Seçmenin oyunu ekonomik zorluklar belirleyecek

"Avrupa'nın Seçimi" başlıklı dosya haberin üçüncü bölümünde AA muhabirleri, 6-9 Haziran'da sandığa gidecek Avrupa seçmeninin oyunu hangi faktörlerin belirleyeceğini derledi.

AB'ye üye 27 ülkedeki yaklaşık 400 milyon seçmen, 6-9 Haziran'da sandığa gidecek. Seçimde, gelecek 5 yıllık dönem için AB'nin yasalarını yapacak ve bütçesini onaylayacak kurumun üyeleri belirlenecek.

Avrupalılar, bu seçim döneminde önce Kovid-19 salgını ve ortaya çıkan çeşitli ekonomik sorunlar, ardından da toparlanma döneminde başlayan Rusya-Ukrayna savaşı ile yaşanan enerji krizi ve enflasyondaki yükseliş dönemiyle alım güçlerinin zayıflatılması konularına yoğun biçimde odaklanıyor.

Vatandaşlar özellikle son yıllarda hayat standartlarının gerilediğini ve bütün ürünlerde önemli fiyat artışları yaşandığını fark ediyor. Gelecekleri konusunda da kaygı duyan Avrupalılar, siyasilerden ekonomik sorunlara daha fazla odaklanmasını bekliyor.

Bu yaşanan gelişmeler ve öncelikli başlıklar seçmene yönelik çeşitli çalışmalarda kendini gösteriyor.

AP'nin yılda 4 kez yaptırdığı "Eurobarometer" isimli kamuoyu yoklamasının Aralık 2023'te yayımlanan raporuna göre, Avrupalıların yüzde 47'si hayat standartlarının yıl içerisinde düştüğünü belirtiyor, yüzde 73'ü bunun 2024 içinde daha da düşmesini bekliyor.

Halkın yüzde 37'si de faturalarını ödemekte zorlandıklarını ifade ediyor.

Ekonomide yaşanan sıkıntılar ve alım gücünde yaşanan gerileme ile birlikte sağlık, güvenlik ve göçün de aralarında olduğu diğer önemli başlıklar nedeniyle Avrupalılar bu yılki AP seçimlerinde geçmiş seçimlere kıyasla oy kullanmaya daha istekli. Bunun da sandığa gitme oranını yükseltmesi bekleniyor.

Seçmen, yoksullukla mücadele, halk sağlığının desteklenmesi, ekonominin güçlendirilmesi ile AB savunma ve güvenliği gibi konuları tercihlerinde en üst sırada tutuyor.

Bu konular, AP'de yer alan siyasi partilerin söylemlerinde de yoğunlukla yer alıyor.

Eurobarometer'ın "seçim özel" raporuna göre, vatandaşların yüzde 31'i "ekonomiye destek ve yeni istihdam yaratılmasına" öncelik veriyor.

Avrupalılara seçimde önem verdikleri başlıklar sorusunun yanıtında ilk sırayı yoksullukla mücadele ve ekonomik durumundaki yetersizlik nedeniyle sosyal dışlanma alıyor. Bu konu, Avrupalıların 3'te 1'inden fazlasının gündeminde en üst sırada bulunuyor.

Kovid-19 salgını da seçmenin önceliklerini değiştirdi. Salgın öncesinde seçmenin gündeminde halk sağlığı ve ilgili konular yer almazken, salgın dönemi yaşanan sorunlar neticesinde bu seçimde sağlık gündemde ikinci sırada yer alıyor. Avrupalıların yüzde 32'sinin yaklaşımı sağlığın seçimde önemli bir konu olduğu yönünde.

Ekonomiye destek ve istihdamı artırmak konusu da seçmenin en öncelikli başlıkları arasında yer alıyor. Avrupalıların yaklaşık 3'te 1'i bu seçimde ekonomi ile ilgili konuları çok önemsiyor.

Seçmenin yüzde 45'i ulusal ekonomilerinin gelecek yıl daha kötüye gideceği görüşüne sahipken yüzde 36'sı da ekonomin aynı seviyede devam edeceğini düşünüyor. Ekonominin toparlanacağı görüşü ise oldukça düşük seviyede seyrediyor.

Ülkeden ülkeye fark gösteriyor

Üye ülkeler arasında ekonomiye seçimde verilen öncelik büyük farklılık gösteriyor. AB ülkeleri arasında ekonomi konusuna en fazla oranda öncelik veren ülke yüzde 55 ile Portekiz. Bu ülkeyi yüzde 48 ile Bulgaristan, yüzde 42 ile Fransa, yüzde 41 ile Lüksemburg ve yüzde 34 ile Belçika izliyor.

Ekonomi başlığı özellikle 15 ülkede seçim kampanyalarında en yoğun konuşulan konular arasında yer alıyor. Adaylar, seçmene hitap etmek için ekonomi odaklı söylemler kullanmaya çalışıyor.

Seçim kampanyaları Yunanistan ve Portekiz'de yüzde 55, Estonya'da yüzde 47, Hırvatistan'da yüzde 42, İtalya'da yüzde 41, İspanya'da yüzde 38 oranında ekonomi konularına yoğunlaşıyor.

Avrupa ilk kez kıtada savaş varken seçime gidiyor

Geçmiş seçim dönemlerinin aksine Avrupa bu seçime kıtada bir savaşın varlığında giriyor. Bu durum da seçmenin gündeminde güvenlik konularını daha ön plana çıkarıyor.

Avrupalıların yüzde 81'i içinde bulunulan jeopolitik konjonktürün oy vermeyi daha da önemli hale getirdiğini ifade ediyor.

Seçmen "AB Savunma ve Güvenlik" başlığını 4'üncü önceliği olarak tutuyor. Avrupalıların yüzde 31'i güvenlik konusunun seçimlerde gündemde tutulmasını istiyor.

Güvenlik, AB üyesi 9 ülkede seçim döneminde tercih yapılırken ilk sırada yer alıyor. Danimarka'da vatandaşların yüzde 56'sı, Finlandiya'da yüzde 55'i, Litvanya'da yüzde 53'ü ve Hollanda'da yüzde 50'si güvenliği en öncelikli konular arasında tutuyor.

Çevre ve iklim

Çevre ve iklim değişimi de halen Avrupa gündeminde yer alıyor. Salgın ve savaş döneminde önceliği azalmasına rağmen özellikle geçen yıl Avrupa'nın pek çok bölgesinde yaşanan doğal afetler nedeniyle seçmen gözünde değer kazandı.

Avrupalıların yüzde 27'si, çevre ve iklim politikalarını öncelikli başlıklar arasında sayıyor.

İklim konusuna en fazla odaklanan seçmen ise yüzde 58'le İsveç'te, yüzde 50 ile Danimarka'da, yüzde 45 ile Hollanda'da ve yüzde 37 ile Fransa'da bulunuyor.

Göç krizi

Özellikle son iki yılda Avrupa'nın yeniden 2015-2016 dönemimde yaşanan göç krizinde kaydedilen oranda düzensiz göçmen alması, Avrupa sokaklarında giderek daha çok sayıda evsize rastlanması, bir kesimde büyük rahatsızlık uyandırdı.

Özellikle sol eğilimli partilerin ağırlık verdiği göç krizine çözüm odaklı seçim kampanyaları belli oranda ilgi görüyor.

Avrupalıların yaklaşık 4'te 1'i göçmen meselesinin çözümüne büyük önem atfettiğini belirtiyor.

Göçmen konusunun en fazla dikkati çektiği ülke ise düzensiz göçmenlerin varış noktalarından Malta. Malta'da halkın yüzde 50'si, Hollanda'da yüzde 48'i, İrlanda'da yüzde 42'si ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde (GKRY) yüzde 41'i göç başlığına ve bu konudaki seçim vaatlerine önem atfediyor.

Seçmenin oyunu belirleyecek diğer etkenler ise yüzde 26 ile Avrupa'nın geleceği, yüzde 23 ile demokrasi ve hukukun üstünlüğü, yüzde 23 ile tarım politikaları, yüzde 19 ile terör ve organize suçlarla mücadele, yüzde 17 ile sanayi ve enerji politikaları, yüzde 14 ile tüketici hakları, yüzde 13 ile insani yardım, yüzde 9 ile dijitalleşme ve yüzde 9 ile cinsiyet eşitliği olarak sayılıyor.