Özel Güvenlik’te teşvik bekliyor

ÖZEL GÜVENLÄ°KLE 1986’DA TANIÅžTIK

Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸinin (TOBB) 2014 yılı Türkiye Özel Güvenlik Hizmetleri Meclisi Sektör Raporu'nda, Türkiye'nin bin 500 güvenlik ÅŸirketi ve yaklaşık 250 bin çalışanı ile istihdam açısından Avrupa'da ikinci sırada yer aldığı ancak Avrupa ile karşılaÅŸtırıldığında sektörün yıllık cirosunun düÅŸük kaldığı belirtilmiÅŸti. Özel Sinyal Güvenlik EÄŸitim Merkezi sorumlu Müdür Åžeref Düzer, Avrupa’nın ve Amerika’nın ikinci dünya savaşından sonra müteÅŸebbislerin özel güvenlik hizmeti almaya baÅŸladığını fakat Türkiye’nin ise ilk özel güvenlikle 1986 yılında özel güvenlik ile tanıştığını söyledi. O yıllarda özel güvenliÄŸin gündeme gelmesini ÅŸu ÅŸekilde anlatan Düzer, “1986-87 yıllarında büyük barajların güvenliÄŸini saÄŸlamak için farklı yollar arandı. Çünkü barajlar ne polisin sorumluluÄŸu, nede jandarmanın sorumluluÄŸunda deÄŸildi ve o zaman ‘Özel bir güvenlik kuralım’ fikri oradan geldi” diye konuÅŸtu.

TÜRKÄ°YE’NÄ°N POTANSÄ°YELÄ° ÇOK

Åžu anda Türkiye’nin özel güvenlik istihdamında Avrupa’da ikinci olmasının nedenini ise ÅŸu ÅŸekilde açıklayan Åžeref Düzer, “Türkiye’de çok ciddi bir nüfus yoÄŸunluÄŸu ve hem de sınır olarak bayağı geniÅŸ bir alana hitap ediyor. Åžu anda evet Avrupa’da ikinci sıradayız fakat bu bile yetersiz. Türkiye’de çok daha büyük bir potansiyel var” dedi. Ä°l bazında düÅŸünüldüÄŸünde Konya’nın potansiyelinin bir çok ile göre çok daha fazla olduÄŸunu ve beklentiyi ÅŸu anda karşılayamadığını da belirten Åžeref Düzer, bir çok firmanın özellikle erkek güvenlik elemanı talep ettiÄŸini fakat bu talebi yeterli güvenlik özel elemanı olmadığı için karşılayamadıklarını dile getirdi.

ÖZEL GÜVENLÄ°K TALEBÄ° DAHA ÇOK

Konya’da bulunan özel güvenlik sayısından çok daha fazla talebin olduÄŸunu ve istihdamın çok daha fazla gerçekleÅŸtirilebileceÄŸini dile getiren Özel Sinyal Güvenlik EÄŸitim Merkezi Müdürü Düzer, “Örnek vermek gerekirse, Konya’da site güvenliÄŸi talebinde çok ciddi yoÄŸunluk var. Site güvenliÄŸinde bu kadar yoÄŸun olan baÅŸka bir ÅŸehir yok. Sonra organize sanayiler var, Orta okul ve lise dengi okullarımızda öÄŸrencilerimizi, uyuÅŸturucu, sokak satıcıları gibi tehlikelere karşı korumak amacıyla okullarda bile özel güvenlik bir zorunluluk haline geldi. Ama bunu devlet karşılamıyor okul aile birlikleri kendileri finanse ediyorlar” ÅŸeklinde konuÅŸtu.  Åžirketlerin kendisinden sürekli yeni personel talep ettiÄŸini söyleyen Düzer, “Özel güvenlik istihdamında Avrupa’da ikinciyiz ama ÅŸu anda kurum veya ÅŸirketler benden özel güvenlik talep ediyorlar ve bulamıyorlar. Özellikle firmaların bay özel güvenlik taleplerine yetiÅŸemiyoruz. Buda ihtiyacın doymadığını ve potansiyelin çok olduÄŸunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.  

ÖZEL GÜVENLÄ°KTE REKABET SORUNU VAR

Özel güvenlik personelinin sorunları hakkında da bilgiler veren Åžeref Düzer, bu sorunların başında her sektörde olduÄŸu gibi ücret olduÄŸunu söyledi. Özel güvenlik firmaları arasındaki rekabet yüzünden çalışanların ücretler konusunda sorunlar yaÅŸadığına ve hak ettikleri ücretleri alamadıklarına da deÄŸinen Düzer, “Bunların aşılması için ne yapılması gerekiyor? Bu sorunların aşılması ikin yönlü olur. Bir özel güvenlik ÅŸirketleri birde hizmeti alacak kurum ve kuruluÅŸlar çok daha duyarlı olmalılar. Mesela ben özel güvenlik eÄŸitim kurumuyum. Benim gördüÄŸüm kadarıyla rekabetle ‘en aÅŸağıdan ihaleyi alayım özel güvenliÄŸi en ucuz çalıştırayım’ zihniyeti var. Buda çok yanlış bir tutum. Mesela site güvenliÄŸinden bahsetmiÅŸtik Konya için. Bizi ararlar biz ne yapacağız diye soruyorlar. Adam 10-15 tane özel güvenlik istihdam edecek. Bunu aylık faturaya çarpıyor ve örneÄŸin 10 milyar aylık gideri olduÄŸunu hesaplıyor. Firmalara diyor ki ‘ben güvenlik hizmet alacağım” ve en düÅŸük maliyeti hizmeti verenden de hizmeti alıyor. Ä°ÅŸte tamda burada ‘Ucuz etin yahnisi yenmez’ atasözü devreye giriyor. Ya sigortasından ya kılık kıyafetinden ya da mesaisinden gibi özel güvenlik elemanını zorladığın anda güvenlik personeli sorun yaşıyor” dedi.

‘KALÄ°TE YÜKSEK OLMALI’

Bir çok firmanın kendisinden güvenlik elemanı talep ettiÄŸini söyleyen Sinyal Güvenlik EÄŸitim Merkezi Müdürü Düzer, “Bu tür firmalar benden özel güvenlik talep ettiÄŸi zaman ben olumsuz cevap veriyorum. ‘Bende özel güvenlik yok’ diyorum. Çünkü buradan mezun olan insanlara iÅŸ bulma konusunda ben yardımcı oluyorum. Ama ben kendi kursiyerimi maÄŸdur olabileceÄŸi bir ÅŸirkete göndermek bende vicdani sorumluluk oluÅŸturur. Örnek veriyorum çalışan kiÅŸide ‘900 milyon maaÅŸ alacam, yol paramı ben karşılayacağım, öÄŸle yemeÄŸimi kendim karşılayacağım. Bunun yerinde evde otursam çok daha karlı olurum’ diyor. Yoksa yüksek bir maaÅŸ alsalar hem hizmet veren yüksek bir hizmet verecek hem de hizmet alan dört dörtlük hizmet alacak. Bu tamamen menfaat iliÅŸkisine dayalı. Güvenlikte Avrupa’da ikinci sırada olmamızı ben yinede yetersiz buluyorum. Hala birinci olması konusunda ısrarlıyım. Ama kalitenin de yüksek olmasını istiyorum. Åžimdi bir Avrupa ülkesinde bir özel güvenliÄŸin 2 bin avronun üzerinde maaÅŸ aldığı bir standardı düÅŸünün. Türkiye ise 650-700 avroya hizmet veren bir güvenlik aradaki uçurumu düÅŸünün” diye konuÅŸtu.

Ä°STÄ°HDAM YÜKSEK KALÄ°TE DÜÅžÜK

Bu sorunu aÅŸmada ise devlet kanadıyla yapılabilecek bir ÅŸeyin olmadığını vurgulayan Åžeref Düzer, sorunun sadece piyasa koÅŸullarının deÄŸiÅŸmesiyle düzeleceÄŸini, devletin en fazla yol gösterici rol üstlenebileceÄŸini vurguladı. Konya’da özellikle istihdam sayının yüksek olduÄŸunu fakat kalitenin bu orana bakıldığında daha düÅŸük olduÄŸunu da dile getiren Düzer, “Bunu tekrar söylemek istiyorum. Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak bir özel güvenlik potansiyeli yok. Bunun en az iki katı olması lazım. Åžu anda 250 binin üzerinde özel güvenlik istihdam ediliyor. Nerdeyse polis sayısına yaklaÅŸtı” ı geçti ama yetersizlikten adamlar iÅŸi kabul etmiyor” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

‘KONYA’DA YABANCI FÄ°RNMALAR ÇALIÅžIYOR’

Konya’daki bulunan özel güvenlik firmalarının mazideki bu tür sorunlarının yüzünden Konya’da ki Özel Güvenlik ihalelerini baÅŸka illerden gelen Güvenlik Firmalarının almalarına sebep olduÄŸunun altını çizen Åžeref Düzer, “Örnek veriyorum benim firmamdan sertifika almış bir arkadaşım iÅŸin içerisinde biraz deneyim kazanıp piyasaya alıştıktan sonra ‘Ä°stanbul firması yok mu?’ diyor. Çünkü Ä°stanbul’un güvenlik ÅŸirketleri Avrupa standartlarına çok daha yakın. Veya buradaki güvenlik ÅŸirketi temsilcileri arkadaÅŸlarımla zaman zaman sohbet ederiz, ‘Urfa veya Malatyalı gibi birçok ilden gelen ÅŸirketi içimize soktuk’ diye serzeniÅŸte bulunuyor. Kim soktu? biz kendimiz soktuk. Tamam serbest rekabet, ihale koÅŸulları ile bunlar gerçekleÅŸiyor ama ‘sende biraz gerçekçi ol’ yani… O adam oradan gelip burada kar ediyorsa sende burada kar edemiyorsan, elbette ki baÅŸka ÅŸehirlerden firmalar gelip burada sizin iÅŸinizi elinizden alır” dedi.

‘ÖZEL KORUMA BÄ°R AN ÖNCE FAALÄ°YETE GEÇMELÄ°’

Son ayların merakla beklenen ‘Özel Koruma’ haberleri ve açımlamalarına da deÄŸinen Åžeref Sezer, “Özel koruma ile ilgilide sadece üniformalı silahlı olup tayinlere tabi tutulacak yetki ve sorumlulukları artırılacak. Bunun mazisi nerden geliyor. Stadyum güvenliÄŸi özel güvenliÄŸe girer polisin görevi deÄŸildir. Ama Türkiye’de stadyum güvenliÄŸinin yüzde 99’unu polis yapar yüzde 0,5’ini Jandarma diÄŸerlerini de artık özel güvenlik yapar. Aslında kanun uygulansa özel güvenlik görevlilerine çok büyük istihdamdır stadyumlardaki görevler. Her türlü spor müsabakalarının, mitinglerin, konserlerinde güvenlikleri tamamen özel güvenlik tarafından gerçekleÅŸtirilmeli” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

‘FÄ°RMALARDA YETERSÄ°Z KALIYOR’

Özel güvenlik ÅŸirketlerinin bu potansiyele sahip olup olmadıklarının da tartışılır bir noktada olduÄŸunun altını çizen Düzer, “Madalyonun diÄŸer tarafından baktığımızda ise durum yine çok farklı deÄŸil. Örnek vermek gerekirse Konya’ya 42 bin kiÅŸilik çok güzel bir stadyum yapıldı. Konya’da bu sahanın polis olmasa güvenliÄŸini korumasını asayiÅŸini saÄŸlayacak bir özel güvenlik firması var mı? Yok, Türkiye’de var mı? Yok” dedi.

‘POLÄ°S KORUMASI HERKESÄ°N İŞİNE GELÄ°YOR’

Maç, spor, konser, miting gibi organizasyonlarda güvenliÄŸin özel güvenlikler tarafından saÄŸlanması gerektiÄŸini vurgulayan Sinyal Güvenlik EÄŸitim Merkezi Müdürü Åžeref Düzer, “Hani özel güvenlikte bu yetki veya bu sorumluluk. Ä°ÅŸte biz hep iÅŸin kolayına kaçmışız, polise giderek. Polisi çağırıyorsun ücretsiz olarak geliyor. Bu kulüplerin iÅŸine de geliyor, devletin iÅŸine de geliyor. Kendi yaÅŸadığım bir olayı örnek vermek istiyorum. Benim Konya’daki 18. yılım. Burada baÅŸ komiserlik, emniyet amirliÄŸi yaptım. Büyük bir kulüp Konya’ya maç yapmaya gelmiÅŸti. Bizde bu maçın güvenliÄŸini 2400 polis memuruyla saÄŸlamıştık. 2400 kiÅŸi paralı olsa kulüp ya da il spor kurulu bu kadar güvenlik talep eder mi? Tabiki etmez. Åžimdi özel güvenlik talep ediyor 50 kiÅŸi. Niye? çünkü paralı. Bu 50 kiÅŸi ile de huzuru ve asayiÅŸi saÄŸlayabilecek misin? DoÄŸal olarak da polis devreye giriyor. Polisin stadyuma güvenlik önlemi almak için deÄŸil, gözlemci olarak gelmesi lazım. Ama ihale hala polisin sırtında. Yani devletinde sorumluluÄŸu var burada. Zorlamadı. Bundan 5 sene önce bi zorlamıştı BeÅŸiktaÅŸ’ın bir hazırlık maçı idi yanlış hatırlamıyorsam. Özel güvenlik görevlileri Sakaryasporlu bir futbolcuyu darp ettiler. Ondan sonra kulüpler bir bastırdı ‘Özel güvenlik yapamıyor’ diye. Ondan sonrada hükümet kaldırıverdi. ‘5 sene daha’ dedi, 5 seneyi de geçti hala polisin sırtında” diye konuÅŸtu.

ÖZEL GÜVENLÄ°K POLÄ°SÄ°N ‘B’ VERSÄ°YONU

Özel koruma ile ilgili bu projenin hayata geçmesi ile ilgili olarak devletin gereken her ÅŸeyi bir an önce yapması gerektiÄŸini ifade eden Åžeref Düzer, “Bu proje istenirse geçilir. GerçekleÅŸirse insanlar özel güvenliÄŸi geçici meslek olarak görmez dört dörtlük iÅŸine sarılır ve ‘ben bundan emekli olacağım’ der.  Özel güvenlik polisin ‘B’ versiyonu olduÄŸu zaman hem hayatından hem de iÅŸinden memnun olur, iÅŸini de ciddi yapar ve ağırlığı da olur. Yani özel güvenlik sektörünün ayağı kalkması devletin gücü ve yardımıyla olur. Özel ÅŸirketlerin de bu iÅŸe ciddi önem vermesiyle olur. BaÅŸka bir alternatifi olamaz yani. Özel güvenlik istihdam edenleri teÅŸvik edebilir. Tarıma ya da hayvancılığa nasıl teÅŸvik veriyorsa Özel güvenliÄŸe de böyle bir teÅŸvik verebilir devlet” diye konuÅŸtu. (Hasan Hüseyin KARA)