ELEM ? KEDER (1)

Ne kadar olsa da esbâb-ı saadetle bekâm

Olamaz kimse bu âlemde elemsiz bir an

Benim yok diyen erbâb-ı tecellüt varsa

Ya bu âlemden uzaktır ya değildir insan

 “Saadet sebepleri ile dolu olsa da, kimse bu âlemde elemsiz bir an ola­maz. Benim elemim yok diyen, elemsiz görünen inat kişiler varsa, onlar ya bu alemde yaşımıyorlar ya da insan değiller.”

“İnsanın mayası elemle, kederle yoğrulmuş” derler. Gerçekten dünyada kim olursa olsun hiç gamsız-kedersiz adam bulmak mümkün değildir. Bir peygambere; “elem ke­der olmayacak bir yer var mı” diye sormuşlar, o “cen­net var olacak ama, oradaki insanlarda dünyada zikrullahsız geçir­dikleri zamana üzülecekler” buyurmuş. Bu gerçeği şair ne güzel dile getirmiş:

Âfet-i gamdan aceb dünyada kim âzâdedir

Herkesin bir derdi var mademki Âdemzadedir

Önemli olan bunun farkına varıp; “mademki durum bu, dertsiz insan yok, o halde elle gelen düğün bayram” gibi dü­şüncelerle, elem ve kederin etkisini asgariye in­dirmektir. Şai­rin dediği gibi:

Mihneti zevk etmededir âlemde hüner

Gam-u neşat-ı felek böyle gelmiş böyle gider.

Böyle yapmayıp çok üzüldüğünde, kendini paraladı­ğında, canına kıyıp intihar ettiğinde değişen bir şey ol­maya­cağını Bağdatlı Ruhî tavsiye ediyor ve “aklını başına al, ka­deri değiştiremezsin” diyor:

Ama ne çâre hükm-i İlahî yerin bulur

Kan ağlamak müfid değil, olacak olan olur

Peygamber Efendimiz; “dünyada rahat yok”([1]) buyur­muş. Bu Allah’ın sevgili elçilerinin bile neler çektikleri ma­lum. Konu geniş ve umumi olunca şairler bu hususta çok ce­velan etmişler, çok sözler söylemişler, tavsiyelerde bulun­muşlar, kadere ve feleğe sitemde bulunmuşlardır.

Abdullah Fevzi Ububoy, dünyadaki elem ve sıkıntıla­rın ancak ölünce son bulacağını söylüyor ama orada da, amelin iyi değilse, inancımıza göre; kabir azabı, sorgu, sual, cehen­nem sıkıntıları başlayacaktır.

Bu elem yurdu deni dünyanın

Derdine mihnetine gayet yok

Bir çürük diş gibidir bence bu can,

Çıkmadan sahibine rahat yok

Ferit Kam merhum ise, dertli elemli olmayı Kâmil in­san olmanın bir ge­reği addetmiş ve şöyle demiş:

Dilerim ki fani dünyada kimse

Ömrünü mihnetle telef etmesin

Fakat kâmil adam olmak isterse

Elem çektiğine esef etmesin

Konyalı Mevlevî Şairimiz Veysel Öksüz de kızına yaz­dığı uzun nasihat şiirinin konumuzla ilgili bölümünde şöyle der:

Olacak neyse olur

Her şey yerini bulur

İnananlar kurtulur

Kederden gamdan kızım

Kalbe hiç koyma keder

Hak aşkını kıl rehber

Allah her zaman eder

Bizi imtihan kızım

Dipnot:

Afet-i gam: Elem, keder belası, Azâde: Uzak, kurtulmuş, Âdemzade: Ademoğlu,

Mihnet: Zorluklar, acılar, Neşat-ı felek: Elemleri zevke çevirebilmek, Müfid: Faydalı

1- Tirmizî, Zühd 44(2378).