Osmanlının Askerî Gücü (1)

08 Eylül 2020, Salı 09:15

A+
A-

İstanbul’un fethini bir Venedik gemisinden temaşa eden (seyreden, şâhit olan) gördüklerini kayda geçiren târihçi Nikola Barbaro, gemilerin karadan yürütüldüğünü görünce, şaşkına dönmüş ve o güne kadar dünyâda böyle bir şeyin görülmediğini not düşmüştür.(1)

İstanbul’un fethi esnâsında 74 Hristiyan devlet, Bizans devletine maddî-manevi yardım etmiş ama yine de İstanbul’u kurtaramamışlardır.(2) Bu fetih esnâsında Osmanlı bir gecede Haliç üzerine, fıçıları birbirine bağlamak suretiyle, askerin geçeceği bir köprü yapmıştır.(3) Kanûnî döneminde sâdece Osmanlı’ya bağlı Cezayir donanması, bütün Avrupa donanmalarından daha üstündür.(4) Osmanlı târihi boyunca 192 savaşa girmiş, 155’inde kesin zafer kazanmış, ekserisi son zamanlarda olmak üzere 26 yenilgi almış, 11 savaşta da berâbere kalmış yâni hangi tarafın yendiği, yenildiği belli olmamıştır. Prof. Erhan Afyoncu’nun tespitlerine göre; Osmanlının gücüne, dünyâ çapındaki müspet imajına hayran olan meşhur Kıristof Kolomb bile Osmanlı hizmetine girmek, onun emrinde çalışmak istemiştir.(5)

Papa 5. Puis'nin kral II. Flip'e, 1570 de yazdığı mektupta "Hristiyan âleminde, tek başına Türklere karşı duracak bir devlet yok. Bu sebeple Türk gururunu yere sermek için, bütün Hristiyan devletler birleşmeli" diye yazmış, bu ve benzeri teşebbüsler bugünkü AB’ın temelini oluşturmuştur. Yâni AB Osmanlı’ya karşı kurulan bir güç birliğidir.(6)

Papalık ortaçağ boyunca “Respublica Christiana” adı altında, bütün Hristiyanları tek bir devlet altında toplamayı, Müslümanlara karşı savaşıp, Hz. İsâ’nın doğup büyüdüğü beldeleri onlardan almayı gâye edinmiş, bu Ortaçağda mümkün olmamış ama günümüzde ABD ve AB ile bu ideallerini büyük oranda gerçekleştirmişlerdir.(7)

1571 yılında İnebahtı Limanında kışlamakta olan Osmanlı donanmasına Haçlı âleminin müşterek donanması baskın yapmış, 30 gemi hariç tamamını imha etmişler, ama Gabor Aguston’un da dile getirdiği üzere; Osmanlı bir kışta 158 gemi yapıp denizlere salmak suretiyle gücünü bütün dünyâya göstermiştir.(8) Bu savaşa gelinceye kadar Avrupalıda; “Osmanlı yenilmez” anlayışı hâkimdi, bu korku ile savaşa giriyordu. “Yenileceğinden korkan yenilir” atasözünde olduğu gibi de hep yeniliyorlardı.(9)

Târihçi F. Grenard; "Kânûnî dönemi topçusu sayı ve kalite bakımından dünyânın birinci topçusu idi" demiş, meşhur devlet adamı Fransız tarihçi yazar Benoist Mechin (1901-1983) de; "Kânûnî ordusu kuruluş ve silâhları bakımından dünyânın diğer bütün ordularından dört asır ilerideydi" diyerek o günkü gerçekleri dile getirmişlerdir.(10) Osmanlı Girit fethinde yanında top götürmemiş, dünyâda ilk defa fethedeceği yerlerde dökümhaneler kurup yerinde savaş topları dökmüştür.(11)

Sultan 4. Mehmed dönemi İngiliz elçiliği kâtibi Ricaut’da şöyle yazar: “1665 yılında bile, yâni 1V. Mehmed döneminde bile Kullandıkları toplar dünyâda mevcut olanlar içinde en güzelleri, en irileri ve en uzun menzilli olanlarıdır.”(12)

George William Frederick Howard, “Türk Sularında Seyahat” isimli kitâbında Türk gemi topçularının, İngiliz topçularından daha başarılı olduklarını yazar.(13)

Târihçi Yılmaz Öztuna (1930-2012) merhum; 15. ve 18. Asır arası Osmanlı donanmasının, dünyânın diğer bütün donanmalarından daha üstün ve daha güçlü olduğunu yazar.(14)

“Toprakları bir ara, 23.337.600 km kareye yâni takriben 23,5 milyon km. kareye ulaşmıştır.(15) O günkü Osmanlı toprakları üzerinde bugün 60’dan fazla müstakil devlet ve cumhuriyet vardır.(16) Osmanlı o dönemde Avrupa’nın tamamını Îrân yüzünden fethedememiştir. Çünkü Osmanlı Balkanlara sefere çıktığında, gücünün yarıdan fazlasını Îrân karşısında doğuda bırakıp gitmek mecburiyetinde kalmıştır. Çünkü Îrân târihte hiçbir Hristiyan veya gayri Müslim devletle savaşmamış ama fırsatını bulduğu her an Osmanlıyı arkadan vurmaktan çekinmemiştir.”(17)

Osmanlıda askerlik bir meslekti. Bu mesleği tercih eden kişiler ömrünü ordu mensubu olarak tamamlar, kazandığı bilgi ve tecrübelerinden istifâde edilirdi. Dikkat edilirse bugün ABD de aynı usulü uygulamaktadır. Ecdâdın bu usulünün en iyi metot olduğu kanaatine varınca Türk silâhlı Kuvvetleri de son zamanlarda bu metodu uygulamaya ‘Profesyonel ordu’ oluşturmaya başlamıştır. Dünyâda maaşlı, devamlı ve düzenli ilk orduyu Osmanlı kurmuştur.(18)

Dipnotlar:

1- Sâmiha Ayverdi, “Boğaziçi’nde Târih”, Kubbealtı Yay. İst. 2008, s. 229.

2- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 2/449-452.

3- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 2, s. 441.

4- Yılmaz Öztuna, “Büyük Türkiye Târihi”, Ötüken Yay. 1977, c. 5, 242.

5- Erhan Afyoncu, “Yavuzun Küpesi” Yeditepe Yay. İst. 2010, s. 77.

6- Von Hammer, “Osmanlı Devleti Târihi”, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1966, c, 6, s. 420.

7- Halil İnalcık, “Rönesans Avrupası”, İş Bankası Yay. 2011, s. 4.

8- Gabor Agoston, “Osmanlıda Strateji ve Askeri Güç”, Timaş Yay. İst. 2012, s. 46.

9- Hammer a. g. e. c. 6, s. 430.

10- Y. Öztuna a. g. e. c. 13, s. 55.

11- Mustafa Armağan, “Lâle Devri” Timaş Yay. İst. 2014, s. 128.