ENGELLİLERE YÖNELİK VERGİSEL TEŞVİKLER (3)

Engelli vatandaşlarımıza yönelik vergisel teşvikleri anlattığımız yazı serimizin ilk iki bölümünde engelli bireylerin çalışma hayatında elde ettikleri ücretler üzerinden sağladıkları gelir vergisi avantajı ile taşıt alımları sırasında sağladıkları özel tüketim vergisi avantajı konularından bahsetmiştik. Yazı serimizin üçüncü ve son bölümünde ise engelli bireylere sağlanan vergisel kolaylıkları; servet üzerinden alınan vergilerden olan “Bina Vergisi” ve “Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)” ile harcamalar üzerinden alınan vergilerden olan “Katma Değer Vergisi (KDV)” yönlerinden ayrı ayrı inceleyeceğiz. İndirimli Bina Vergisi Uygulaması Emlak Vergisi Kanunu’nda düzenlenen hüküm gereği ülke içerisinde sahip olunan konutlardan (mesken) “binde 1” oranında bina vergisi alınmakta olup engelli bireylerin sahip oldukları meskenler için çeşitli şartların sağlanması halinde indirimli şekilde yani “0” oranında bina vergisi uygulanmaktadır. Bu da demek oluyor ki; gerekli şartları sağlayan engelli bireylerin sahip oldukları meskenler için bina vergisi ödemeleri gerekmemektedir. Peki, bu şartlar nedir? Diye merak ediyorsanız gelin birlikte gerekli şartlara bir göz atalım. Birinci şart olarak ilk göze çarpan husus, sahip olunan gayrimenkulün cinsidir. İndirimli bina vergisi (%0) uygulaması sadece meskenler (konut) için geçerli olup engelli bireylerce sahip olunan mesken sayısının da biri geçmemesi gerekmektedir. Birden fazla meskene sahip olan engelli bireyler için bu avantajdan yararlanılması mümkün değildir. Gayrimenkulün mesken olma şartı ve bir adedi geçmeme şartına ilaveten sahip olunan bir adet meskenin büyüklüğünün de brüt 200 m2 ’yi aşmaması bir diğer zorunlu şarttır. Belirttiğimiz bu şartlara karşın engelli bireylerin engellilik oranı ile ilgili bir şart bulunmamaktadır. Engelli bireylerce sahip olunan bir adet meskende ise engelli bireylerin bizzat oturması gerekmediğinden ilgili meskenin kiraya verilmesi durumunda da bu teşvikten yararlanılması mümkündür. Ayrıca, engelli bireylerin gelir düzeyleri de indirimli bina vergisi uygulaması için önemli değildir. Son olarak; engelli bireylerce brüt 200 m2 ’yi aşmayan bir adet meskenin belli bir hissesine sahip olunması halinde de indirimli bina vergisi teşviki, ilgili meskenin engelli bireylerce sahip olunan hissesine isabet eden kısmı için uygulanabilmektedir. Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi olmaktadır. Her yıl Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilen MTV, Ocak ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenmektedir. Sahip olunan motorlu taşıtlar için ilgili taşıtın değerine, motor silindir hacmine ve yaşına bağlı olarak farklı tutarlarda ve her yıl ödenmesi gereken MTV’ nin engelli bireyler tarafından ödenmemesi, belli şartlar dahilinde mümkün olup bu istisna için gerekli şartları engellilik oranına göre ayrı ayrı izah etmeye çalışalım. Ø %90 ve daha fazla oranda malul ve engelli olunması halinde; bu durumun tam teşekküllü devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine belgelendirilmesi gerekmektedir. İstisnadan faydalanmak için ilgili taşıtların özel tertibatlı olması veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması şart değildir. Ø %90’dan daha az oranda malul ve engelli olunması halinde ise; bu durumun tam teşekküllü devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine belgelendirilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra; ilgili taşıtların engelli bireylerin engellilik haline uygun özel tertibatlı olması veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması gerekmektedir. Engelli bireylerin sahip oldukları motorlu taşıtlar için uygulanan bu istisnadan, engelli sağlık kurulu raporlarının geçerlilik süreleri boyunca faydalanılması mümkündür. Katma Değer Vergisi İstisnası KDV Kanununda yer alan istisna düzenlemesi uyarınca; “Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının” teslimi katma değer vergisinden istisna tutulmuştur. Bu kapsamda belirtilen KDV istisnasının kapsamına örnek olarak; görme engellilerin kullandıkları baston, yazı makinesi, kabartma klavye, ortopedik engellilerin kullandıkları tekerlekli sandalye, ortezprotez gibi cihaz ve araçlar ile özel bilgisayar programlarının teslim edilmesi verilebilir. Peki, kanun kapsamında yer alan “her türlü araç-gereç” ibaresi, engellilerin taşıt alımlarını da kapsamakta mı? Hatırlanacağı üzere önceki köşe yazımızda engelli bireylerin taşıt alımları sırasında belli şartların sağlanması halinde özel tüketim vergisi ödenmemesi konusunu ele almıştık. İlgili taşıtların ÖTV’siz alınması durumunda KDV açısından da bir istisna gündeme gelebilir mi? ÖTV Kanununda düzenlenen taşıt alımları için geçerli vergi istisna uygulaması, KDV için geçerli değildir. Engellilik oranı ne olursa olsun, ilgili taşıtın özel tertibatı bulunsun ya da bulunmasın engelli bireylerce ÖTV istisnası kapsamında satın alınacak taşıtların teslimlerinde KDV’nin ödenmesi gerekecektir. Bu sebeple; KDV Kanununda yer alan her türlü araç-gereç ibaresi, motorlu taşıtları kapsamamaktadır. Ayrıca belirtmek gerekir ki; engelliler dışında engelli olmayanlar tarafından da kullanılması mümkün olan araç ve gereçlerin teslimi açısından da KDV istisnası söz konusu değildir. Engelli vatandaşlarımızın günlük yaşamlarında karşılaşabilecekleri konularda yararlanabilecekleri vergisel teşvikleri kaleme aldığımız yazı serimizi burada noktalıyoruz. Farklı vergisel avantajları, yükümlülükleri ve merak edilenleri değerlendireceğimiz bir başka köşe yazısında görüşmek dileğiyle…