ÇOCUKLARIMIZA İSTENDİK DAVRANIŞ KAZANDIRMA

Çocuklarımıza istemediğimiz bir davranışı yapmamasını istediğimizde bunu ona önceden açık bir şekilde söyleyebiliriz. Bu durumda uygulanacak yöntemlerden biri “Önleyici Açıklamalar” yapmaktır.  Önleyici açıklama, çocuk bir davranışı yapmadan önce anne babanın çocuğa davranışı istemediğini açıkça belirtmesi ve ne istediğini anlatmasıdır. Anne babanın önleyici açıklamaları sayesinde pek çok istenmeyen davranış daha ortaya çıkmadan önlenebilir. Ayrıca çocuk gereksiz yere azarlanmaz ve ilişki zedelenmez.

“Önleyici açıklamalar” yaparken beklentinizi açık ve net bir şekilde ifade etmeniz gerekir. Ayrıca çocuğa sadece neyi yapmamasını değil, neyi yapmasını istediğinizi de söylemelisiniz.

Örneğin, arkadaşlarını eve davet ettiğinde “Ortalığı dağıtmayın!” dediğinizde, çocuğunuzdan tam olarak ne beklediğinizi söylemiş olmuyorsunuz. Önemli olan çocukta hangi davranışları görmek istediğinizi de belirtmenizdir.

Önleyici açıklamayı yaparken kullanılan ses tonu, kararlılık ve davranışı istememenizin nedenini açıklamak çocuk üzerinde etkili olabilmek açısından önemlidir. “Akşam vaktinde yat” yerine “Akşam saat 21.00’de yatmanı istiyorum. Çünkü yeterli uyku alman, hem sağlığın hem de okulda öğretmenini daha iyi dinleyebilmen için önemli.

Çocuğun olumlu davranış geliştirmesinde içinde bulunduğu ortamın da oldukça önemi vardır. Eğer huzurlu bir aile ortamı varsa çocukların olumlu davranış geliştirme ol asılığı artar. Çocukların fiziksel, ruhsal ihtiyaçlarının yaşlarına uygun şekilde karşılanması onlar için ortamın hazırlanması anlamına gelir. Örneğin ders çalışması, ödevlerini yapması için bir öğrencinin sakince çalışabileceği, dikkatinin dağılmayacağı bir ortama sahip olması gerekir. Bazı çocuklar çalışma ortamlarını kendileri hazırlamak isterler. Buna saygı göstermek gerekir. Ortamı hazırlamak için birkaç önemli noktayı şöyle özetleyebiliriz:

1.Ortamı çocuğa uygun hale getirmek

2.Zamanını verimli hale getirecek uğraş sahibi olmasına yardımcı olmak

3.Ortam değişikliğinde çocuğun fikirlerini almak geleceğe yönelik düzenlemeler yaparken çocukla birlikte yapmak

Çocuklar istenmedik bir davranışta bulunduklarında anne babaları tarafından sürekli bu konuda eleştirilir veya azarlanılırsa istenilen davranış gerçekleşmez.

Yaptığı yanlış davranış sonunda sürekli azar işiten çocuklar bu bedeli ödedikleri için aynı istenmeyen davranışları devam ettireceklerdir. Aile sohbetlerinde çocuklarımızdan isteklerimizi, beklentilerimizi dile getirerek olumsuz davranışların önlenmesini sağlayabiliriz. Bu olumsuz davranışların bize veya kendilerine olumsuz etkilerinin de neler olabileceği konusunda onlara açıklama yapmamız büyük yarar sağlayacaktır. Çocuklarımıza kızmak, bağırmak yanlış davranışın yok edilmesinden çok devam etmesini sağlıyor. Ceza vermek belki o an için davranışı durdursa da olumlu davranışı kazandırmada etkili bir yöntem olmamaktadır.