Ne Ara Buz Kesicilikten, İklim Değişikliği Uzmanlığına Geçtik?

23 Şubat 2024, Cuma 00:01

A+
A-

Tarih boyunca, insanlar arasındaki ekonomik etkileşim ve ticaret, toplumların gelişiminde önemli bir rol oynadı. İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılama çabaları, ilk mesleklerin ortaya çıkmasına ve bunun sonucunda ticaretin doğmasına yol açtı.

İlk meslekler genellikle avcılık, toplayıcılık ve tarım gibi temel faaliyetlere dayanmaktaydı. Bu faaliyetler, insanların hayatta kalabilmek için doğal kaynakları kullanma ve işbirliği yapma becerilerini geliştirmelerine olanak tanıdı.

İnsanlar avcılık ve toplayıcılıkla uğraşırken, doğal kaynakların sınırlı olduğunu fark ettiler. Bu durum, farklı toplulukların arasında mal ve hizmetlerin değiş tokuşunu teşvik etti. İlk ticaret genellikle bu temel mal ve hizmetlerin karşılıklı alım-satımıyla başladı. Örneğin, bir grup avcı, fazla avlarını diğer bir grupla değiş tokuş yaparak çeşitlilik sağlamış ve böylece her iki taraf da ihtiyaçlarını daha iyi karşıladı.

Hayat bizleri değiştirdiği gibi meslekleri de değiştirmekte. Bazıları geçmişten günümüze devam ederken bazıları da yıllar içinde kaybolup gitti. Her ne kadar toplumların gelişmesiyle birlikte meslekler de evrimleşse de kimisi farklı şekillerde olsa da geçerliliğini sürdürmeye devam ediyor. Fakat geçmişte öyle meslekler var ki yok artık dedirtecek nitelikte. İşte artık var olmayan, duyunca bu da yapılır mı diyeceğiniz bazı meslekler…

Buz kesiciler …

Modern soğutmadan önce insanların yiyecek depolamak için göl ve nehirlerdeki buzu kestiğini biliyor muydunuz?

Buz kesmek 1800'lerde gerçek bir meslekti ve tehlikeli bir işti. Buz kesiciler, daha sonra evlere ve işyerlerine taşıyacakları buz bloklarını kesmek için büyük testereler kullanırdı. Bu meslek, 1920'lerde modern soğutmanın ortaya çıkmasıyla hızla geçerliliğini yitirdi.

İnsanların geçimini sağlamak için bunu yaptığına inanmak zor ama bu, toplumumuzun bu kadar kısa sürede ne kadar değiştiğini gösteriyor.

Sıçan avcısı …

Fare avcılığı, bir zamanlar özellikle Avrupa'da, özellikle Kara Veba sırasında, fareler şehirlerde önemli bir sorun olduğu için yaygın bir meslekti.

Sıçan avcıları, fareleri tuzağa düşürür veya vurur ve onları yetkililere teslim ederdi. Bazı durumlarda, farelerin yok edilmesinden de sorumluydular. Kemirgen öldürücüler gibi modern haşere kontrol yöntemlerinin ortaya çıkmasıyla bu meslek ortadan kalktı.

Külekçilik ..

Yiyecekleri saklamak için plastik kapların icat olmasından çok önce ‘külek’ adı verilen tahta kovalar kullanılıyordu. Bu külekler bal, pekmez, yoğurt gibi yiyecekleri uzun süre korumakla kalmıyor, yiyeceklerin lezzetine de lezzet katıyordu. Külek kapların kullanımı zamanla azaldı; bu kapları üreten külekçiler de yok olmaya yüz tuttu.

Tarımın yaygınlaşması, toplumların büyümesine ve karmaşık sosyal yapıların oluşmasına yol açtı. İnsanlar, artan yiyecek üretimi sayesinde uzmanlaşmaya başladılar. Meslekler ortaya çıktı, ticaret gelişti ve toplumlar daha karmaşık bir şekilde örgütlendi.

Ancak, tarımın getirdiği avantajlar kadar zorlukları da vardı. Tarım toplumları, hastalıkların yayılma riski gibi yeni sorunlarla karşılaştılar.

Modern tarımın evrimi, endüstriyel devrimle birlikte daha da hız kazandı. Tarım makineleri, kimyasal gübreler ve ilaçlar gibi teknolojik yenilikler, tarımın verimliliğini artırdı. Ancak bu modernleşme, çevresel sorunları, toprak erozyonunu ve biyoçeşitlilik kaybını da beraberinde getirdi. Ayrıca, endüstriyel tarımın yaygınlaşması, küçük çiftçilerin yerini büyük tarım şirketlerinin almasına neden oldu, bu da gelir eşitsizliğini artırdı.

Çalışma hayatında tarih boyunca süregelen teknolojik gelişmeler ve sanayi devrimleri sonucu insanlar tarafından yapılan işlerde zamanla değişimler yaşandı. Çeşitli seviyelerde basit ve ileri teknolojide makineler, montaj hatları ve otomasyonlar kullanılmaya başlandı ve her sanayi devrimi ile iş yaşamı farklı şekilde karakterize oldu.

Uzun vadede iş gücü becerilerinde yapısal değişiklikler olacağı öngörülüyor. Becerilerin ve insanlar tarafından gerçekleştirilen işlevlerin dönüşüm çağı ile yavaş yavaş yapay zekâ sistemlerine ve teknolojilere kayması bekleniyor.

Önümüzdeki on yılda robotların Amerika Birleşik Devletleri'ndeki işlerin yaklaşık %40’ını, Birleşik Krallık’taki işlerin %30’unu, Almanya’daki işlerin %35’ini ve Japonya’daki işlerin %21’ini değiştireceği belirtiliyor.

Gelecekte var olacağı düşünülen mesleklerin başlıcalarının ise; Robot kullanımı ve üretiminde eğitmen, robot tasarım uzmanları, teknisyenler (robotlardaki metal parçaları tasarlayan),insan-robot etkileşim uzmanı, telecerrah, uçan araba mühendisi, sanal gerçeklik mimarı, ekosistem yeniden yapılandırma uzmanı, iklim değişikliği uzmanı, gezegenler arası sürücüsü, uzay aracı tamircisi, uzay turu rehberi, uzay madencisi olacağı belirtiliyor.

Gelecekte yapay zekâ sistemlerinin ve bilgisayar tabanlı makinelerinin çalışanların iş yeri arkadaşları olmaları, çalışma ortamlarının ise insan-makine etkileşimli ortamlar olması beklenmektedir

Yapay zekâ çağının hem yeni mesleklerin ve meslek çeşitliliğindeki zenginleşme ile farklı uzmanlıkların ortaya çıkmasında hem de mevcut mesleklerin yapılarında ve işleyişlerinde önemli değişimlerin yaşanmasında son derece etkili olacağı yadsınamaz bir gerçektir.

Yorumlar

Namık Ceyhan
23-02-2024 18:38
Muzaffer hocam elinize emeğinize sağlık çok güzel bir yazı olmuş. İklim değişikliği uzmanı değil de İklim Krizi Yönetimini Uzmanı daha uygun olur diye düşünüyorum.