Tarihte Bugün

1814 - Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.

1842 - İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.

1856 - Kırım Savaşı; Rus İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında Paris Antlaşması'nin imzalanmasıyla sona erdi.

1858 - Hymen Lipman, silgili kurşun kalemin patentini aldı.

1863 - Türkiye'de eğitim alanında açılan ilk sivil toplum kuruluşu olan Darüşşafaka kuruldu.

1863 - Danimarka Prensi Wilhelm Georg, Yunanistan Kralı oldu.

1867 - Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından, Rus İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.

1918 - Bakü ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar başladı. Mart Olayları ismi verilen çatışmalar 3 Nisan 1918 tarihine kadar devam etti.

1945 - II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri, Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.

1951 - ABD'de Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkûm edildi. İdamlar, 1953 Haziran'ında infaz edildi.

1951 - "Remington Rand" şirketi, ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i, ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i, ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.

1971 - Ezanın yeniden Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.

1972 - Kızıldere Olayı: Mahir Çayan ile dokuz arkadaşı, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü. Üç İngiliz de aynı evde ölü bulundu. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.

1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, Washington, DC'de bir suikast girişimi sonucu vurularak yaralandı.

John Warnock Hinckley Jr. (d. 29 Mayıs 1955), ABD'li suçlu; 30 Mart 1981'de Washington, DC'de ABD başkanı Ronald Reagan'a suikast girişiminde bulunmuştur. Reagan, Hinckley'in tabancasından çıktıktan sonra seken kurşunla göğsünden yaralandı. Saldırıda Reagan dışında, başından vurulan ve beyin zedelenmesi geçiren basın danışmanı James Brady, ömrü boyunca tekerlekli sandalye ile yaşamak zorunda kaldı.[1] Polis memuru Thomas Delahanty ve gizli servis ajanı Tim McCarthy hafif yaralar aldılar.

Suikast girişimi

John Hinckley Jr. 30 Mart 1981'de, Başkan Ronald Reagan Washington, DC'deki bir otelden çıkarken tabancasını 6 kez ateşledi. Hinckley polis memuru Thomas Delahanty ve Gizli Servis ajanı Timothy McCarthy'yi hafif, basın sekreteri James Brady'yi ağır biçimde yaraladı. Hinckley, Reagan'ı doğrudan vurmasa da, bir kurşun başkanlık limuzininin yan tarafından sekip göğsüne isabet ettiğinden başkan ciddi şekilde yaralandı.

Hinckley'in ateş ettiğini gören ilk kişi olan Cleveland'lı sendikacı Alfred Antenucci[10] başına vurduktan sonra onu yere doğru itti. Saniyeler içinde ajan Dennis McCarthy Hinckley'in üstüne atlayarak onu Lee Harvey Oswald'ın akıbetinden korumak için üstüne kapandı. Başka bir Celeveland'lı sendikacı olan Frank J. McNamara, Antenucci ile birlikte Hinckley'nin başına vurmaya başladı, McNamara'nın darbeleri kanamaya neden oldu. Başının sağ tarafından vuurlan Basın sekreteri Brady uzun bir nekahet dönemi geçirdi ve 2014'teki ölümüne değin vücudunun sol tarafı felç kaldı.

21 Haziran 1982'de, kendine yöneltilen 13 suçlamadan akıl sağlığının yerinde olmadığı gerekçesiyle suçsuz bulundu. Müdafi psikiyatri raporları Hinckley'nin akli dengesinin yerinde olmadığını gösterirken, savcılık raporları onun akli dengesinin yerinde olduğunu gösteriyordu. 18 Ağustos 1981'de, cezaevinden psikiyatrik tedaviye gönderildi. Duruşmasından kısa süre sonra, saldırıyı "Dünya tarihindeki en büyük ilan-ı aşkı" olduğunu ve Foster'ın aşkına karşılık vermemesinin yaşattığı hayal kırıklığını yazdı.

Hinckley ile ilgili karar tartışmalara da neden oldu. Sonuç olarak, ABD Kongresi ve bir grup eyalet ceza davalarında cezai ehliyet yokluğununun müdafi tarafından kullanılmasına olanak veren yasaları revize etti. Karar üzerine halkın tepkisi, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki federal ceza mahkemesi yargılamalarında sanıkların akıl hastalığını değerlendirme kurallarını değiştiren 1984 Delilik Savunma Reformu Yasasına yol açtı. 1985 yılında, Hinckley'in ailesi çocuklarının zihinsel durumunu ortaya koyan Breaking Points adlı kitabı yayımlad

Ronald Reagan'ın Koruması Suikast Girişimini Anlattı

30 Mart 1981’de eski Başkan Ronald Reagan, Washington Hilton Oteli’nin çıkışında silahlı saldırıya uğradı. Başkan Reagan ve aralarında Gizli Servis koruması Tim McCarthy’nin de bulunduğu üç kişi ağır yaralandı. McCarthy, 31 yıl sonra hayatını değiştiren bu olayla ilgili olarak Amerika’nın Sesi’ne konuştu, Başkan’ın korumasından sorumlu Gizli Servis’in nasıl çalıştığını anlattı.

Gizli Servis ajanı Tim McCarthy, 1981’in 30 Mart sabahı kararsızdı. Ya büroda oturup evraklarla uğraşacak, ya da Washington’da yapacağı konuşma için Başkan Ronald Reagan’a eşlik edecekti. Tim McCarthy, “O gün iki ajan brifing almıştık. Nöbetteki amirimiz birimizden birine gideceğimizi söylemek yerine, belki biraz klişe kaçacak ama, yazı-tura atmayı tercih etti,”şeklinde konuşuyor.

McCarthy, Reagan’ı konuşmasının ardından otelden çıktığı sırada kalabalığı kolaçan ettiğini hatırlıyor: “Geriye dönüp Başkan’a baktım. Birden John Hinckley, güvenlik halatlarını atlayıp ileri çıktı.”

Hinckley, elindeki altıpatları Başkan’a doğrulttu ve ateş etti.

McCarthy, “Herşey bir anda oldu. Silahın sesinden ve aldığım duman kokusundan, nereden ateş edildiğini anlamam mümkün oldu,” diyor.

Silah sesleri devam etti. Bir kurşun Başkan Reagan’ın zırhlı limuzininden sekti. Aracın fırlayıp gitmesinden seken merminin Başkan Reagan’ı yaraladığı anlaşılıyordu. Silah sesleri sona erdiğinde polisler ve korumalar Hinckley’i yere yatırdı, ama Başkan’la birlikte üç kişi yaralandı. Beyaz Saray Sözcüsü James Brady ve Gizli Servis ajanı Tim McCarthy yaralananlar arasındaydı: “Göğsümden vurulmuştum. Mermi, akciğerimi, karaciğerimi ve diyaframımı deldi. Yaralandığımda karnımı tuttuğum görüntüler vardı, ama aslında mermi karaciğerime girdiğinde acıyan yer orası olduğu için orayı tutuyordum. Aslında göğsümden vurulmuştum.”

Beyaz Saray Sözcüsü Brady’nin yarası ağırdı, ama o da yaralı polis memuru Thomas Delehanty gibi kurtuldu. Başkan da iyileşti, ama McCarthy, bu suikast girişiminin Gizli Servis’i uyandıran bir olay olduğunu söylüyor: “Bu olaydan sonra Başkan’a yaklaşan herkes metal detektörle tarandı. Bir daha da başkanlara bu tarz bir saldırı olmadı. Saldırgan yalnızdı ve eline aldığı silahla başkana yaklaşıp ona suikast düzenlemeye çalışmıştı.”

Mahkeme John Hinckley’nin akli dengesinin bozuk olduğuna karar verdi ve saldırgan bir akıl hastanesine kapatıldı. Reagan’ı hastaneye taşıyan limuzin şimdi Michigan eyaletinin Dearborn kentinde, Henry Ford Müzesi’nde sergileniyor. Hinckley’in tabancasından çıkan merminin iziyse onarıldı. Olayın üzerinden 30 yıl geçti, ama Başkan ve koruması arasındaki bağ, Başkan 2004 yılında ölünceye kadar devam etti: “Başkan Reagan ve eşi bana hep minnettar kaldı, o günden sonra bana ve aileme hep çok yakın davrandı.” Tim McCarthy, Reagan’dan sonra iki başkanı daha korudu ve 1993 yılında Gizli Servis’ten emekli oldu. McCarthy, şimdilerde Chicago’da bir karakolun emniyet amirliğini yapıyor.

1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 42. idamı: 1976 yılında para karşılığı bir kişiyi ve kaçarken kendisini yakalamaya çalışan başka bir kişiyi daha öldüren Mustafa Başaran, idam edildi.

1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 43. idamı: Kan güttüğü ailenin bir gece evine gidip, kapıları ve pencereleri içten açılmayacak şekilde kapatıp, damdaki bacadan içeri gaz döküp, gaz bidonunu da içeri atıp evi yakan ve bir kadınla dört çocuğunun yanarak ölümüne sebep olan Hüseyin Üye, idam edildi.

1998 - AB, Kıbrıs ile üyelik görüşmelerine başladı.

2005 - Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.

2006 - Marcos Pontes, uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.

2014 - Yerel seçimler yapıldı. AK Parti yüzde 42,87 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 26,34, MHP ise yüzde 17,87 oranında oy aldı.

2020 - Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı: Brent petrol fiyatı varil başına %9 düşerek Kasım 2002'den bu yana en düşük seviye olan $23'a düştü.

(Fatmagül Kızmaz)