Ahlâkın Temeli Merhamettir

Yunus Emre Hazretleri buyurur:

Bir kez gönül yıktın ise, bu kıldığın namaz değil!

Yetmiş iki millet dahî elin yüzün yumaz değil!..

Cenâb-ı Hak insanoğlunu en güzel şekilde yaratmış, yeryüzünün halifesi kılmış, her şeyi onun emrine vermiştir. Rahman ve Rahim sıfatlarıyla kâinatı ihata etmiş, yaptıkları hata ve günahlardan dolayı kullarına her zaman fırsatlar bahşetmiştir.

Yüce dinimiz İslâm; yaratılanlara merhametli davranmayı, onlara acımayı, zararlı şeylerden korumayı, madur olanların maduriyetini giderip gönüllerine huzur ve sevinç vermeyi ve yaratandan ötürü yaratılanı sevmeyi öğretir. Özellikle yetim ve öksüzlere, çocuklara, kadınlara, yaşlılara, emrimiz altındaki insanlara ve hayvanata merhamet ve şefkatli olmayı telkin eder.

Merhamet, bir insanın en belirgin, en önemli özelliklerinden biridir.

İnsanda olması gereken, insanı insan yapan en önemli erdemlerden biri hiç şüphesiz merhamettir. Gönül yapmak ne kadar ulvî bir faziletse, gönül yıkmak da o derece ağır bir uhrevi felâkettir.

Mevlâna Hazretleri de bu hususta şu ikazlarda bulunur:

‘’Eğer sende basiret varsa, gönül kâbe’sini tavaf et! Topraktan yapılmış sandığın Kâbe’nin asıl mânâsı gönüldür… Şunu iyi bil ki sen, Allah’ın nazargâhı olan bir gönlü incitip kırarsan, Kâbe’ye yaya olarak da gitsen, kazandığın sevap, gönül kırmanın günahını telâfi edemez.’’

Kalplerin pencereleri Allah’a açıktır. Dolayısıyla hiçbir kimseyi küçük görmemek ve incitmemek gerekir.

Hadis-i şerifte şöyle buyrulmaktadır: ‘’Merhamet edenlere Rahmân olan Allah Teâlâ merhamet buyurur. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki gökyüzündekiler de size merhamet etsin.’’ (Tirmizî, Birr, 16)

“Cenâb-ı Hak rahmetini yüz parçaya ayırdı; bunun doksan dokuzunu kendi katında tuttu, bir cüz’ünü de yeryüzüne indirdi. İşte bu bir cüz rahmet sebebiyle yaratıklar birbirine merhamet ederler. Hatta anne atın, süt emzirirken yavrusuna zarar vermemek için ayağını yukarı kaldırması bile, bu yüzde birlik rahmetin eseridir.” (Buhârî, Edeb, 19, Müslim, Tevbe, 17)

Ahlâkın temeli merhamettir. Güzel ahlâklı olmak, kişiler için önemli olduğu kadar, toplumlar için de elzemdir. Çünkü, ahlâkın çürüyüp bozulduğu bir toplumun fertlerinden sağlıklı ve dinamik bir toplum beklenmediği gibi artık o toplumun dağılması ve yok olması da muhakkaktır.

Enes (r.a.) şöyle der:

“Âilesine ve çocuklarına, Rasûlullah(s.a.v.) Efendimiz’den daha merhametli olan başka bir kimse görmedim.”(Müslim, Fedâil, 63.)            

Hazreti Musa (a.s.):

— Ya Rabbi! Bana Cennetteki komşumu bildir, diye ilticada bulunmuştu.

Hak Teâlâ Musa Aleyhisselâma:

— Falan yere git! Senin komşun falan yerdeki kasaptır, diye talimatta bulundu.

Hazreti Musa (a.s.) tarif edilen yere gitti, kasabı buldu ve evine misafir oldu.

Kasap akşam eve gelirken yanında bir miktar et getirmişti. Eve geldikleri zaman misafirden izin istedi ve onları pişirdi, bir zembil içinde tavanda asılı olan annesini indirdi, altını kuruladı ve eti parçalara bölerek onun ağzına vermeye başladı. Musa Aleyhisselâm Cennet komşusunun kim olduğunu öğrenmeye başlamıştı, sinek vızıltısı gibi bir sesin geldiğini farkedip:

— Ne diyor? diye sordu. Kasap annesini yerine astıktan sonra misafire:

— Bu benim annemdir. Ben bunu senelerden beri bu şekilde yedirir, içirir ve bütün ihtiyaçlarını temin ederim. O da bana her zaman: ‘’Oğlum Allah seni Cennette Musa (a.s.)’ya komşu eylesin’’, diye duâ eder, dedi.

O zamana kadar kendisinin kim olduğunu gizleyen Musa Peygamber, kendisinin Musa (a.s.) olduğunu söyledi ve Cennet komşusunu müjdeledi.

Mevlâmız, bizleri dâimâ Peygamber Efendimiz’i tebessüm ettirecek güzel hâllerle hâllendirsin. Bütün mahlûkâta karşı şefkat ve merhameti gönüllerimizin bitmez tükenmez hazinesi eylesin… Âmîn…

Gönülden Muhabbetlerimle.