Referanduma muhalefetimiz Kürtlere karşı değil

 

CumhurbaÅŸkanlığı Sözcüsü Ä°brahim Kalın, TRT Haber'de katıldığı canlı yayında gündeme dair soruları yanıtladı, deÄŸerlendirmelerde bulundu.

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın Ä°ran'a yaptığı resmi ziyarete deÄŸinen Kalın, Ä°ran ile Türkiye'nin sadece sınır ortaklığının deÄŸil aynı zamanda tarih ve ekonomik iliÅŸkisinin de bulunduÄŸunu belirtti.

Yatırım ortamının iyileÅŸtirilmesi noktasında çok detaylı görüÅŸmeler yapıldığını anlatan Kalın, Ä°ran'la ticaret hacminin önemli bir ayağını doÄŸalgaz ve petrolün oluÅŸturduÄŸunu dile getirdi. Bu konuya iliÅŸkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın güzel bir sunum gerçekleÅŸtirdiÄŸini bildiren Kalın, "Fiyat ayarlamaları gibi konuları epey iyi bir noktaya getirdik." dedi.

"Önümüzdeki günlerde somut adımlar da atılmaya baÅŸlayacak" 

Kalın, görüÅŸmelerde siyasi, bölgesel ve güvenlik konularının da detaylı ÅŸekilde ele alındığını bildirerek, ÅŸöyle devam etti:

"Suriye ve Irak, ağırlıklı olarak gündemimizdeydi. Suriye'de devam eden bir Astana süreci var. Orada Türkiye-Ä°ran-Rusya birlikte çalışıyoruz. Esed rejiminin mevcut durumu, geleceÄŸi konusunda birtakım görüÅŸ ayrılıklarımız var. Onlar Esed rejimini daha açıktan destekliyorlar, devamı için mücadele ediyorlar. Ama bizim yaklaşımımız, orada meÅŸruiyetini kaybetmiÅŸ bir rejim, bunun yerine Suriye halkının desteÄŸini ve güvenini kazanmış bir yönetimin iÅŸbaşına gelmesidir. O noktaya gelmek için öncelikle çatışmaların durdurulması lazım. Bu hafta itibarıyla, özellikle son bir kaç gündür DışiÅŸleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve MÄ°T'ten arkadaÅŸlar, Ruslar ve Ä°ranlılarla çok yoÄŸun görüÅŸmeler yaptılar. Çatışmasızlık bölgesinin Ä°dlib'de nasıl uygulanacağına dair çerçeveyi de çıkarttılar. Önümüzdeki günlerde bunun somut adımları da atılmaya baÅŸlayacak. Ä°ranlılarla bunları da konuÅŸtuk."

"Åžimdi ceremesini çekiyorlar" 

Kalın, ziyarette, Kuzey Irak'ta yapılan gayrimeÅŸru referandumun en önemli sıcak gündem maddesi olduÄŸunu belirterek, "Bu konuda Ä°ran ile hemfikiriz. Irak'ın toprak bütünlüÄŸünün korunması gerektiÄŸi konusunda sadece Türkiye ve Ä°ran deÄŸil, aslında hemen hemen bütün dünya hemfikir." diye konuÅŸtu.

CumhurbaÅŸkanlığı Sözcüsü Kalın, Erbil'in aslında Irak'ta en imtiyazlı konuma sahip olduÄŸuna dikkati çekerek, ÅŸunları söyledi:

"Baktığınız zaman kendi ordusu, peÅŸmergesi, güvenlik güçleri, parlamentosu, sınırları var, gümrüÄŸü kendisi kontrol ediyor. Bütün bu imtiyazları tehlikeye atacak bir adım attılar, referanduma gidip Irak'ı bölecek bir adıma yöneldikleri anda, doÄŸal olarak bütün bölge, körfez ülkelerinin, Avrupa'nın tepkisiyle karşılaÅŸtılar. Bilemiyorum hesapları neydi? Ama biz çok uyardık. Her düzeyde muhataplara, 'Bakın yapmayın, bu büyük bir hata, buradan geri dönemezsiniz, büyük kayıplara yol açar bu. Sizin yıllardır elde ettiÄŸiniz kazanımları tehlikeye atar.' diye çok uyardık ama bunu yaptılar. Åžimdi tabi ceremesini de açıkçası çekiyorlar."

Bu çaÄŸda, "her etnik grubun bir devleti olmalı" mantığının çok rasyonel bir durum olmadığı deÄŸerlendirmesinde bulunan Kalın, önemli olanın bu kiÅŸilerin adalet ve hukuk çerçevesinde, zenginlik ve refahtan paylarını alarak, adil ÅŸekilde özgürlüklerini yaÅŸayıp yaÅŸayamadıkları meselesi olduÄŸunu vurguladı. 

Kalın, Erbil'in, BaÄŸdat ile yaÅŸadığı birçok sorun bulunduÄŸuna iÅŸaret ederek, "Maliki döneminde uygulanan mezhepçi politikalar maalesef hem Sünnileri hem Kürtleri sistem dışına itmek gibi bir netice ortaya çıkarttı. Ama bütün bunlara raÄŸmen bir bağımsızlık referandumunu meÅŸrulaÅŸtırır mı sorusunu kendimize sormamız lazım. Bize göre meÅŸrulaÅŸtırmaz. Çünkü Irak'ı bölmeye baÅŸladığınızda bunun sonu gelmez." diye konuÅŸtu.

Türkiye'nin referanduma olan muhalefetinin asla Kürtlere karşı bir muhalefet olmadığının altını çizen Kalın, "Bizim Irak veya Suriye Kürtlerine, Ä°ran Kürtlerine, Türkiye'de yaÅŸayan Kürt vatandaÅŸlarımıza karşı böyle bir tavrımız olsaydı, yıllarca en zor zamanda Erbil yönetiminin yanında durmazdık. Kürtlere karşı bir husumet, önyargı gibi bir ÅŸey asla söz konusu deÄŸil." ifadelerini kullandı.

Kuzey Irak'ta gerçekleÅŸtirilen gayrimeÅŸru referandumun ardından Irak hükümeti ve bölgesel yönetimin birtakım diyalog çaÄŸrılarının olduÄŸunu ifade eden Kalın, Ayetullah Sistani'nin diyalog çaÄŸrısına da olumlu yanıt verildiÄŸini, tarafların bir takvim üzerinde çalıştığını ve önümüzdeki günlerde bir araya geleceklerini belirtti.

Amaçlarının asla Kuzey Irak'taki Kürt halkını cezalandırmak olmadığını vurgulayan Kalın, atılan adımların bölgesel yönetimi yanlış adımdan döndürme yönünde olduÄŸunu dile getirdi.

Ä°dlip ve Afrin 

Kalın, "Ä°dlip'e iliÅŸkin operasyon beklentisi çok yüksekti, son durum nedir. Afrin gibi üzerinde hassas durulan bir bölge de var?" sorusu üzerine, Ä°dlib'te, Halep'ten gelen göçmenler nedeniyle büyük bir nüfus sıkışmasının olduÄŸuna dikkati çekti.

Kuzeye doÄŸru rejim ilerledikçe mülteci akını nedeniyle orada bir sıkışmanın olduÄŸuna iÅŸaret eden Kalın, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Heyet Tahrir Åžam (HTÅž), Nusra'nın yeni versiyonu, aralara sızdı. Ruslar 'Burada HTÅž hedefleri var, onları vuruyoruz' diyorlar. Biz de 'Bunu yaparken sivilleri de vuruyorsunuz' diyoruz. Bu ayrıştırmayı yapmamız lazım. Ä°dlip'in çatışmasızlık alanı ilan edilmesinin amacı da bu ayrışmayı saÄŸlamak içindi. GeçtiÄŸimiz hafta Putin'in ziyaretinden hemen önce ve bir gün sonra devam eden saldırılar konusundaki rahatsızlığımızı Rus makamlarına en üst düzeyde ilettik ve ondan sonra durdu zaten. Bunun böyle kalması için çok yoÄŸun çaba sarfediyoruz. Masum insanları korumamız lazım. Orada Türk askerinin konuÅŸlanması meselesi var, gözetleme ve denetim için. Åžu anda onun teknik detayları konuÅŸuluyor, Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, MÄ°T ve DışiÅŸleri Bakanlığı... Orada, Ruslar hattın dış tarafında, biz iç tarafında. Amaç rejimin ihlallerini önlemek, HTÅž gibi grupların pasifize edilmesi, sivilllere yardım ulaÅŸtırılması. Öncelikli görev bu olacak. Bunu saÄŸladığımızda en azından Ä°dlib civarında nisbi sükuneti saÄŸlamayı hedefliyoruz."

Kalın, Afrin'in PYD'nin kontrolündeki bölgenin de Türkiye için hassasiyet arz ettiÄŸi aktardı.

Meselenin Afrin Kürtleri ile ilgili olmadığını anlatan Kalın, "YPG ve PYD'nin defakto bir durum yaratarak burayı adeta kendi kantonu ilan etmesi, buradaki insanlara da baskı ve zulüm uygulaması kabul edilebilir deÄŸil. Buralar, bizim ulusal güvenliÄŸimiz ve sınır güvenliÄŸimiz için sorun oluÅŸturan yerler. Türkiye güvenliÄŸini saÄŸlamak için gerekli gördüÄŸü yer ve zamanda gerekli müdahaleyi yapar. CumhurbaÅŸkanımız 'Bir gece ansızın gelebiliriz' diyor. Ona göre herkes aklını başına almalı. Gece olur, gündüz olur, bunun zamanı ve yerini Türkiye Cumhuriyeti belirler." dedi.

Kalın, öncelikli hedeflerinin sınır güvenliÄŸinin saÄŸlanması ve oradaki insanların can güvenliÄŸinin saÄŸlanması olduÄŸunu vurguladı.