Üniversite tercihlerin de dikkat

Öğrenciler tercih yaparken ailenin mi isteklerini yapmalı yoksa kendi istedikleri yerlerimi tercih etmeliler?

Ben öğrencilerime hep şunu söylüyorum. Hayatta aşkla yapılması gereken iki iş vardır. Bunlardan bir tanesi evlilik, bir diğeri de meslektir. Çünkü insan hayatın da bir gün boyunca 12 saat yapmış oldukları meslekle uğraşıyorlar. Diğer kalan sürede de evde aileleri ve eşleri ile beraber oluyorlar. Burada eğer bu iki durumdan bir tanesi başarısızlığa uğradığı zaman diğerine de çelme takıyor. Yani işimiz kötü geçtiğinde evimize, evimizde mutsuz olduğumuz zamanda işimize yansıyor. İşte bu nedenle aileler çocuklarının mutsuz olacağı tercihler yaptırmasınlar, bunun altını çizerek söylüyorum tercihleri öğrenciler 

Öğrenciler tercih yaparken nelere dikkat etmeli? Tercihlerini puanlara göre mi yoksa sıralamalarına göre mi yapmalı?

Öğrencilerimiz tercih yaparken 4 yıllık üniversite tercihlerinde sıralama çok önemlidir. Ben tercih listemi 3 grupta tutarım her yıl. İlk grup öğrencinin hayalleridir herkes bu şekilde bir mesleğe başlar. Mesela ODTÜ hayali olan ama 2 yıllık üniversiteye giden öğrencide var. İlk grup tercihimizi hayallerimizle ayarlı tutarız, o gruba onları yazarız ama orta tercih çok önemlidir. İşte orada sıralamamızın tutuğu yerleri yazarız. Mesela 24 tercihin 4’ü hayalimizse 15 tanesin de bize kesinlikle gelebilecek ve Türkiye’deki o başarı sıralamalarının oynamalarından en az etkilenecek bölümleri yazmalıyız. En alt tercihlerimize de bizden çok çok uzakta eğer açıkta kalmak istemiyorsak, seneye hazırlanmaya gücümüz, kuvvetimiz de yoksa çok çok uzak yerleri yazar herhangi bir üniversitede başlangıç yaparız. Tabi ben buna çok fazla katılmıyorum yani çocuklara çokta yapmalarını tasnif etmiyorum

Öğrencilere ne tavsiye edersiniz?

Çocuklar istedikleri yönde gitmeleri yani buraya bu kurumlara başlamadan önce hangi hayallerle geldiyseler o şeyi vermeliler. Mesela ben öğrencilere diyorum ki nerde yanlış yaptın nerede eksiklerin var. Matematik netlerinden bile ben öğrencilerimin hangi konularda eksik olduklarını bilebiliyorum. Yani çocuğun belli bir yanlış yapma potansiyeli var. Eğer çocuğun eksiklerini görmesini sağladıktan sonra  seneye o gruptaki sorulara dokunursa çocuk zaten istediği yere çıkacak.Ve standart sapmanın olduğu konular oluyor bunlar. Genelde de son konular oluyor. İşte aslında burada ki olay rehber öğretmenlerine düşüyor. LYS döneminin son zamanlarında asıl sıkmamız gereken onlar. Biz büyük bir heyecanla başlatıyoruz. İlk 2 ay harika gidiyor ama LYS  yaklaştığımız dönemlerde çocuklar rehaliteye kapılıyor ve biz orda çocukları yakalayamıyoruz.Eğer orda yakalasak inanın ki çocuklarının bir çoğu da ikinci seneye bırakmayacaklar.

 Tercih yaptıktan sonra değişiklik yapılabiliyor mu ?

 Öğrenciler tercih yaptıktan birkaç gün sonrasında pişmanlık duyabiliyorlar. Eğer böyle bir durum olursa tercih süreci dolmadan tercihlerini değiştirebiliyorlar. Şuanda 18-26 Temmuz diye görünüyor bu süreç içinde tercihlerinde değişiklik 

Tercih sırasının önemi var mı ?

Tercih sıralamasının önemi yok. Herkes bir potaya giriyor puanı tutan oluyor. Çok isteyen onu yukarıya yazmışta ona gelmiş gibi işte az isteyen aşağıya yazmış ona gelmemiş gibi. Bunlar şehir efsaneleri kapılmayım. Herkes Türkiye’de bir potanın içerine girecek sıralamasının tuttuğu yerlere gidecek.

Öğrencilerin tercih yaparken en büyük hataları neler?

Öğrencilerin tercih yaparken en büyük yaptığı hatalardan biri de bu. Bize gelip hocam hangi mesleği önerirsiniz? diye soru soruyorlar. Ancak eğer okuma yolunu seçtilerse zaten kafasında bir şeyler vardır. Ve hep belli başlı favori meslekler var, çok dillendirilmiş aslında çokta gerçekçi yorumlamalar yapılmıyor. Mesela ben bu konuda sosyal hizmetler bölümü ile çok karşılaşıyorum. Sosyal hizmet atanıyormuş çok iyiymiş denildi. Bir kaç yıl sosyal hizmet puanları PDR bölümü ile  yarışır hale geldi. Aslında öğrenciler KPSS atamalarına baksalar ne olduğunu görecekler. Ama aralarında bir efsane uyduruyorlar bazı bölümleri yukarı çıkartıyorlar efsane bir şekilde tavan yaptırıyorlar. Bazı bölümleri ise ayaklar altına alıyorlar. Mesela ziraat mühendisliği, tarım ülkesiyiz ancak ziraat mühendisliğinin bu kadar yerlerde gezmesi beni çok üzüyor. Ben çocuklara diyorum ki bu ülkede tarım ve hayvancılık asla bitmeyecek. Neden bu mesleklere yönelmiyorsunuz niye bunu yapmıyorsunuz ki birde Konya ovası bu kadar çok tarım şirketleri varken bu kadar çok tarla, bahçe imkanı varken çocuklar dönüp ziraat mühendisliğine bakmıyorlar ve burun kıvırıyorlar.Bu noktalarda çocuklara bazı mesleklerin tanıtımını biz rehberlikçiler çok iyi yapmamız gerekiyor.

Tercih yapıp gidilmezse puan düşer mi?

 Eğer öğrencimiz tercih yaptı ve yapmış olduğu tercihlerden herhangi bir tutuysa okul puanında yarıya düşürüyor. Bu okul puanının yarı yarıya düşmesi tercihin üst bölümünde atıyorum 10 binde ise 20 bin geriye atıyor ortalara gittikçe daha da geriye atıyor. Üst sıramalar da az oynarken orta sıramalar da daha geniş ve en az aşağılarda daha da arkalara atıyor. O yüzden istemedikleri bölümleri hiçbir şey şekilde oraları meşgul etmesinler o kontenjanları başkalarının haklarına girmesinler. Kesinlikle tercihlerinde bulunmasınlar

Ölü tercih konusunda ne düşünüyorsunuz?

Ölü tercih konusunda boş zaman değerlendirilmesi gibi bir şey. Çok gereksiz mesela çocuk 2 yıllık tutturabilecek kapasitede gidiyor ODTÜ yazıyor. Yıldız Teknik Üniversitesini yazıyor sadece kendisine zamanına eziyet. Ama şöylede bir durum var eğer ölü tercihi de yanlış yapma durumu olursa ki bunu ben daha önceki yıllarda da karşılaştım. Bir velimiz  gelmeyeceğini bildiği halde öğrenciye tıp fakülteleri yazdırmaya kalktı ve yanlışlıkla orada yapılan bir hata öğrenciyi bilgisayar öğretmenliğine yollattı.Buda bir sonraki seneye öğrencinin sıralamasını 9 binden 21 bine attı. Yani çocukta tıptan diş hekimliğine girdi. İşte bu ölü tercih aslına riskli bir tercih. Çocuğun hayatıyla oynadı tıp fakültesine gidecek adam  diş hekimliğine gitti ve bu çok büyük bir ders oldu. O yüzden ölü tercih riskini hiç almasınlar diyorum.

Tercih yaparken kimlerden destek alınmalı?

Bu işin uzmanlarından, kesinle sırayı bekleyip uzmanlarla görüşülmeli. Bazı kurumlarda stajyer öğrenci veya alanla alakalı olmayan öğrenci çalıştırılıyor. Bununla dün bir telefon görüşmesinde karşılaştım. Tercih görüşmesinde  öğrenciye açık öğretime gittiğin zaman puanında bir düşme olmaz yaz seneye tekrar hazırlanırsın denilmiş. Bir stajyer öğrenci tarafından  öğrencide bunu yazıyor açık öğretim sosyolojiye gidiyor ama okul puanı geriye atıyor. Bu sene öğrenciye okul öncesi gelecekken şuan da sıralaması yüz 10 bin yüz 20 bin oluyor. Yani çocuk 40 bin 30 bine girecekken  daha geriye atıyor. Çocuk şuan bir kez daha hazırlanıyor. Kesinlikle işin uzmanıyla görüşülmeli  bazen öğrenciler bizi yanlış anlıyor puanımız düşük bizimle ilgilenmedi aslında ilgilenmemek değil yazılabilecek bir şey yok ve öğrencinin elinde okul puanı varken onu da zedelememek için  onu korumak için çocuğa yazma konuşması yapıyoruz tekrar dene konuşması yapıyoruz ama öğrenci bunu kurum reklamı olarak veya başka bir şey olarak algılıyor. Hâlbuki böyle bir şey yok kesinlikle bizim yaptığımız şey hep karşılaşılan bir şey var yaşanmışlık var o deneyimler üzerinden konuşuyoruz çocuklara.

Son tercihler için 26 Temmuz demiştiniz son tercihler için peki 2. 3. tercihler nedir?

1,2,3 nakil olarak TEOG’ da var. Üniversitede de ek yerleştirme var. O da kayıtlar alındıktan sonra tekrardan öğrencilere bir kılavuz yayınlanıyor. Boş kontenjanlar üzerinden yine tercih yapılıyor.

Ek tercihlerde puanlar aynı mı oluyor?

Ek tercihlerde aynı puanlar üzerinden tercih yapılıyor. Ancak orada artık puan girecek başarı sıralaması üzerinden. Eğer kontenjan olursa çocuk yazıp da gelmemişse yapabilir tercihi. Mesela tercih yapmıştır, o öğrenciye tercih gelmemiş olabilir veya öğrenci hiç tercih potasına  hiç girmemiştir.  Yine tercih yaptığı zaman yine ek yerleştirmede tercih yapma hakkı var. Yalnız bu ek yerleştirmeler puanla yapılacak tercihler yani biz tercihimiz o puanla eşit veya üstünde olacak. Altındaysa o bölümü yazamayacağız bile buradaki amaçta bölümün kalitesini düşürmemek yani düşük bir öğrenci o programa girme hayalini kurmaması gerekir.