FİYAT ARTIŞLARI

Her fiyat artışı yeni bir pahalılık.

Fiyat artışlarıyla birlikte toplumda, “fiyatlar uçuyor” serzenişleri ve sorumlu arayışları.

Sorumlularının en başında her dönem olduğu gibi devlet ve esnaf.

Elbette önemli etken bunlar.

Bizim ülkemizde fiyatların her gün atıyor olmasının en önemli sebebi, kur olmalı.

Devlet kura müdahale edemiyor.

Esnafın müdahale etmek gibi bir şansı zaten hiç yok.

Piyasalardaki her türlü mal ve hizmetin istikametini, kurun istikameti belirliyor dolayısıyla.

Kur insafı olmayan büyük bir güç.

Fırsatı ilk bulduğunda oturuyor insanların kasasının, kesesinin üstüne.

Kur, nereye ve ne kadar giderse fiyatlarda oraya gidiyor.

Oraya gidiyor çünkü, her şeyden önce ithalat konforu yüksek olan bir ülkeyiz.

İthal ettiğimiz ürünler milyar dolar bazında, ihraç ettiğimiz ürünlerin bir buçuk adım önünde.

İthal etmediğimiz ürün yok gibi.

100’ün üzerinde ülkeden mal ve hizmet alıyoruz.

Bir insanın ihtiyacı olan ne varsa ithal ediyoruz.

Bakalım..

Otomobil,

Otomobil parçaları,

Kamyon, traktör, biçer döver.

Bu araçların yedek parçaları.

Haberleşme cihazları.

Elektronik malzemeler.

Oyuncak grupları.

Hazır giyim ürünleri.

Pamuk,

Don, çorap, gömlek.

Kadın ve erkek iç çamaşırları.

Ayakkabı, çanta, aksesuar malzemeleri.

Evler için dekor malzemeleri.

Mobilyalar.

Yatak, yorgan, perde.

Çatal, kaşık, bıçak.

Sıhhi tesisat malzemeleri,

Çeşitli gıda ürünleri.

Atıştırmalık, çikolata.

Şarküteri ürünleri.

Büyükbaş, küçükbaş hayvanlar.

Et.

En başta her mutfağın olmazsa olmazı, peynir çeşitleri.  Süt ve bunların türevleri olan ürünler.

Sonra tropikal sebze ve meyveler.

Dayanıklı tüketim malları.

Kuru gıda ürünleri.

Soğan, patates.

Mercimek, nohut, kuru fasülye.

Çeşitli tarım ürünleri.

Buğday.

Arpa.

Çavdar.

Mısır.

Ceviz, badem. Fıstık.

Ayçiçek yağı hammaddesi.

Hayvan yemi üretilirken  bir çuval yemde  mutlaka bulunması  gereken, çok farklı amaçlı katkı maddeleri.

Ayrıca saman.

Attarlarda satılan ürünler.

Attarlarda satılan ve geri dönüşümden elde edilen plastik ürünler.

Atık malzeme ürünleri.

Ayrıca süs bitkileri ve mobilya üretiminde kullanılan kereste çeşitleri. Mesela, kamış.

Haliyle kur şaha kalkınca,  bu ürünlerin fiyatları da şaha kalkıyor.

Şaha kalkmayıp da ne yapacak?

“Hadi bugün bendensin mi” diyecek satıcılar, alıcılara?

Var mı böyle bir dünya?

Bu arada sadece ürün fiyatları değil artan, hizmet fiyatları da uçuşa geçti.

Bir sebep, başka bir sebebi doğuruyor anlayacağınız. Sebepler birleşince de  piyasalarda bulunan her türlü mal ve hizmetin fiyatı günü birlik artıyor.

İthal ürünlerin en belalı olanları da petrol ürünleri, doğalgaz ve elektrik.

İçerde üretimi sağlanan mal/ürün/hizmetin petrol, doğalgaz ve elektrik zamları sebebiyle zorlaşırken, fiyatlarda artıyor ister istemez.

Petrol ürünlerinin fiyatının haftada birkaç defa artıyor olmasının sebebi kurdaki artışlar.

Elektrik zamlarının sebebi kurdaki artışlar.

Doğalgaz zamlarının sebebi de kurdaki artışlar.

Haliyle insanların iç piyasalardan ve dışardan temin ettiği her türlü mal ve hizmetin fiyatı yükseliyor bu sebepten dolayı.

İnsanlar pahalılıktan şikayetçi.

Hiç kimsenin hoşuna gitmez her çarşıya çıkışında farklı bir fiyatla karşılaşmak.

Özeliği sebebiyle temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat artışları can yakmaya başladı.

Can acıtan diğer bir sebep de aynı malda farklı fiyat uygulamalarının olması. Semt farklılığı mazereti söz konusu. Lakin olmamalı gene de bu kadar. Domatesin bir zincir markette 12 liradan satılması aynı marketin başka bir şubesinde de, 7-8 liradan satılması semt farklılığı ile izah edilecek bir durum olmamalı. Ayrıca her gidildiğinde yeni ve artan fiyatlar olmaya başladı.

Kontrolü gerektiren konular olabilir lakin pahalılığın tek sorumlusu esnaf değil gene de.

Pahalılığın çok daha önemli sebepleri var, en başta kurdaki artışlar ve öngörülemeyen sebepler, öngörülse de önlenemeyen sebepler.

Sebep ne olursa fiyat artışları, zam gerçeğine değiştiremiyor.

Fazla olmaya başladı zam, canları sıkıyor hatta yakıyor.