İklim, “Matematiği” de mi Bilirmiş?

04 Ocak 2024, Perşembe 00:01

A+
A-

Türkiye'de kış ayları olmasına rağmen yüksek sıcaklık değerleri görülüyor. Uzmanlar, Türkiye'de küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği nedeniyle gelecek kış aylarında bahar havasının daha çok görüleceği tahmininde bulunuyor.

Dünyadaki en büyük sorunların başında gelen insan kaynaklı küresel ısınmaya bağlı oluşan iklim değişikliği nedeniyle dünya daha sıcak bir dönem geçirmeye başladı.

Avrupa Birliği'nin (AB) finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin verilerine göre, 2023'ün haziran, temmuz ve ağustos aylarında ortalama hava sıcaklığı küresel olarak en yüksek seviyeye çıktı. Japonya Meteoroloji Ajansı, ülkede son 125 yılın en sıcak yaz mevsiminin yaşandığını açıkladı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün değerlendirmesine göre, 2023 yılı kasım ayı ortalama sıcaklığı 12,5 santigrat derece olarak ölçüldü. Normal sıcaklık ortalamalarının 3,2 santigrat derece üzerinde bir sıcaklık gerçekleşti, son 53 yılın en sıcak kasım ayı oldu.

Aralık ayı sıcaklık ortalaması da ortalamanın üzerinde çıkarken, yeni yılın ilk ayında da hava sıcaklığı mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi öngörülüyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, ocak ayının ilk haftasında hava sıcaklıklarında önemli bir değişiklik beklenmiyor.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ocak ve şubat ayı hava tahmin raporlarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin 2-3 derece üzerinde seyredeceği belirtildi. Uzmanlar bu durumun küresel ısınmanın yansıması olduğunu söyledi. Uzmanlara göre, kış ayları mevsim normallerinin üstünde sıcak geçebilir.

Sonbahar 2023, hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin iklim değişikliği ile bağlantılı olduğunu bildiren Meteoroloji Mühendisleri Odası Başkanı Fırat Çukurçayır, öte yandan iklim krizi ifadesinin doğru olmadığını söyledi. Çukurçayır, "Bir sağlık krizi yaşarsınız; tedavi olursunuz, ekonomik kriz yaşarsınız; borç alırsınız ama iklimin böyle bir şansı yok. İklimi eski düzeyine getirmek, eski seviyesine getirmek mümkün değil. Onun için biz iklim krizi ifadesini kullanmıyoruz. İklim değişikliği, aslında iklim değişiyor sürekli. Bunun temel sebebi en büyük oranda insanlar ve dünyanın kendi döngüsü içerisindeki hareketlerinden kaynaklanan değişimler. Sera gazlarının da artması nedeniyle her sene daha sıcak bir yıl yaşamaya hazır olmalıyız." değerlendirmesinde bulundu.

Dünyada yaşadığımız en sıcak 10 yıl, son 10 yıl

Şuçlu El Nino mu?

Bilim insanları önümüzdeki aylarda, hava olaylarından 3 yıldır etkisini gösteren La Nina'nın sona ermesi ve sıcaklığın yükselmesine yol açan El Nino'nun başlamasıyla, 2024'te sıcaklık rekorlarının kırılabileceğini söylüyor.

Yüzey suyu sıcaklıklarındaki değişimin normaline göre pozitif olduğu yani nispeten daha sıcak olduğu dönemler El-Nino yılları, yüzey suyu sıcaklıklarındaki değişimin normaline göre negatif olduğu yani nispeten daha soğuk olduğu dönemler ise La-Nina yılları olarak değerlendiriliyor.

İklim modelleri, güçlü bir El Nino'nun yaz aylarında veya yılın sonuna doğru yaşanabileceği uzmanlar tarafından güçlü bir olasılık olarak görülüyor.

Konya’da durum ne?

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün 1929 – 2022 yılları arasındaki ölçüm periyoduna göre;

Ocak ayı;

Ortalama sıcaklık; -0.2

Ortalama en yüksek sıcaklık; 4.6

En Yüksek Sıcaklık; 19.9 (2021)

En Düşük Sıcaklık; -28.2 (1942) olarak kayıtlara geçmiş.

Ocak ayının ikinci hafta hava sıcaklığının, İç Anadolu Bölgesi, Akdeniz Bölgesi'nin iç kesimleri, Orta Karadeniz, Doğu Anadolu Bölgesi'nin güney ve doğusu ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mevsim normallerinin 3 ila 6 derece üzerinde, diğer yerlerde ise mevsim normallerinin 1 ila 3 derece üzerinde seyretmesi bekleniyor.

Bu hafta Konya’da hava sıcaklığının 14 – 16 derece arasında olacağı tahmin ediliyor.

Konya’da 2023 ocak ayı toplam yağış miktarı 11.4kg ile mevsim normallerinin -68.3 altında kaldı. 2023 ocak ayı, son 21 yılın en kurak ocak ayı olarak kayıtlara geçti.

İklim matematiği çok net. 19. yüzyılın sonlarından beri sıcaklık artışlarına neyin yol açtığını biliyoruz. Yüzyılı aşkın bir süredir farkındayız ki karbon emisyonlarını artırırsak, atmosfer sıcaklığı da artacak.

Uzun yıllara dayanan veriler incelendiğinde uzakta olanın hızlı bir şekilde bize koştuğu apaçık bir şekilde ortada duruyor.

Sıcak hava dalgalarını ve diğer tüm etkileri kontrol altına alabilmemiz tamamen sera gazı emisyonlarını azaltmamıza ve net sıfır emisyona ulaşmamıza bağlı.

Yoksa; gelen yıl gideni baya bi aratacak gibi görünüyor.

İklimin, “Matematiği” bildiği kesin de bizim ne kadar bildiğimiz şüpheli