlarında, eÄŸimli alanların ÅŸev stabilizasyonunda, Gediz Deltası'ndaki aşınmış dalyan ekosistemlerinin rehabilitasyonunda, Sasalı'daki DoÄŸal YaÅŸam Parkı yakınlarında yapay sulak alan oluÅŸturulmasında, deniz içerisinde doÄŸal habitat adası oluÅŸturulmasında dolgu materyali olarak kullanabileceÄŸini ortaya koyduk. Sulak alan yaratılacaksa ya da ada oluÅŸturulacaksa, dip tarama malzemesini yıkamaya gerek yok belki de en ekonomik yöntem bu olabilir". Gelir getirici deÄŸil çevreci proje Büyük Körfez Projesi kapsamında yürütülen çalışmaların tamamen bir çevre projesi olduÄŸunu söyleyen Ä°ZSU Genel Müdür Yardımcısı Gülay DemircioÄŸlu ise "TCDD ile birlikte Ä°zsu Genel MüdürlüÄŸü, Ä°zmir Körfezi ve Liman Rehabilitasyon Projesi için çalışmalar yürüttük. Çevre Ve Åžehircilik Bakanlığı'nda ÇED dosyamız inceleniyor. Körfez'in kuzey kısmında derinleÅŸtirme çalışması yapacağız. Dere ağızlarımız Körfez'e açılıyor ancak çok sığ olduÄŸu için suların tahliyesinde zorluklar yaşıyoruz. Bostanlı'dan Tuzla'ya kadar uzanacak akıntı iyileÅŸtirme kanalı açacağız. Buradan çıkacak malzemeleri karada geri kazanıp tekrar doÄŸaya geri vermeyi düÅŸünüyoruz. Geri kazanım alanlarında bu malzemeyi kurutup gerektiÄŸinde de tuzsuzlaÅŸtırma iÅŸlemi yapacağız" diye konuÅŸtu. DemircioÄŸlu, Büyük Körfez Projesi'nin çevreci ve önder bir proje olduÄŸunu ifade ederek, "Bu proje, gelir getirici deÄŸil, tamamı ile ekolojik bir proje. 'Yüzülebilir Körfez' hedefiyle bu projeyi gerçekleÅŸtirmek için bütün gücümüzle çalışıyoruz" dedi. "Ä°zmir Limanı ve Körfez'i Rehabilitasyon Projesi" Körfez'in güney aksı boyunca açılacak olan navigasyon kanalı ile Körfez'e temiz su giriÅŸi artacak. Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi'nin Kuzey aksında oluÅŸturulacağı sirkülasyon kanalı da bu bölgedeki akıntı hızlarını artıracak. Su kalitesi ve biyolojik çeÅŸitlilik iyileÅŸtirilirken, Ä°zmir Limanı'nın kapasitesi de artacak ve yeni nesil gemilere hizmet vermeye baÅŸlayarak ana liman olma statüsüne kavuÅŸacak. ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından çalışmalar baÅŸlayacak. Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi, giderek sığlaÅŸan Ä°zmir Körfezi'ni kurtarmak, Körfez'de denize girilebilmesini saÄŸlamak amacıyla bu projeye büyük önem veriyor.