Sağlık sistemi çöktü, kızamık tehdit oluşturuyor

Dünya Sağlık Örgütü, ağustos sonunda yaptığı açıklamada, 2023'ün başından temmuz sonuna kadar Yemen'de kızamık ve kızamıkçık kaynaklı ölümlerin 413'e, toplam vaka sayısının ise yaklaşık 34 bin 300'e ulaştığını bildirdi.

Ülkede geçen yıl da 27 bin vaka ve 220 ölüm kaydedildiği belirtilen açıklamada, bu yıl vakaların daha da artmasından endişe edildiği vurgulandı.

Açıklamada, buna ekonomik bozulma, düşük gelirler, halkın yerinden edilmesi ve kamplardaki aşırı kalabalık yaşam koşullarının yanı sıra tükenen sağlık sistemi, düşük aşılama oranları ve rutin aşılama kampanyaları sırasında çok sayıda çocuğa ulaşılamamasının sebep olduğuna işaret edildi.

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü de ağustosta yayımladığı raporda, son üç yılda, Yemen'de örgütün desteklediği hastanelerde kızamık vakalarının sayısının önemli ölçüde arttığını belirtti.

Raporda, ÅŸunlar kaydedildi:

"Ekiplerimiz, yalnızca 2023'ün ilk yarısında, kızamık geçiren hasta sayısında 2022 yılının tamamına göre 3 kat artış görüldüğüne tanık oldu; ülkenin çeşitli yerlerinde 4 bin kızamık hastası kabul edildi ve tedavi edildi. Durumu daha da kötüleştiren şey, aşı kampanyalarının olmayışı ve etkili bir şekilde çalışan ve uygun fiyatlı kamu sağlık tesislerinin sınırlı sayıda olması, bunun da insanları gerekli tedaviyi almak için daha fazla seyahat etmeye zorlaması."

Hükümet aşı kampanyası başlattı

Yemen'de kızamıktan kaynaklanan ölüm ve enfeksiyon vakalarında yaşanan artış hükümet yetkililerini hastalığa karşı büyük bir aşı kampanyası başlatmaya yöneltti.

Yemen hükümeti, 23 Eylül'de Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Küresel Aşı ve Bağışıklama İttifakı'nın (GAVİ) desteğiyle 13 ilde aşılama başlattı.

Kampanya kapsamında ilk etapta 6 ay ile 5 yaş arasındaki 1 milyon 267 bin üzerinde çocuğun bir hafta içinde aşılanması hedefleniyor.

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütüne göre kızamık, yoğun nüfuslu bölgelerde kolayca yayılabilen ve sıklıkla 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen oldukça bulaşıcı bir hastalık. Özellikle başka sağlık sorunları veya komplikasyonları olanlar için tehlikeli, hatta ölümcül olabilen kızamığı aşıyla önlemek mümkün.

Aşı yapılmayan çocuk sayısı arttıkça hastalık yayılıyor

Hükümet güçlerinin kontrolündeki Taiz'de görev yapan Doktor Muhammed el-Celal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yemen'de kızamığın yaygınlaştığını ve enfeksiyon vakalarının artması nedeniyle durumun ciddi bir hal aldığını söyledi.

Celal, "Kızamığın yayılmasının en önemli nedenlerinden biri çok sayıda çocuğa aşı yapılmamasıdır." dedi.

Yemenli ailelerin çoğunun sağlık konusunda bilgisiz olduğuna işaret eden Celal, "aşıların ağrı ve ateş gibi geçici yan etkileri olduğunu, bu durumun da doğal olmasına ve sağlık açısından herhangi bir risk oluşturmamasına rağmen ebeveynlerin bu semptomlardan korktukları için çocuklarını aşılamaktan kaçınmalarına yol açtığını" ifade etti.

"Aşı yapılmayan çocuk sayısı arttıkça, aşı olmayanlar arasında enfeksiyon ağlarının oluşması kolaylaşıyor ve bu da hastalığın yayılmasına yol açıyor." diyen Celal, bölge sakinlerini çocuklarını kızamık dahil hastalıklardan korumak için dikkatli olmaya ve bilinçli olmaya çağırdı.

"Çocuklarım sık sık hastalıklara maruz kalıyor"

Taiz'de yaşayan 40'lı yaşlarındaki Abdullah İsmail de ülkede kötüleşen yaşam koşullarının başta çocuklar olmak üzere toplumun çeşitli kesimlerinin sağlık durumu üzerinde olumsuz etkileri olduğuna dikkati çekti.

İsmail, "Çocuklarım sık sık kızamık, deri döküntüleri, yetersiz beslenme gibi hastalıklara maruz kalıyor. Çocuklarımdan biri kızamık hastalığına yakalandı ama Allah'a şükür iyileşti. Sağlık durumunun kötüleşmesine ve hastalığı sırasında yaşadığımız kaygılara rağmen hayata tutunması bizi mutlu etti." diye konuştu.

Yemenli aileler aşılamanın önemini bilmiyor

Dünyanın en kötü insani ve ekonomik krizlerinden biriyle karşı karşıya olan Yemen'de yerel ve uluslararası çabalara rağmen sağlık sektörünün tükenmenin eşiğine gelmesi nedeniyle kızamığın yayılması önlenemiyor.

Taiz Halk Sağlığı ve Nüfus Bakanlığı Enformasyon Müdür Yardımcısı Teysir es-Semai, "Taiz'de, özellikle Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde kızamık yayılmaya devam ediyor." dedi

Ayrıca Yemen genelinde yüzlerce ölüm ve binlerce enfeksiyon vakası görüldüğünü aktaran Semai, Taiz'de iki binden fazla enfeksiyon vakası kaydedildiğini, 48 çocuğun kızamık nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.

Semai, "Kızamığın yayılmasının en önemli sebebi aşılamanın öneminin bilinmemesi. Husi kontrolündeki bölgelerde aşı kampanyalarının yasaklanmasının yanı sıra pek çok ailenin, çocuklarının aşının yan etkilerine maruz kalmasından korkması kızamığın yayılmasının nedenleri arasında yer alıyor." dedi.

Semai, Yemenli aileleri, hayatlarını korumak için çocuklarına tıp merkezlerinde kızamığa karşı aşı yaptırmaya çağırdı.