Sağlıkta şiddette korkutan rapor: Şehirde bıçak silah, kırsalda balta keser

Ä°MDAT Åžiddeti Önleme ve Rehabilitasyon DerneÄŸi'nin yaptığı "SaÄŸlıkta Åžiddet" araÅŸtırması sonuçları açıklandı. AraÅŸtırmaya göre, saÄŸlıkta ÅŸiddet olayları bir yıl önceye göre yüzde 86 oranında artış gösterdi.

Ä°MDAT DerneÄŸi BaÅŸkanı ve Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. OÄŸuz Polat, en dikkat çekenin artık tabanca, bıçak,  balta, keser, pompalı tüfek gibi silahların ÅŸiddette çok sık görülmesi olduÄŸunu kaydetti.

Rapora göre 1 Ocak ile 20 Aralık 2023 tarihleri arasında sadece medyaya yansıyan "saÄŸlıkta ÅŸiddet" olay sayısı 457. Saldırıların yaklaşık yüzde 43'ü hemÅŸirelere, yüzde 41'i hekimlere, yüzde 15.8'i ise yardımcı saÄŸlık personeline yapılıyor. Saldırıların yüzde 60'dan fazlası ise hasta yakınları tarafından gerçekleÅŸtiriliyor. Åžiddet vakalarının yüzde 75'i hem sözel hem fiziksel ÅŸiddet olarak kaydedilirken, ÅŸiddet olaylarının yüzde 86'sı darp ile yüzde 14'ü ise ateÅŸli ve silahlı saldırı ÅŸeklinde gerçekleÅŸiyor. Ancak tüm bunlara raÄŸmen ÅŸiddet olaylarının 5'te biri, adli süreçlere bile yansımadan kapatılıyor. SaÄŸlıkta ÅŸiddetin en çok görüldüğü branÅŸlarda ise başı, acil servis, genel cerrahi ve kadın doÄŸum çekiyor.  

"10 VAKADAN 9'U SÖZEL ŞİDDETLE BAÅžLIYOR" 

Prof. Dr. Polat, "Şiddet Önleme ve Rehabilitasyon Derneği olarak her yıl bir rapor yayınlıyoruz ve o yılın en önemli konularını kendimize baz seçiyoruz. Bu yıl sağlıkta şiddeti seçtik, çünkü çok fazla olay yaşamıyor" diyerek çalışmanın detaylarını şöyle özetledi: "Medya üzerinden bir çalışma yaptık. Medyada 25 kanalı ve haber mecrasını taradık ve oralarda çıkan haberlere göre bir çalışma ortaya çıkardık. Ama biliyoruz ki bu çalışma aslında buzdağının sadece görünen yüzü. Altında çok daha fazlası var. En çok dikkat çeken olay, yüzde 85 gibi bir oran ki her 10 vakanın 9'u yapar, burada şiddet önce sözel başlıyor, ondan sonra fiziksel şiddete, darpa dönüyor. 2021'den 2022'ye sağlıkta şiddette yüzde 31 artış olmuş. Ama 2022'den 2023'e geldiğimiz zaman yüzde 86'lık bir artış var."

"YÃœZDE 13, DÄ°REKT YUMRUKLARLA DALIYOR" 

Sağlıkta şiddette ikinci kötü boyutun bu olaylara maruz kalanların yüzde 87'sinin hekim ve hemşire olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Polat, "Saldıran her 5 kişiden 3'ü de hasta yakını. Sözel şiddet oranı yüzde 10. Her 10 kişiden biri, bağırıyor çağırıyor sözel şiddet gösteriyor ama yüzde 13, hiç konuşmadan direkt yumruklarla, darp ederek giriyor. Bir de başka boyut daha giriyor işin içine, ateşli silahlar ya da kesici aletler konusu. Kırsalda balta, keser, sopa çok daha yoğun. Hatta taş ve pompalı silah bile kullanıldığını görüyoruz. Ama şehre geldiğimizde, metropollerde ateşli silah, bıçak, kesici aletlerin daha fazla kullanıldığını görüyoruz. Bu çok net bir ayrım gibi çıkıyor karşımıza" dedi.

"5 VAKADAN BÄ°RÄ° ADLÄ° MERCÄ°LERE DAHÄ° YANSIMIYOR" 

Prof. Dr. Polat, tüm bu şiddet olaylarına rağmen, her 5 vakanın birinin adli mercilere dahi yansımadan kapandığını söyleyerek hastanelerdeki mimari yapının şiddet olaylarının önlenmesinde büyük payı olduğunu kaydetti . Polat, "Dünyadaki örneklere baktığımız zaman, birkaç tane ön plana çıkan çalışma var. Mesela bizde, hiç dikkate alınmayan mimari boyut. Bizim hastanelerimizde bütün poliklinikler, büyük, geniş alanlardan yayılıyor. Halbuki bakıyoruz dünyaya biraz daha izole ortamlarda gidiliyor. Böylelikle kalabalıklar, insanların fiziki olarak bir arada toplanmasının çok kolay olmadığı yerler oluşturuluyor. Bir de çok kısa dönemli güvenlik zafiyetleri yaşanıyor bizde. Önüne gelen, istediği yere giriyor, acile yoğun bakımlara vs. Bunların önlenebilmesi gerekiyor. Göstermelik birkaç güvenlik, alarm sistemlerinin yapılması vb ile bunun çözülmeyeceği çok açık" dedi.

"KURALLAR 'VATANDAÅžIN İŞİNÄ° ZORLAÅžTIRMAK İÇİNMÄ°Åž GÄ°BÄ°' BÄ°R ALGI VAR" 

Prof. Polat, hekim göçü ile saÄŸlıkta ÅŸiddetin birbirinden bağımsız düşünülemeyecek konular olduÄŸuna da iÅŸaret ederek "Evet fakülte sayımız arttı, doktor sayımız arttı ama halen yeterli saÄŸlık personelimiz, doktorlarımız baÅŸta olmak üzere yok. Demek ki bunun için önlemler almamız gerekiyor. Doktorların ve saÄŸlık personelinin deÄŸersizleÅŸtirilmesini görüyoruz. Bu birinci boyut. Ä°kinci boyut ise saÄŸlık personelinin ne yapması gerektiÄŸi, nasıl yapması gerektiÄŸi ile ilgili hastalarımızı ve toplumumuzu çok bilgilendirmemiÅŸiz. VatandaÅŸ zannediyor ki, istediÄŸi zaman gelir, hastaneye girer, istediÄŸi iÅŸlemi yaptırır ve çıkar. Kurallar, yapılması gereken prosedürler, sanki onlara zorluk çıkarmak için konulmuÅŸ algısı var. oysa bir algoritma var. Bu algoritma içerisinde çalışmak zorunda saÄŸlık sistemi" diye konuÅŸtu.  

"BEYZBOL SOPASI SATIÅžLARINDA ABD'DEN BÄ°LE ÖNDEYÄ°Z" 

Şiddetin sadece sağlıkta değil, genel olarak toplumda çok büyük bir sorun haline geldiğine de dikkat çeken Prof. Dr. Polat, "Toplumsal şiddetteki boyutumuzun, acildeki yansımasını görüyoruz. Örneğin bakıyoruz, trafikte en ufak bir tartışmada insanlar birbirleriyle kavga etmeye başlıyor. Çok ilginç bir istatistik söyleyeyim, biz beyzbol oynayan bir toplum değiliz. Ama beyzbol sopası satışları Amerika'dan sonra dünyada en çok Türkiye'de. Hepsi sadece kavga etmek, dövüşmek ve birbirini dövmek için satılıyor. Şiddet, yaşamımızın çok içerisinde ve sanki çözümün bir parçası gibi algılanıyor" dedi.

"DÃœNYADA BU İŞİ ÇÖZMÜŞ ÃœLKERELDE AÄžIR YAPTIRIMLAR VAR" 

Prof. Dr. Polat, dünyada, sağlıkta şiddeti çözmüş ülkelerdeki dikkat çeken önlemlere de değinerek "Görev başındaki bir sağlık çalışanına şiddet uygulayan kişinin, çok acil olmadıkça sağlık hizmeti almaktan belli bir süre için men edilmesi gibi bir ceza var, ki bence çok geçerli, uygulanabilir bir cezadır. Bugün, Amerika'ya baktığımızda bu var. Almanya ve İngiltere'de ise şunu yapıyorlar: Hekimlere veya sağlık çalışanlarına herhangi bir şiddet uygulandığı anda, çok hızlı bir mahkeme aşaması var ve çok da ağır cezalar uyguluyorlar. Devlet görevlilerinin, Cumhurbaşkanından başlamak üzere, mutlaka ve mutlaka bu konuda doğru mesajları vermesi gerektiğini bir kez daha hatırlatmak isterim. Sonuçta, dünyada bu sorunu çözmüş ülkelere baktığımızda, emniyetin, hukukun, o ülkeyi yönetenlerin hepsinin birlikte, olaya bir tavır koyması söz konusu ve önlemleri almış olması söz konusu" ifadelerini kullandı.