Öldürücü Mantarların Zehirlenme Belirtileri Daha Geç Ortaya Çıkıyor

Selçuk Üniversitesi (SÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Fitopatoloji Ana Bilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Nuh Boyraz, mantar zehirlenmesine baÄŸlı ölümlerin yaÅŸandığı bölgelerdeki insanların mantar tüketiminde daha dikkatli olması gerektiÄŸini belirterek, öldürücü mantarların zehirlenme belirtilerinin daha geç ortaya çıktığını söyledi.Prof. Dr. Nuh Boyraz, mantar zehirlenmesi ya da mantara baÄŸlı ölümlerin ortaya çıktığı yerlerde mantar tüketme noktasında daha dikkatli olunması gerektiÄŸini ifade ederek, “Bugünlerde ülkemizde mantara baÄŸlı zehirlenmeler, bunlar sonucunda da ölümlerin yaÅŸandığını sıkça duymaktayız. O noktada bir bölgede, bir yerde mantar zehirlenmesi, mantara baÄŸlı ölümler ortaya çıktığında ister istemez insanların da bu noktada mantar tüketme noktasında daha dikkatli olmaları gerekiyor. Tabiatta mantarların çok deÄŸiÅŸik çeÅŸitleri vardır. Bunların bazıları öldürücü özelliktedir. Bazıları zehirli özelliktedir, bazıları da yenilebilir türdendir. Onun için tabiatta sonbahar ve ilkbahar aylarında kendiliÄŸinden çıkan bu tür mantarların hepsini yenilebilir kabul etmek çok yanlıştır. Bir mantarın zehirli, öldürücü ya da yenilebilir olduÄŸunu herkes her zaman için bilemeyebilir” dedi."ZEHÄ°RLÄ° YA DA YENÄ°LEBÄ°LÄ°R MANTARI AYIRT EDEN BÄ°R YÖNTEM YOK"Bir mantarın zehirli veya öldürücü olduÄŸunu tespit eden herhangi bir yöntemin olmadığını belirten Prof. Dr. Boyraz, “Onun için tabiattan mantar toplayacak olan vatandaÅŸlarımız çok güvenmedikleri sürece veya hangi mantarın zehirli, hangi mantarın öldürücü, hangi mantarın yenilebilir olduÄŸunu bilmedikleri sürece toplamamaları ve tüketmemeleri lazım. Bazı türler vardır ki aynı cins içinde bir tür öldürücüyken diÄŸer tür yenilebilir özellik gösterebiliyor, birbirine benzerlik gösterebiliyor. Bu benzerliÄŸe baÄŸlı olarak da insanlar bilmeden zehirli olan, öldürücü olan mantarı alıp tüketebilmektedirler” diye konuÅŸtu.Prof. Dr. Nuh Boyraz, halk arasında ‘köy göçüren’, ‘ evcik kıran’ ve ‘ölüm meleÄŸi’ olarak bilinen mantarların ölümle sonuçlanan zehirlenmelere yol açtığına deÄŸinerek, “Ülkemizde görülen ölümle sonuçlanan zehirlenmelerin yüzde 80’i, yüzde 90’ı ‘Amanita Phalloides’, halk arasında köy göçüren, evcik kıran ve ölüm meleÄŸi olarak bilinen mantara baÄŸlı olarak ortaya çıkar. Gerçekten çok öldürücü, zehirli bir mantardır. Åžapkasının ve ÅŸapkanın alt kısmının tamamen beyaz olması, sapın dip kısmında kese ÅŸeklinde bir kının olması bu mantarı ayırt etmedeki en önemli özelliktir. Onun için beyaz lamelli, ÅŸapkası beyaz, alt kısmı beyaz ve sapının dip kısmında kın ÅŸeklinde keseler bulunan mantarları tüketmemek gerekir” ÅŸeklinde konuÅŸtu."MANTARLARLA Ä°LGÄ°LÄ° DOÄžRU BÄ°LÄ°NEN YANLIÅžLAR"Mantarla ilgili halk arasında doÄŸru bilinen yanlışların olduÄŸunu ifade eden Prof. Dr. Boyraz, “Hayvanlar yiyip zehirlenmiyorsa bu mantar zehirsiz mantar olarak algılanmaktadır. Bu doÄŸru deÄŸildir. Zehirlenme göreceli bir kavramdır. Tamamen vücuda alınan miktarla alakalıdır. Vücuda alınan miktar insanlarda düÅŸük düzeyde olsa da zehirler ama aynı miktarı hayvanlar bünyesine aldığında zehirlenmezler. Çimlerde, çayırlarda çıkan mantarların zehirsiz olduÄŸu söylenir. Bu da doÄŸru bir yaklaşım deÄŸildir. Çünkü çimlerde ve çayırlarda da çıkan zehirli mantar türleri vardır. Zehirli mantarlarla zehirsiz mantarların yetiÅŸtiÄŸi topraklar birbirinden farklıdır görüÅŸü de yanlıştır. Aynı yerde hem zehirli mantar hem de zehirsiz mantar geliÅŸebilir. KurutulduÄŸunda, tuzlu veya sirkeli suda bekletildiÄŸinde zehrin uzaklaÅŸacağı söylenir. Bu öldürücü mantarlar için doÄŸru bir bilgi deÄŸildir” dedi."ÖLDÜRÜCÜ MANTARLARIN ZEHÄ°RLENME BELÄ°RTÄ°LERÄ° DAHA GEÇ ORTAYA ÇIKAR"Bilmeden, zehirsiz olduÄŸuna kesin olarak kanaat getirmeden tabiattan mantar toplayıp tüketmenin sakıncalı olduÄŸunu dile getiren Prof. Dr. Nuh Boyraz, “Zehirli ve öldürücü mantarların çok çabuk zehirlenme belirtisi göstereceÄŸi gibi bir algı var. Aslında tam tersine öldürücü mantarların zehirlenme belirtileri daha geç çıkar. Onun için de vatandaÅŸlarımız zehirlenme belirtileri geç çıktığı zaman bu zehirlenmeyi, bu belirtileri yediÄŸi mantara baÄŸlamaz ve saÄŸlık kuruluÅŸuna ulaÅŸmakta geç kalır. Halbuki öldürücü mantarların zehirlenme belirtileri daha geç çıkar. 8, 12, 24 saat, hatta aylar sonra çıkanlar da vardır. Onun için vatandaÅŸlarımız böyle bir ÅŸeyle karşılaÅŸtıkları zaman 8, 12, 24 saat sonra mide bulantısı, baÅŸ dönmesi gibi zehirlenme belirtileri ile karşılaÅŸtıkları zaman hiç vakit geçirmeden saÄŸlık kuruluÅŸuna ulaÅŸmaları lazım. Hafif zehirli mantarlarda veya zehirli dediÄŸimiz mantarlarda belirtiler daha çabuk çıkar. Ama bunlar öldürücü olmaz, belli bir süre sonra tedavi ile bunların etkisi ortadan kaldırılabilir” ifadelerini kullandı.

Kaynak:Ä°HA