Hayatı anlamlı kılabilmek (1)

Allah’a hamd, Hz. Muhammed (s.a.v.)’e salât ederim.

Milâdî 2019 Ocak ayındayız. 07/ Ocak’la Hicrî 1440 Cemâziye’l Evvel  ayındayız. Yaklaşık 60 gün sonra üç aylar  dediğimiz Recep-Şa’ban ve Ramazan’ı idrâk edeceğiz. İnşaAllah. Yeni yılla yeni bir başlangıç yapmak veya Mevlâna Celâleddin-i Rûmî’nin  “Her dem yeniden doğarız biz.”  öz deyişiyle hayatı asl olan gerçekleriyle tanzim ederek daha anlamlı kılarak yaşamaya çalışmaktır. Çünkü vakitler vardır, değerlidir değerlendirilmesi gerekmektedir.  Âyet-i Kerime meâli: ”Kadir Gecesi bin aydan hayırlıdır.” (1) gibi.

Hayat ; mükemmel bir varlık olarak insanın onuruna yaraşır tarzda yaşanıp yaşanmadığı; insanın kendisinden bekleneni yerine getirip getirmediği ve yüce amaçlar doğrultusunda hareket edip etmediği soruları karşısında insanın yaşantısıyla verebileceği olumlu cevapları verdiği zaman değer kazanır. K. Kerimde: “Hanginizin davranışça daha iyi olduğunu deneyerek göstermek için ölümü ve hayati yaratan O'dur. O, güçlüdür, çok bağışlayandır.” (1) (2)

O halde Allah’ın akıl vererek nimetlendirdiği insanın dünyada bulunma amacının, sadece iyi bir iş sahibi olmak, iyi bir kariyer yapmak ya da bir aileye sahip olmadığı açıktır. Bunların hepsi Allah’ın insanlara verdiği nimetlerdir, ancak insanın, ölümü, yapayalnız Allah huzurunda sorgulanacağını ve ahreti unutarak kendisine yalnızca bunları amaç edinmesi hatalıdır

İnsan sürekli bir anlam arayışı içindedir. Çevresinde olup bitenlere anlam vermek için bu arayış bir lüks değil, ihtiyaçtır.(3) Hayatın anlamı nedir, sorusu genelde hayatın, özelde insan hayatının tümüyle tutarlı bir örüntüye uyup uymadığıyla ilgilidir. Anlam arayışı, tutarlılık arayışını ifade eder.  İnsan bizzat öz çabasıyla anlamı keşfetmek zorundadır. Anlam, bir iş veya bir şeye karşı duyulan sevgide ya da icra edilen bir iş ve meslekte; hatta acı ve dramatik tecrübelerin derinliklerinde saklı olabilir. Anlamı aramak, insanın en büyük sorumluluklarından biridir. Anlamlılık temel anlamda, kişinin yaşamının uyumlu, önemli, yönetilebilir olması ve bu hayatı sahiplenme duygusu olarak tanımlanabilir.  Anlamın özellikle derin, önemli veya sıradanlıktan kurtulma duygusundan doğabileceğini de söyleyebiliriz. Ayrıca anlam, insan ömründe önemli bir iyi oluş olarak düşünülür. Bu sebeple, varlığı anlama ve hayata anlam verme çabası insana özgü bir nitelik olarak tanımlanabilir.

Anlam arayışı, düşünce, tutum ve davranışları belirleyen en güçlü güdülerden biridir. İnsan, öteden beri kesin bilgiye ulaşma çabasında olmuştur. Bu amaçla, tarih boyunca kimi zaman felsefeye, kimi zaman sanata ve bazen de metafiziğe veya dine sarılmıştır. Anlamın bilgisine ulaşmayı ifade eden bu süreçte insanın temel hedefi, belirsizlikten kurtulup hayattaki asıl konumunu tayin etmek ve varlığı anlamlandırma ihtiyacını gidermektir. (4)

Nihai anlamda yaşam, sorunlara doğru çözümler bulmak ve her birey için, kesintisiz olarak var olan görevlerini yerine getirme sorumluluğunu üstlenmek anlamına gelir. Bu sebeple yaşamın anlamı, insandan insana değiştiği gibi her insanda da zaman zaman değişir.

İnsan, hayatına anlam veren ve hayatı sürdürmenin ötesinde, hayatı yaşamaya değer kılan bir gayeyi aramalıdır.. (5) (6)

Hayat nimetini bahşeden, verdiği sayısız nimetleri başa kakmayan sadece “Elhamdülillah” denildiğinde (kendisine şükredildiğinde) artıracağını va’d eden “Rabbü’l Âlemîn”in hoşnut olacağı bir hayat yaşayarak ömür geçirebilmeyi Allah’tan niyaz ederim. Sağlıcakla kalın.

Dipnotlar:

1- Mülk Suresi Âyet-2

2- Prof. Dr. Hayrettin Karaman, Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı, Prof. Dr. İbrahim Kafi Dönmez, Prof. Dr. Sabrettin Gümüş, Kur’an Yolu:V/415

3- Üstün Dökmen, Yarına Kim Kalacak: Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Var olmak ,Gelişmek, Uzlaşmak, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2002, s.145.

4-18 Şahabettin Yalçın, “Anlam Arayışı”, Bilgi ve Hikmet, X, İstanbul 1996, s.136.

 5- Yılmaz Özakpınar, İnsan İnanan Bir Varlık, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1999, s. 41.

6- HAYATIN ANLAMI VE DİN  Habil ŞENTÜRK* Selahattin YAKUT**Pdf