Organ bağışında doğru bilinen yanlışlar

Ä°STANBUL (AA) Yeditepe Üniversitesinden yapılan açıklamaya göre, SaÄŸlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de 60 bin diyaliz hastasından 21 bin 551i böbrek, 2 bin 93ü karaciÄŸer, 918 kalp hastası olmak üzere toplam 24 bin 819 kiÅŸi organ bekleme listesinde yer alıyor.

Türk Nefroloji DerneÄŸi 2017 kayıtlarına göre, sadece 2017 yılında 10 bin 98 insan diyalizde yaÅŸamını kaybederken, bu günlük ortalama 28 hastaya denk geliyor. Organ Bağışı Haftası kapsamında konuya farkındalık oluÅŸturmayı hedefleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Hayat ‘En Güzel Hediye isimli bir toplantı düzenledi.

Organ bağışı bekleyen ve nakil olmuÅŸ hastaların bir araya geldiÄŸi toplantıda Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Böbrek Nakli KliniÄŸi Sorumlusu Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Gürkan TellioÄŸlu ile Ä°ç Hastalıkları Anabilim Dalı BaÅŸkanı ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülçin Kantarcı konuÅŸmacı olarak yer aldı.

Prof. Dr. TellioÄŸlu, Türkiyede yapılan böbrek nakli sayısının bir yılda 4 bini geçmeye baÅŸladığını kaydederek, En büyük hasta grubu böbrekte. Türkiyenin konumu, baÅŸarısı ve sayıları itibariyle karaciÄŸer naklinde de dünyada çok önemli bir yerde olduÄŸumuzu söyleyebiliriz. En çok nakil yapılan ikinci hasta grubu olan karaciÄŸerde de 1500 sınırı geçildi ve yıllık yapılan nakil sayısı bu ölçekte bakıldığında 6000’i zorladı. ifadelerini kullandı.

Türkiye’de beyin ölümü algısının yanlış olduÄŸunu aktaran TellioÄŸlu, ÅŸöyle devam etti:

Koma ile beyin ölümü karıştırıldığı için insanların ÅŸöyle bir endiÅŸesi oluyor. Acaba öldü denildiÄŸi halde iyileÅŸebilir miydi? Böyle bir gerçeklik yok. Koma tanısı ile hastaneye yatan kiÅŸi için organ bağışı zaten söz konusu deÄŸil. Biliyoruz ki koma, uzun süre içerisinde iyileÅŸme gösterebilen bir durum ama, beyin ölümü kesin tanı kriterleri olan bir tanı. Åžahsi kanaatlere baÄŸlı bir tanı deÄŸil ve bu tespit edildiÄŸinde karşımıza ÅŸöyle bir ihtimal çıkıyor. Hayatın sonlandığı noktada baÅŸka insanların hayatını kurtarmak gibi bir tercihte bulunacağız. Umut içinde bekleyen, vericisi olmayan, tek ÅŸansı hayatını kaybeden kiÅŸilerden bağışlanacak organlar olan hastaları kurtaracağız ve onlar hayatına devam ederken hayatını kaybetmiÅŸ kiÅŸiyi rahmetle anacak. Her gün onun için dua edecek ya da organların toprakta çürüyüp gitmesine izin vereceÄŸiz.

Prof. Dr. Gülçin Kantarcı ise organ bekleme sürecinde stresi azaltabilmek için özellikle böbrek yetmezliÄŸi olanların diyaliz dışı zamanlarını daha verimli geçirmeye çalışması ve organ bekleyenler için çabalamaları gerektiÄŸini belirtti.

Kantarcı, bunun içlerindeki sıkıntıyı daha da azaltacağına dikkati çekerek, Bunun dışında aktif hayatın içinden kopmamalarını öneririm. Hayatın içinde oldukları sürece yapabildikleri tüm sosyal sorumluluk projelerine katılmalılar ya da kendilerini yapabilecekleri iÅŸlere yöneltmeliler. Organ bekleyenlerin kendileri de organ bağışçısı olabilirler. Çünkü yaÅŸam bir hediye. Onlara organ bağışı kampanyalarına destek vermelerini ve burada gönüllü çalışmalarını öneriyorum. deÄŸerlendirmesini yaptı.

21 yaşındaki Dilek, 5 yıldır böbrek bekliyor

Karın aÄŸrısı ÅŸikayeti ile saÄŸlık ocağına gittiÄŸinde doÄŸuÅŸtan gelen böbrek küçüklüÄŸü olduÄŸu belirlenen, yaklaşık 5 yıldır böbrek nakli olmayı bekleyen 21 yaşındaki Dilek Gençyılmaz, ailesinde ÅŸeker hastaları olduÄŸundan dolayı onlardan nakil yapılamadığını kaydetti.

Kadavradan nakil beklediÄŸini belirten Gençyılmaz, Ä°lk zamanlar çok kötüydüm, psikolojim gerçekten alt üst olmuÅŸtu ama insanın en büyük doktoru kendisidir. Kendimin doktoru oldum. En dibe batıp o dipten yukarı tekrar çıktım. Bunu kendin baÅŸardım. KiÅŸi başına gelmeden bu durumu gerçekten anlayamıyor. Bizi bizler anlayabiliyoruz. Organ bağışlamayan çok insan var ama nakil beklerken hayatlarını kaybeden insanlar da var. Organlar toprak olmasın. ifadelerini kullandı.

2012 yılında kronik böbrek yetmezliÄŸi teÅŸhisi konulan ve annesinden aldığı böbrekle hayata yeniden tutunan 42 yaşındaki Tülay Fırat da yaÅŸadığı baÅŸka rahatsızlıklar sonucu yapılan tahlillerde yetmezliÄŸin tesadüfen ortaya çıktığını belirtti.

Fırat, böbrek yetmezliÄŸinin aslında çocukluÄŸundan beri gelen bir hastalık olduÄŸunu, ilerleyen safhalarda bunun teÅŸhisini koyabildiklerini söyledi, 2002 yılından 2012 yılına kadar bu ÅŸekilde devam etti. Araya bir doÄŸum girdi. Ondan sonra durumum daha da ağırlaÅŸtı. Tansiyonum sürekli yükseliyordu. Buna baÄŸlı olarak akut böbrek yetmezliÄŸi geçirdim ve o yıl bana böbrek nakli olmam gerektiÄŸi ve bu süreçte de diyalize girmem gerektiÄŸi söylendi. Fakat bu süreçte ailemin desteÄŸi ve bağışçı olmak istemeleriyle annemden yapılan nakil sonucunda hayata yeniden tutundum. Åžanslı hastalardan biriydim. Diyalize girmeden nakil oldum. Üzerinden 7 yıl geçti. Åžu anda sorunsuz devam ediyor. diye konuÅŸtu.

İzzet Taşkıran