OVER (YUMURTALIK) KANSERİ

Over kanserleri bulgu verip teşhis edildiklerinde ileri evrede olabilmektedirler.Bu sebepten dolayı teşhis edildikten sonra  tedavi  zor olabilmektedir.

   Over kanserleri geliştikleri hücrelerin tipine göre adlandırılır; bu hücrelerin özelliklerine göre değişik davranış özellikleri gösterir ve tedavisi farklı olabilir.Geç bulgu verdikleri için genellikle kanserin ilerlemiş dönemlerinde yakalanır. Bu nedenle, yumurtalık kanserleri  ölüme en sık yol açan jinekolojik kanserlerin başında gelir. Kadındaki tüm kanserlerin %4’ünü oluşturur. Genital  kanserlerin ise yaklaşık dörtte biridir Her yaşta görülür ancak, daha çok ileri yaşlarda menopoz sonrasında görülür. Genç kızlar ve kadınlarda da yumurtalık kanseri nadir de olsa görülür ancak bunlar daha çok germ hücrelerinden kaynaklanan kanserlerdir. Bazı tip yumurtalık tümörleri daha iyi seyirli ve tedavi şansı yüksektir. Buna karşın bazı tipler daha kötü seyirlidir. Ancak hangi tip olursa olsun erken tanı hastalığı yenme ve yaşam şansını artırır. Örneğin Evre 1-2 olarak sadece yumurtalıkta sınırlı olduğu hastalarda tedavi şansı %80’lere ulaşırken Evre 3-4 gibi tümörün metastaz   yaptığı hastalarda şans %10-20’lere kadar düşer. Bu yüzden kadınların yılda bir kez jinekolojik kontrolden geçmeleri erken tanı ve dolayısıyla hastalığın tamamen iyileşme şansını artıracaktır.Sebepleri ve Risk FaktörleriYumurtalık kanserine neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir ancak, bazı risk faktörleri yumurtalık kanseri riskinin görülme sıklığını artırabilir. Genetik faktörler, çevresel faktörler ve hormonal faktörler yumurtalık kanseri gelişiminde suçlanmıştır. Ailesinde meme ya da over kanseri olanlarda over kanseri riski artar. Son yıllarda bazı genlerdeki değişikliklerin over kanseri riskinde artışa yol açtığı gösterilmiştir. Bu genleri taşıyan ailelerde risk artar. Bu nedenle, anne, kızkardeş, teyze, anneanne gibi yakın akrabalarda yumurtalık ve/veya meme kanserleri birden fazla kişide görülüyorsa yüksek risk taşıyan bu kadınların daha sıklıkla jinekolojik kontrolden geçmesi gerekir. Özellikle, bu hastalıklar ailede erken yaşlarda görülmüşse risk daha da artabilir.yüksek parite,oral kontraseptif kullanımı ,emzirme öyküsü ,tüp ligasyonu ve histerektomi over kanserinde düşük riskle ilişkilidir .Belirti ve BulgularDaha önce de söylendiği gibi over kanserleri geç bulgu verirler. Şikayetler çoğu zaman nonspesifiktir yani çok özgün, tipik bir bulgusu yoktur. Örneğin karın ağrısı, şişkinlik, mide-barsak şikayetleri gibi çok çeşitli hastalıklarda hatta bazen normalde de görülen çok spesifik olmayan şikayetler bulunabilir. İlerlemiş olgularda, karından ele gelen kitle, aşağı doğru basınç hissi, karında assite bağlı karın şişliği, çevredeki organlara bası yapmasına bağlı idrar ve barsak şikayetleri görülebilir.Hastaların en sık başvuru nedeni assit oluşumuna bağlı karın şişliğidir Seröz ,müsinöz,endometroid,berrak hücreli ,transisyonel (brenner s) tipleri içerir .

Epitelial tümörler

Seröz  (histolojisi fallop tüplerini döşeyen epiteli  andırır)

Müsinöz (histolojisi endoservikal epiteli andırır)

Endometrioid (histolojisi endometriumu döşeyen tabakayı andırır)

Berrak hücreli (histoloji vajen mukozasını andırır )

transisyonel (brenner s)histoloji mesaneyi andırır )

germ hücreli tümörler

disgerminoma

endodermal sinüs tümörü

embrionel karsinom

poliembriyoma

koriokarsinom

teratoma-immatür ,matür

seks kord –stromal tümörler

granüloza-stromal hücreli

-granüloza hücreli

-tekoma-fibromalar

Sertoli-leydig hücreli

Seks kord tümör

Annüler tübüllü seks kord  tümör

Gynandroblastoma

Sınıflandırılamayan ve metastatik

kanser antijeni-125 (ca-125) over kanseri için önemli bir biobelirteç olup ilk olarak 1980 lerde tanımlanmıştır .35 U/ml nin üzerindeki degerler anormal olarak kabul edilmektedir .ancak bu biobelirteç tek başına over tanısı koydurmak için yeterli sensitiviteye ve spesifiteye sahip  değildir .hastanın risk faktörleri ve genel sağlık durumu  temel alınarak ek testler yapılmalıdır ,metastatik hastalık degerlendirilmesi için göğüs ,abdomen ve pelvis tomografisi çekilmelidir ,

over kanseri cerrahi olarak evrelendirilir ,Uygun tedavi planı ve prognoz açısından tam olarak yapılmış bir cerrahi evrelendirmenin rolü çok büyüktür ,

epitelyal over kanserinin yönetimi

hastalığın evresine ,grade –ine ,hastalığın primer ve ya rekürren oluşuna ,önceki tedavilere ve hastanın performans durumuna bağlıdır ,Histolojik tanı ve evreleme için ilk olarak cerrahi rezeksiyon uygulanmalıdır,Fertilitesini korumak isteyen genç hastalarda kontrlateral  normal görünümlü over ve uterus korunabilir .Ancak hasta bırakılan overde tümör potansiyelini anlamalıdır .Fertilitesini tamamladıktan sonra hastaya total abdominal histerektomi ve kalan tüp ve overin çıkarılması düşünülmelidir .

evre 1 a ,grade 1 ve 2 hastalar için kemoterapi gerekli değildir ,ileri evre için cerrahi evreleme ,debulkingve platin bazlı kemoterapi süreci gereklidir .Günümüzde etkili kemoterapi kullanıldıgından radyoterapi çok nadir olarak kullanılmaktadır ,.ileri evre hastalıkta sağkalımın  en güçlü göstergelerinden biri maksimal sito-redüksiyon (debulking ) olduğundan tedavinin temeli primer sitoredüktif cerrahidir .

kombine kemoterapi en sık ileri evre epitelyal over kanserinde postoperatif  tedavi olarak kullanılır ,İleri evre hastalığı olan hastalarda 6 kür kombine karboplatin ve paklitaxel tedavide tercih edilir . Her üç haftada bir kür tekrarlanır .Tümörün durumu fiziksel müayene ca 125 seviyeler,i ve tomografik görüntüleme ile takip edilir

sağkalım

65 yaşından küçük kadınlarda tanı sonrası genel 5 yıllık sagkalım 65 yaşından büyük olanlara göre neredeyse 2 kat fazladır .Evre 1 hastalrda 5 yıllık sağkalım %94 e ulaşmaktadır .Buna karşın başlangıçta metastazı olan  kadınlarda ortalama sağkalım % 29 dur .