‘Öğrenci okumaya endeksli yetişmeli’

Sizi biraz tanıyabilir miyiz?

Benim ismim Abdullah Åžafak. Kurumumuzda eÄŸitim koordinatörlüÄŸü görevini üstleniyorum. Bu görevle birlikte resmi olarak Özel Lale Anadolu Lisesi’nin de Okul MüdürlüÄŸü görevini devam ettiriyorum. Kendim için gurur vesilesi olan bir farklı durum daha var; Lale EÄŸitim Kurumları’nın ilk mezun talebelerindeniz. 85 yılında baÅŸladık, 92’de ilk mezun olduk. Mezun olduktan sonra Lale EÄŸitim Kurumlarında öÄŸretmen olarak göreve baÅŸladım. Özel sektör çerçevesinde farklı özel kurumlarda görev yaptım ve son iki yıldır Özel Lale Kurumlarında yönetici olarak görev yapıyorum.

Lale Eğitim Kurumlarını bize tanıtır mısınız?

Lale EÄŸitim Kurumları özel okulculukta ilklerden. Hatta Türkiye’de ilklerden diyebiliriz. Çünkü 32. Yılının içerisinde. 1985-86 EÄŸitim öÄŸretim yılında açılmış köklü bir kurum. Konya’da özel okul olarak açılmış okullardan sanırım 3. Okul.  Ä°lk açıldığı yıllarda Özel Lale Erkek Lisesi diye açılmıştı. O zamanlar ülkemizde Orta Okullar lise bünyesinde ders görürlerdi. Ä°lkokulların siyah önlük beyaz yakalı olduÄŸu 5 yıllık olduÄŸu yıllardı. Ä°lkokuldan sonra öÄŸrenci Lale Lisesi’ne gelir önce Orta 1-2-3’ü okur ve Lise’yi okuyarak mezun olurdu. O yıllar bütün liseler böyleydi. Özel olmasından mütevellit hazırlık sınıfımız vardı o yıllarda. Önce bir yıl hazırlık Ä°ngilizce daha sonra Orta 1-2-3 ve Lise 1-2-3 yatılısı olan bir kurum. Ä°lerleyen yıllarda karma ve kesintisiz eÄŸitimin gelmesiyle birlikte Ä°lköÄŸretim okulları kesintisiz olunca ortaokullar bu sefer Ä°lkokullara evrildi. O yıllarda Özel Lale Ä°lköÄŸretim okulu da açıldı. Dolayısıyla lise iken Ä°lköÄŸretim okulu Orta okulu ve Lisesi oldu. Åžu anda ise Ana sınıfı ile birlikte 4 birim ile hizmet veriyoruz.

Lale Eğitim Kurumlarının eğitimdeki bakış anlayışı nasıl?

Bir çok kurumda olduÄŸu gibi biz öÄŸrencimizi emanet anlayışıyla sahip çıkan bir kurumuz. ÖÄŸrenci bize anne babanın bir emanetidir ama aynı zamanda biz öÄŸrencilerimizi Allah’ında bir emaneti olarak görüyoruz. Çünkü yaratılmış en vasıflı varlık biz insanlarız, bu insana sahip çıkmak bize Allah’ın bir emanetidir. EÄŸitim iÅŸine bu gözle bakıyoruz. Çocuklarımıza hem dünya, hem ahret bilincini kazandırarak eÄŸitim vermeye çalışıyoruz. Özetleyecek olursak Lale EÄŸitim Kurumlarının eÄŸitime bakış anlayışı; çocuklarımızı emanet olarak kabul ediyoruz. ÇocuÄŸumuzu hem bu dünyası hem de ahreti için yetiÅŸtirme gayretindeyiz. Resmi müfredatımızla beraber, ilkokuldaki öÄŸrenciyi ortaokula, ortaokuldakini liseye, lisedeki öÄŸrencimizi ise bir üst kurum olan yüksek öÄŸretime hazırlama gayretindeyiz. Bunu yaparken bütün dersleri en seçkin kadromuzla, ilave derslerle bunları vermeye çalışırken, bir taraftan da yine resmi okullarımızda olmak üzere ‘DeÄŸerler EÄŸitimi’ adı altında bizi biz yapan deÄŸerleri de elimizdeki emanetlere öÄŸretiyoruz.

Başarı ortalamanız nedir?

BaÅŸarı ortalamasından ziyade baÅŸarı anlayışımız ÅŸu ÅŸekilde: ÖÄŸrenciyi nasıl aldık önce onu bir tanımamız lazım. Ä°lk önce aldığımız öÄŸrencinin seviyesini bi deÄŸerlendirip veliyle bunu paylaşırız. Birinci hedefimiz çocuÄŸumuzun durumunu tespit etmek ve bunu veli ile paylaÅŸmak. Bir sonraki de çocuÄŸumuzu emanet aldığımız günden mezun ettiÄŸimiz güne kadar mümkün oldukça kendi seviyesinin bir tık üstüne hazırlamaktır. Åžöyle örnekleyebiliriz: 10’u baz alırsak, akademik baÅŸarısı 3 olan bir öÄŸrenci geldi. Alırız ve uçup kaçmanın bu çocuÄŸun baÅŸarısını 9-10 yapacağız demenin pek bir anlamı yok. Çünkü gerçekçi yaklaÅŸmak gerekiyor. Bu çocuk 3 ile bize gelmiÅŸse, biz bu çocuÄŸun baÅŸarısını 4-4.5 yapıp mezun etmeye çalışırız. Ama bunu yaparken çocuÄŸumuz erdemli bir öÄŸrenci olabilsin, anne-baba hakkı bilen bir öÄŸrenci olsun, çevresine karşı nezaketle davranmayı bilen bir öÄŸrenci olsun, kendini yaratana karşı onu tanıyabilen, kul olmayı bilen bir öÄŸrenci olsun, bu her öÄŸrencimize vermeyi hedeflediÄŸimiz temel noktadır. Yada bir öÄŸrenci zaten 10 üzerinden 10’luk gelmiÅŸtir ki bu öÄŸrencilerimiz burslu veya indirimli okuyorlar. Bu öÄŸrenciyle ilgili de velimize diyoruz ki; gidebileceÄŸi en nitelikli kurum neyse oraya göndeririz diyoruz.

Yani kurum olarak baÅŸarı anlayışınız direk öÄŸrencilerinizin üniversitede yerleÅŸtikleri yerler deÄŸil doÄŸru mu?

Milli EÄŸitimimizin temel amacı liseler yani orta öÄŸretim kurumları öÄŸrenciyi hayata hazırlar, mesleÄŸe hazırlar, yüksek öÄŸretim kurumuna hazırlar veya bunların her birini bir arada yapar. Bu resmi bir ifadedir. Yani liselerin vazifeleri arasında bunlar vardır: ÖÄŸrenciyi en baÅŸta hayata hazırlamak, mesleÄŸe hazırlamak ve birde yükseköÄŸrenime hazırlamak. Biz üçünü de yapma gayretindeyiz. Netice boyutunda baÅŸarı anlayışımız okuldan kaç kiÅŸi mezun oldu, kaç kiÅŸi üniversiteye girdi. Bumu baÅŸarı anlayışımız önce bunda bi anlaÅŸalım. Yoksa baÅŸarı anlayışı; mezun ettiÄŸimiz talebe bir ÅŸekilde bir yere nasılsa giriyor ama nasıl bir insan olmuÅŸ, ailesine, çevresine ve topluma faydalı birisi olabilmiÅŸ mi? Ä°ÅŸte bizim bakışımız böyle.

ÖÄŸrencileri hayata hazırlıyoruz dediniz hocam. Nasıl hazırlıyorsunuz, sosyal sorumluluk projeleriniz var mı?

Geçen sene bir uygulama baÅŸlattık. 4 ayrı kategoride kelimeler belirleyeceÄŸiz ve bu kelimeleri anasınıfından 12. Sınıfa kadar bütün sınıflar düzeyinde, bütün öÄŸretmenlerimiz branşı ne olursa olsun bu bahsettiÄŸimiz kelimeleri, kavramları, bilgileri öÄŸrencimize aşılayacak. Resim öÄŸretmeni o konuyla ilgili resim yaptırarak, beden eÄŸitim öÄŸretmeni bir spor turnuvası yaptırırken takım isimlerine o kelimeleri verdirerek bunu iÅŸletir, edebiyat öÄŸretmeni kompozisyon yazdırırken, kitap okuturken bu bilgileri verebilir.

Örnek verebilir misiniz?

Tabiki; mesela bir önceki yıl 4 ayrı kavram ve kelime gurubu belirledik. Ä°nsan kavramını, ÅŸuur, ibadet, vahdet, ümmet gibi kavramları dikkate aldık. Dedik ki herkes bunu iÅŸlemeye çalışacak. Bunun dışında her yıl bir model karakter belirleyelim ve bunu iÅŸleyelim dedik. Geçen yılki model karakterimiz Aliya Ä°zzetbegoviç idi. Model karakterimiz bu olunca Gönül coÄŸrafyamız diye bir bölümde ise Bosna Hersek’i iÅŸledik. 1 yıl boyunca karınca kararınca öÄŸrencilerimize Bosna Hersek’i tanıtmaya çalıştık, Aliya Ä°zzetbegoviç’in hayatını, mücadelesini anlatmaya çalıştık. Her yıl mesela bir edebi karakterimizi iÅŸliyoruz. Geçen sene Mehmet Akif Ersoy’un hayatını iÅŸlemiÅŸtik. Ve bununla beraberde ‘Erdemler’ dediÄŸimiz, çocuÄŸumuzun sorumluluk sahibi olması, dürüst olması, güvenilir olması, adaletli ve mütevazı olması gibi, cömertlik ve çevreye duyarlı olması, öz bakımı, temizliÄŸi gibi 18-20 maddelik bütün dünyada ahlak öÄŸretilerinde ortak olan bu maddeleri çocuklara aşılarız. Bu yılda aynı sistemi devam ettiriyoruz. Bu yılda kitap, sünnet, icma-i ümmet ve kıyası fukaha diye 4 ayrı kavram üzerinde çalışma yapıyoruz. Bununla beraber 4 kelime belirledik. Åžahadet bunlardan birisi. Bu sene 36 hafta boyunca bütün sınıflarda ÅŸahadet kavramı görülecek ki, zaten 15 Temmuz’unda getirisi olmuÅŸ oldu bu anlamda. Takva ikinci kelimemiz, tevazu ve ahde vefa bunlarda bu seneki iÅŸleyeceÄŸimiz kelimeler. Sultan 2. Abdülhamit Han’ı bu sene tanımaya çalışıyoruz. Bu sene yine edebi ÅŸahsiyetimiz Necip Fazıl Kısakürek. Gönül CoÄŸrafyasındaki yerimiz ise bu sene Kudüs. Bunu giydirilmiÅŸ program yani resmi derslerimiz iÅŸlenirken onların içerisine yerleÅŸtirilmiÅŸ bir programla aşılamaya çalışıyoruz.

 2005 yılında Milli EÄŸitim Bakanlığımız çıkardığı ve benim ÅŸahsen takdir ettiÄŸimiz bir yönetmelik; Sosyal etkinlikler ve kulüp yönetmeliÄŸi… ÖÄŸrencilerimiz ders dışı zamanlarda, hafta sonları öÄŸretmenleri ile bir araya gelirler velilerden destek alabilirler ki o yönetmeliÄŸin içerisinde ‘Topluma Hizmet Çalışması’ adı altında bir baÅŸlık da vardır. Her çocuÄŸun yıl boyunca  en az 1 tane topluma hizmet çalışması yapması istenir ve kulüplerde buna göre kurulur. Mesela bu sene kurulan kulüplerden birisinin adı tamamın bu; Toplumsal Dayanışma Ve YardımlaÅŸma Kulübü… Bu kulüpteki öÄŸrencilerimiz mesela hafta sonları ilgili öÄŸretmenlerimizle beraber Suriyeli muhacir kardeÅŸlerimiz var ülkemizde ve Konya’mızda bu kardeÅŸlerimizle dayanışma etkinliÄŸi yapıyorlar. Yani kısacası öÄŸrencilerimiz yaÅŸayarak yardımlaÅŸmayı öÄŸreniyorlar. Bunu yapan iki gurup öÄŸrencimiz var Lise ve Ortaokulda. Bir baÅŸka gurup öÄŸrenci futbol üzerinde çalışma yapıyor. Her çocuk kendi beÄŸendiÄŸi, kendini ifade etmek istediÄŸi alanda bunu yapıyor.

Konya’da Özel Okulların tek çatı altında birleÅŸtiÄŸi bir birlik var mı?

Öz-Der diye derneÄŸimiz var Özel Okullar DerneÄŸi Ankara Merkezi, Öz-Kur-Bir var Ä°stanbul merkezli. 2016 yılında açılan Ä°GEDER (Ä°stanbul Gönüllü EÄŸitimciler derneÄŸi) var. Çok gayretli bir ÅŸekilde çalışma gerçekleÅŸtiriyorlar. Mesela en son okulumuzdan 4  idareci arkadaşım onların bir çalıştayına katıldı. Türkiye çapında bir çalışma yapıldı ve Ä°deal Okul zirvesi yapıldı.

Peki bu çalıştaydan çıkan sonuca göre ideal bir okulda ne olmalı?

Biz Müslüman, Türk milleti bir araya gelmiÅŸ bu coÄŸrafyada yaşıyoruz. Tarihimiz belli, geçmiÅŸimiz belli. Günümüzdeki yaÅŸananlar belli ve eÄŸitimde tıkandığımız bir nokta var. Bunu aÅŸmak için Ä°deal Okul nasıl olmalı, Ä°deal bir okulda neler yapılmalı, hangi sistem kullanılmalı… Mesela batılıların uyguladığı bir sistem var onumu uygulamalıyız. Waldorf denilen bir sistem var onumu uygulamalıyız Sitem diye mühendislik, teknolojinin de içinde olduÄŸu bir model mi uygulanmalı.  Bu modern yaklaşımlarla beraber bizim klasik kadim yaklaşımlarımız var. Miladi 1000’li yıllarda, henüz Osmanlı  kurulmadan önce Selçuklular zamanında Merzifon taraflarında 200 tane sıbyan mektepleri varmış. Tabiri caizse daha Avrupa’da okulun esamesi yok. O dönemde bile bizim Selçuklu devlet yapılımızda ki oradan da Osmanlıya geçti ve Osmanlı ÅŸekillendirdi. Åžimdi ise biz bunu nasıl ÅŸekillendireceÄŸiz iÅŸte bunu tartışıyoruz. Bu ilk defa oluyor. Ä°deal eÄŸitim nasıl verilmeli, ideal okul nasıl olmalı bu 2017 ve 2018 yıllarında iki yıl boyunca bu arayış devam edecek ve bu çıkacak sonuç bakanlığımıza sunulacak. 

Hocam peki yeni eÄŸitim müfredatını nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?

EÄŸitimimizin en büyük problemi seçme sınavına endeksli bir yapımız var. Bunun tepeden tırnaÄŸa yıkılması lazım.

Peki ne olması gerekir hocam?

ÖÄŸrencimizde muhakeme yeteneÄŸinin artması lazım. Bunun içinde okumaya endeksli bir müfredat yerleÅŸtirilmesi lazım. Çocuk okuyacak, bunu anlayacak, başındaki öÄŸretmen tarafından bu analiz edilecek ve çocuk okumayı sevecek. Bugün günümüzde bir cümle var ‘boÅŸ vakitlerimde kitap okuyorum’ boÅŸ vakitlerde kitap okunmaz kitap normalde okunur. Çocuk okumanın bir temel ihtiyaçlardan birisi olması gerekir. Dolayısıyla buradan yeni müfredata geçeceÄŸim, Talim terbiye kurulu baÅŸkanımız sayın Alpaslan DurmuÅŸ hocamız ve ekibi görevi aldığından beri anormal bir çalışma yürütüyorlar. Çocuklarımız 1. Sınıftan baÅŸlayıp liseden mezun olana kadar yüzlerce ders görüyor. Bütün bu derslerde öÄŸrencimize biz hangi bilgiyi hangi malzemeyle sunuyoruz. Kullanılan metin, metindeki sorulacak soru ve soru neticesindeki öÄŸretmenin kazanımı konuları üzerine müfredat çalışması yapıldı. Bakanlığımız Talim Terbiye yüksek kurulumuzun yönlendirmesiyle bu taslağı bütün Türkiye’mize sundu. ÖÄŸrenciler, veliler, öÄŸretmenler, eÄŸitim faaliyeti güden herkesten, dernekten üniversite kuruluÅŸlarından bakanlığımız belirtilen tarihe kadar tavsiye bekliyor. O tarihe kadar online olarak herkes tek tek inceleyip eleÅŸtirebilirler ve o tarihten sonra Talim Terbiye kurulumuz bu çalışmayı gelecek öneri ve eleÅŸtirilere göre tekrar deÄŸerlendirecek ve 2017-2018 eÄŸitim öÄŸretim yılında 1. Sınıflarda, 5. Sınıflarda ve 9. Sınıflardaki bütün derslerin yeni programı baÅŸlayacak.

Yani Müfredatın temel dinamikleri okumak üzerine kurulacak doÄŸru mu?

Evet aynen öyle. Yani çocuk okumayı hayatında sıradan bir iÅŸmiÅŸ gibi benimseyecek. DeÄŸerlendirebilen, mukayese edebilen, muhakeme yeteneÄŸi geliÅŸmiÅŸ çocuklarımız olsun diye bu dersler buna göre ve daha doÄŸru bir ÅŸekilde tanzim edilmiÅŸ oluyor. Ben bir eÄŸitimci olarak bundan çok umutvarım ve bir çıta atlayacağımız ümidindeyim.

ÖÄŸrencilere ve velilere söylemek istediÄŸiniz son bir ÅŸey var mı?

Özel okulda da okusa devlet okulunda da okusa amacımız çocuklarımızı yetiÅŸtirmek ve çocuÄŸun baÅŸarılı olması. Bu anlamda baÅŸarıda 3’te 1 oranında okul sorumludur. 3’te 1 oranında öÄŸrenci sorumludur, 3’te bir oranında da velide sorumluluk vardır. Velilerimiz ÅŸöyle bir yanlışa düÅŸebiliyorlar; Ben çocuÄŸu okula gönderdim. Devlet kitabını, kalemini hatta tabletini bile veriyor. Bu olmamalı. ‘Eti sizin kemiÄŸi benim’ de olmamalı. Veli sorumluluk almalı. Veli bu iÅŸin içine olması gerektiÄŸi çerçeve içerisinde kendini ne kadar katarsa durum çok daha farklı olacaktır.                     (Gül ÇANKAYA)