Şanghay İşbirliği Örgütü 15 trilyon dolarlık ekonomiye ulaştı

Åžanghay Ä°ÅŸbirliÄŸi Örgütü'nün (ŞİÖ), toplam ekonomik büyüklüÄŸü Pakistan ve Hindistan'ın da katılımıyla 15 trilyon doları aÅŸtı ve 74 trilyon dolarlık dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 20'sine karşılık geldi.

Örgütün, geçen günlerde Kazakistan'ın baÅŸkenti Astana'da gerçekleÅŸen zirvesi, ŞİÖ'nün ekonomik iÅŸ birliÄŸi potansiyelini gündeme getirdi.

Ä°lk olarak 1996'da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından "Åžanghay BeÅŸlisi" adıyla baÅŸlayan birliktelik, 2001'de Özbekistan'ın da katılmasının ardından adını Åžanghay Ä°ÅŸbirliÄŸi Örgütü olarak deÄŸiÅŸtirdi. Geçen sürede dünya ekonomisi üzerinde etkinliÄŸini hızla artıran ŞİÖ, 9 Haziran'da Kazakistan'ın baÅŸkenti Astana'da düzenlenen zirvede Pakistan ve Hindistan'ın tam üyeliÄŸi onaylanmasıyla gücünü artırdı.

Son katılımlarla ülke sayısını 8'e çıkaran Örgüt, üye devletler arasında siyasi, ticari, ekonomik, bilim, kültür, eÄŸitim ve baÅŸka alanlarda karşılıklı iÅŸ birliÄŸi ve güveni pekiÅŸtirmeyi amaçlıyor.

Dünya Bankası'nın verilerine göre, ŞİÖ'nün toplam ekonomik büyüklüÄŸü Pakistan ve Hindistan'ın da katılımıyla 15 trilyon doları aÅŸtı ve 74 trilyon dolarlık dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 20'sine karşılık geldi.

Söz konusu iki ülkenin üyeliÄŸinden önce ise Örgütün ekonomik büyüklüÄŸü 2015 sonu itibarıyla 12,7 trilyon dolar civarındaydı.

"Ekonomik iÅŸ birliÄŸinde ciddi potansiyeli var"

ODTÜ Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tanrısever, ŞİÖ'nün ekonomik potansiyeline iliÅŸkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

ŞİÖ'nün deÄŸiÅŸen ve geliÅŸen bir yapısı olduÄŸuna deÄŸinen Tanrısever, örgütün temelde sınır sorunlarını çözmek için kurulduÄŸunu ancak son dönemde ekonomik alanlarda da etkili olduÄŸunu söyledi.

Tanrısever, ŞİÖ'nün ÅŸu an için Avrupa BirliÄŸi (AB) benzeri bir entegrasyon projesinin çok uzağında olduÄŸunu ifade ederek, "Çünkü çok farklı ülkeler var. Menfaatleri, ekonomik yapıları farklı. ŞİO, ekonomik entegrasyonun henüz uzağında olsalar da bu alanda iÅŸ birliÄŸi konusunda ciddi bir potansiyeli var." dedi.

Türkiye'nin Åžanghay Ä°ÅŸbirliÄŸi Örgütü ile iliÅŸkisine deÄŸinen Tanrısever, "Türkiye tam üyelik perspektifi içinde olan bir ülke deÄŸil, daha ziyade diyalog ortağı ÅŸeklinde. Türkiye, AB ile tam üyelik konusundaki iradesini koruyor. Ülkemizin ŞİÖ'ye bakışı 'Dünyadaki ekonomik alanda etkili ve bölgesel oluÅŸumların dışında kalmamak, onlarla düÅŸük düzeyde de olsa iliÅŸkileri korumak, geliÅŸmeleri takip etmek varsa bunların ekonomik avantajlarından istifade etmek' çerçevesinde ÅŸekilleniyor." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Tanrısever, Pakistan ve Hindistan'ın da örgüte üye olmasıyla birlikte dünya nüfusunun neredeyse yarısının ÅžÄ°Ö bölgesinde yer aldığına dikkati çekti. Tanrısever, Astana'da yapılan zirveye damgasını vuran konulardan birinin de Çin'in "Tek KuÅŸak Tek Yol" projesi olduÄŸunu belirterek, bu projeyi üye ülkelerin desteklediÄŸini anlattı.

"Pakistan ve Hindistan Örgüte prestij katacak"

Stanford Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Phillip Lipscy de ŞİÖ'nün NATO gibi Batı'nın uluslararası örgütlerini dengelemek maksadıyla oluÅŸturulduÄŸunu söyledi.

Lipscy, Örgütün kilit üyelerinin, uluslararası birliktelikler için egemenliklerinden vazgeçmede tereddüte sahip olduÄŸuna iÅŸaret ederek, bu durumun ŞİÖ'nün potansiyelini kısıtladığını kaydetti.

Üye devletler arasında birbiriyle örtüÅŸen, özellikle ekonomik geliÅŸme, altyapı ve terörle mücadelede birçok çıkar bulunduÄŸuna deÄŸinen Lipscy, "ŞİÖ, üye ülkeleri arasında diyalog ve iÅŸ birliÄŸini kolaylaÅŸtırabilir. Örgüt anlamlı iÅŸ birliÄŸi konusunda baÅŸarılı olmak için önemli çaba gösterdi." diye konuÅŸtu.

Lipscy, Pakistan ve Hindistan'ın tam üye olmasına iliÅŸkin, bunun prestij katacağını ancak farklı çıkarlara sahip ülkeler arasında oy birliÄŸi ya da anlamlı iÅŸ birliÄŸi konusunda baÅŸarı elde etmeyi daha zor bir hale getireceÄŸini ifade etti.