Hemşerimiz Bilim Adamının 2010 yılı Konya Gözlemi

04 Eylül 2024, Çarşamba 00:26

A+
A-

Konya’ya tabirimi bağışlayın “giydirmek kolaydır”. Spordan tutun her konuda geçerlidir bu. Saldırmanın bir cazibesi vardır. Zira çatanlar bilir ki kentsel bir ortak tepki gelmez, sahipsisizdir. Bizden birileri eleştirirse kulak vermek gerek bence, eleştiren bizdense amacı “daha iyi olma” arzusudur. Samimi eleştirilerden yararlanırsanız yararlıdır bu tür eleştiriler, sizi daha iyiye taşır. Görevi gereği ve izin alma imkanım olmadığı için değerli bilim insanımızın kimliğini açıklamayacağım. 2010 yılı görüşlerinin bugün ne kadar geçerli olduğuna sizler karar verin. (Merhaba gazetesindeki sohbeti sanal alemden satırbaşlarıyla aktarıyorum)

-Konya, değişim anlamında iyi bir yerde ama istenilen yerde değil.

-1980 sonrası Belediyelerin el değiştirmesiyle muhafazakar kesim kentleşmeyi öğrenmeye başladı, buna rağmen Kayseri’nin yakaladığı değişimi yakalayamadı, Kayseri elindeki her şeyi pazarlayacak gücü varken Konya bunu yapamadı. Muhafazakarlık kabuğunu, köylü kabuğunu kente girmesine rağmen kıramadı, hiçbir zaman kentli olamadı.

-1970’li yıllarda gecekondulaşma başladı ancak Konya gecekondu olgusunu yaşamadı. Özellikle Nalçacı bölgesi kentsel planlaması Konya’ya büyük şeyler kazandırdı. İmar planında Nalçacı hâlâ önemli yere sahip.

-1980 sonrası Belediyeler kenti dönüştürdüler ama öyle dönüştürdüler ki kenti anlamak imkansız hale geldi. Kent sadece bina yapmak değildir, kent zihniyettir, medeniyettir, kültürdür, dönüşümdür.

-Kent önce yakın bölgelerden, sonra özellikle doğudan göç almaya başladı. Bu insanları belli bölgeye yerleştirdiler. Bölgede adeta gettolar oluşturmaya başladı. Bunlar sonraları sorun oluşturabilecek konular. Sadece şöyle düşündüler, kent büyüsün, biz büyüyelim, belediyeler güçlensin, siyasi alanda ne kadar rantı nasıl elde edebiliriz, ne kadar çok arsa üretip ne kadar çok para kazanabiliriz. Bu düşünce hakim olmaya başladı. Övünülecek taraflar var, örneğin yolları geniş tuttular. Planı tek plan üzerinden götürdüler, ikinci plan yapmadılar, mesela trafik tıkandığında çare bulunamıyor. Türkiye’deki kentlerle kıyasladığınızda iyi olduğunu söylüyorsunuz ama dünyadaki kentlere bakınca kötü durumda olduğumuzu görüyorsunuz.

-Bir meydan yoksa oysa meydan kültürdür, bunlar oluşturulmadan kentleşme tam olarak sağlanamaz. Konya muhafazakardır, muhafazakarlığın temel kurallarından biri mahremiyettir. Apartmanlarda mahremiyete dikkat edilmemiştir. Pencere açtığınızda karşı pencereyle karşılaşırsınız. Muhafazakarlığı eleştirmek müslümanlığı eleştirmek olarak algılandığı için söylenenler hoş karşılanmıyor.

-Konya muhafazakarlık kabuğunu, köylü kabuğunu kente girmesine rağmen yakalayamadı. Hiçbir zaman kentli olamadı. Kentleşmiş nüfus çok azdır, asıl Konyalılar belli noktadan sonra kaçmışlardır. Asıl Konyalılar eskiden Mevlâna civarındayken bugün o bölge en fazla suçun işlendiği yer. Meram’a bakıyorsunuz elitlerin yaşadığı bir yer. Konya kültürünün yaşatıldığı yer yok. En fazla CNC cihazı bugün İstanbul’dan sonra en çok Konya’da , buna rağmen Kayseri hem ihracat hem pazarlama sektöründe Konya’dan daha iyidir. Konya firmalarının büyük bölümü üçüncü nesilden sonra yaşayamaz, Kayserililer bu işi çözdü.

-Yeni yaşam alanları kurarken yeni kültürler oluşturmak gerek. Konya bunu sağlas aydı örnek kent olabilirdi.

-Üniversite Konya kültürünü dönüştürdü. Eskiden kimse üniversite öğrencisine ev vermiyordu, artık ev sahipleri “öğrenci bana 100 lira fazla getirsin, gerisi beni ilgilendirmiyor” diyor. Üniversite kızları açık giyiniyor diye tepki gösteriliyordu, şimdi Konya kızları üniversite öğrencilerinden daha rahat giyiniyor.

-Bosna Hersek mahallesi ileride Konya aile hayatı için sorun olmaya başlayacak bir bölge. Orada garsoniyer evler yaygınlaşmaya başladı. Şu anda muhafazakarlar tartışmıyor ama bu haliyle devam ederse bir çok problemi barındırmaya devam edecek. Öğrenci ihtiyaçları gençlik merkeziyle çözülecek sorun değildir.

-Konya’da akademisyenler kalmıyor zira Konya yapısı uygun değil. Kent aydınlaşmaya izin vermiyor. Muhalifliğe izin vermiyor. Üniversite farklı şeyler söylenmesi gereken yerler. Sen farklı şeyler üretebilirsen üniversitesindir.

-Modernizm zihniyettir. Cep telefonu, kullandığın araç insanı modern yapmaz. Kenti inşa edenler kenti acaba kültür açısından mı inşa ediyorlar yoksa ranta mı bakıyorlar. Buna dikkat etmek gerek. İnsanlara ahlaksal kodları vermeyip sadece araçsal kodları verirseniz insanın sadece fiziksel güdülerini zedelemiş olursunuz. İnsanlar ne kadar üretirlerse o kadar kolay tüketmeyi isterler. Konya kent kültürü bu şekilde dönüştürülmüş, İslami özelliklerinden ziyade kapitalist özellikleri ön plana çıkıyor.

14 yıl önceki Konya görüşleri değerli bilim insanı hemşerimizin. Neredeymişiz, neler değişmiş..yorum sizlerin.