KİRA ARTIŞLARI

Konut kiralarının yüksekliği, ekonomide yeni tartışma alanı.

Kiralar, ülke genelinde inanılmaz yükselişte.

Somut bir örnek vermek istiyorum, yaşadığımız şehirden.

TOKİ/KONEVİ konutlarında, 2 artı 1 dairenin aylık kirası an itibarıyla 2 bin 750 lira. Birkaç gün, birkaç hafta sonra ne olur bilinmez.

Site içinde bulunan 2 artı 1 dairelerin aylık kirası 4500 lira civarında.

Site içinde bulanan 3 artı 1 dairelerin aylık kirası 6 bin 500- 7 bin lira civarında.

Aynı oda sayısına sahip apartman dairelerinin aylık kirası da 3-5 bin lira civarında.

Şehrin dış mahallelerinde bulunan eski tarz evlerin kirası da  2 bin lira civarında.

Bu kira bedelleri de ev bulabilenler için.

Konut darlığı söz konusu olmaya başladı.

Kiraların yüksek olmasının en önemli sebebi, konut darlığı.

Konut sahiplerinin giderlerini karşılama düşüncesi de, kira artışlarının bir başka sebebi.

Öte yandan maliyet artışları sebebiyle konut üretiminde daralmalar yaşanıyor.

Arsa bedeli hariç orta lüks sayılabilecek bir dairenin metrekare maliyeti, 14 bin liraya dayandı.

Bu şartlarda kim ne kadar konut üretebilir?

Üretilmiş olsa bile nasıl alınabilir?

Ülke nüfusunun yüzde kaçı alabilir?

Yüksek kiralar ve konut edinme büyük bir sorun haline geldi anlayacağınız.

Önce gıda fiyatları arttı.

Gıda fiyatlarındaki artış domino etkisi yarattı.

Fiyat artışları karşısında bir takım tedbirlere başvuruldu.

Alınan tedbirlerin yeterli olduğu görülmedi.

Bir kere ok yaydan çıkmıştı.

Maliyet artışları, şüphesiz ki çarşı/pazarda fiyat artışlarının en önemli sebebi oldu.

Akaryakıt,

Elektrik,

Lojistik,

İşçilik,

Su, gibi önemli girdi fiyatlarının artması, gıda fiyatlarını uçuşa geçirdi.

Maliyetin artması acaba gıda da yüksek fiyatın tek başına sebebi olarak görülebilir mi?

Başka sebepler de yok mu?

Başka sebepler elbette söz konusu.

Mesela; keyfilik denilebilecek bir durum.

Türlü saiklerle fiyat ayarlamalarına başvurulması.

Maliyet artışları kadar piyasalarda denetimsizlik de önemli bir sebep olmalı.

Öyle ya da böyle gıda fiyatlarındaki artış, domino etkisi yaratmış durumda.

Ulaşım,

Haberleşme,

Eğitim,

Beyaz eşya,

Mobilya,

Otomobil,

Yedek parça,

Sağlık/hastane,

İlaç,

Sigara,

Alkollü/alkolsüz içecekler,

Kafe/restoran,

Tekstil,

Kundura,

İnşaat malzemeleri,

Demir,

Çimento,

Arza/arazi/tarla,

Kum,

Kapı,

Pencere,

Hırdavat malzemeleri,

Zirai ilaç,

Sebze fideleri, fiyat olarak rekor üstüne rekor kırıyor.

İnsan hayatı için gerekli olan ne kadar ihtiyaç varsa fiyatı çok yüksek.

Sonuçta, alım gücü zayıflıyor.

Halihazırdaki gelirlerle bir çok hane ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.

Asgari ücretle çalışanlar,

Emekliler,

El emeği ile geçinen küçük esnaf,

Çalışacak bir işi olmayanlar ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.

Gündemde olan kira artışları nasıl önlenir?

Zor bir konu.

Neredeyse imkansız.

Domino etkisi.

Birbiriyle ilişkili, ilintili.