Osmanlı'nın ilk mescidi Söğüt'te

Bilecik'in SöÄŸüt ilçesinde ErtuÄŸrul Gazi tarafından 13. yüzyılda yaptırılan 40 kiÅŸilik mescit, Osmanlı'nın ilk eseri olarak kabul ediliyor ve turistlerden ilgi görüyor.

Osmanlı devletinin kurucusu Osman Bey'in babası ErtuÄŸrul Gazi'nin ilk çadır kurduÄŸu SöÄŸüt'te yaptırılan mescit, içinde kuyu bulunduÄŸundan halk arasında ''Kuyulu Mescit'' diye de anılıyor.

Bazı dönemlerde restorasyon gören, Yunan iÅŸgalinde büyük tahribata uÄŸrayan mescitteki kuyu, 2011'de Bursa Vakıflar Bölge MüdürlüÄŸünce yapılan restorasyon çalışmaları sırasında tesadüfen bulundu. Mescit, restorasyonun ardından 29 Temmuz 2011'de kılınan cuma namazıyla halkın ziyaretine açıldı.

Åžeyh Edebali Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Taner Bilgin, AA muhabirine, SöÄŸüt'ün 600 yıllık Osmanlı devletinin hüküm sürdüÄŸü ve filizlendiÄŸi topraklar olduÄŸunu anımsatarak, ErtuÄŸrul Gazi'nin 400 çadırla geldiÄŸi bölgede ibadet mekanı ihtiyaç olmasından dolayı bu mescidin inÅŸa edildiÄŸini söyledi.

Mescitin 1280'den önce yapıldığını ancak detaylı bir kaydın bulunmadığını ifade eden Bilgin, ''Osmanlı devletinde tarih yazıcılığı 1300'lü yıllardan sonra baÅŸladığı için kesin bir tarih vermemiz mümkün olmuyor. Burada yapılan arkeolojik çalışmalar neticesinde sanat tarihi uzmanlarının, bölgede birkaç kilisenin mevcut olduÄŸu ve mescidin bulunduÄŸu yerin ise bir ayazma olabileceÄŸi ifade edilmektedir. Rivayet olarak bu kuyunun ErtuÄŸrul Gazi tarafından kazıldığı söylenmektedir.'' dedi.

"Osmanlı'nın ilk eseri"

Rivayetlere göre, ErtuÄŸrul Gazi'nin, mescidi yapmak için gayrimüslim bir vatandaÅŸtan arsayı satın aldığını belirten Bilgin, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Rivayetlere göre, gayrimüslimler, ErtuÄŸrul Gazi'nin ve Türklerin bölgeye gelmesinden rahatsız olur. Gayrimüslimler, ErtuÄŸrul Gazi'yi ve Türkleri bölgeden gönderebilmek adına su ihtiyaçlarını karşıladıkları dereyi, insanı halsiz ve hasta edebilecek ÅŸekilde zehirledikleri ifade ediliyor. ErtuÄŸrul Gazi, çözüm bulmaya çalışıyor ama baÅŸarılı olamıyor. Bir gün namaz sonrası uykuya dalıyor ve rüyasında mescidin yanında bulunan aÄŸaçlarının filizlendiÄŸini görüyor. Mescidin bulunduÄŸu alanda kuyu kazmaya baÅŸlıyor. 3 günlük kazının sonucunda suyu buluyor. Suyu bulduÄŸunu kimseye söylemiyor. Suyun tespiti için 3 gün kendisi, 3 gün de atına bu suyu içiriyor. Ä°ÅŸte bu durum, Osmanlı adaletini göstermektedir. Önce kendisi ve atına suyun zehirli olup olmadığını kesinleÅŸtirdikten sonra bölgedeki hem Müslümanlara hem de gayrimüslimlere içilebilir su bulduÄŸunu ve kullanabileceklerini ifade ediyor. ErtuÄŸrul Gazi, Rum Mahallesi'ne, 'Müslümanlığı, adaleti ve hoÅŸgörüyü' Hristiyanlara veya gayrimüslim topluluklara öÄŸretebilmek gayesiyle 40 kiÅŸi kapasiteli mescit yapmıştır. Mescidin içinde bulunan kuyudan dolayı halk arasında mescide Kuyulu Mescit denilmektedir. Asıl ismi ErtuÄŸrul Gazi Mescidi olan eser Osmanlı'nın ilk eseri olarak bilinmektedir. 

Bilgin, mescidin 1402 yılından 1902'ye kadar eski yapıya uygun olmayan bir ÅŸekilde onarıldığını, Sultan 2. Abdülhamid döneminde ise aslına uygun ÅŸekilde restore edildiÄŸini aktardı.

"Her 100. cumada toy geleneÄŸi olan yemek adetini devam ettiriyoruz"

Mescidin 12 yıllık imam hatibi Åžahin Mülayim de buranın ''cami'' deÄŸil ''mescit'' olduÄŸunu söyledi.

Osmanlı eserinin tek çatı altında bulunduÄŸunu anlatan Mülayim, ÅŸunları kaydetti:

''Yüzyıllardır kayıp olan kuyu, 2011'de Bursa Vakıflar Bölge MüdürlüÄŸünce yapılan restorasyon çalışmaları sırasında tesadüfen bulundu. Fazla ziyaretçisi olmayan mescide, kuyunun bulunmasının ardından gelenlerde artış oldu. Ziyaretçiler, mescidin hikayesini dinlediklerinde, ErtuÄŸrul Gazi'nin hem evi hem yuvası hem de ocağı olduÄŸu bilgisini aldıklarında heyecanlarını saklayamıyorlar. Bu mescitte, halen 5 vakit namaz, cuma ve teravih namazları kılınıyor. Her 100. cumada toy geleneÄŸi olan yemek adetini devam ettiriyoruz.''