ŞEKERDE SPEKÜLATİF

TÜRKŞEKER’in verilerine 2021-2022 üretim döneminde, 1 milyon 150 bin ton şeker üretimi gerçekleşmiş.

Üretilen 1 milyon 150 bin ton şekerin 400 bin tonluk kısmı TÜRKŞEKER’in elinde bulunan 15 fabrikada üretilirken, 750 bin tonluk kısmıda özel sektörün elinde bulunan fabrikalarda üretilmiş. Bu bilgilere göre Türkiye’de şeker üretiminde özel sektörün payı, kamu marifetiyle üretilen şekerin iki katı kadar oluyor.

İç piyasaya yönelik üretilen şekerin haricinde bir de ihraç amaçlı ( C şeker) var. Bahsedilen yıl içerisinde Türkşeker tarafından 135 bin ton ihraç amaçlı şeker üretilirken,  300 bin ton ihraç amaçlı şekerde  özel  sektör fabrikaları tarafından üretilmiş. İhraç amaçlı üretilen şeker toplamda 435 bin ton.

Türkiye nüfusuna göre dünyanın belli başlı pancar üreticisi ülkeleri arasında. Aynı şekilde şeker üretiminde de dünyanın belli başlı ülkelerinden birisi.

Türkiye’de ortalama yıllık kişi başına şeker tüketiminin 15-16 kilo arasında olduğu düşünüldüğünde şeker üretimimizin bize yetiyor olması gerekir. Yetmemesi durumlarında da ihraç amaçlı (C şeker)’in yapılacak küçük yasal düzenlemelerle iç piyasaya arzının yolu açılabilir.

Şeker var ama şeker fiyatları her gün yükselişti.

Şekerde artan fiyatlar iki sebebe bağlanıyor daha çok.  

Bunlardan ilki şeker üretimi yapan fabrikaların farklı düşüncelerle piyasaya şeker arzını kısıtlamaları.

Diğeri de pancar tarımının yüksek maliyet sebebiyle zorlaşması ve buna bağlı olarak ekim alanlarının daralması.

Bakalım..

Fabrikaların piyasaya iddia edildiği gibi şeker arzında kısıtlama varsa, bunun önüne geçmek çok kolay olmalı. Devlet aygıtları isterse bu sorunu 24 saat içinde çözer.

Pancar üretimine gelince.

Türkiye’de her yıl 20 milyon ton civarında pancar üretiliyor.

20 milyon ton pancar üretilirken, üretici sayı ölçeğinde bir azalma yaşanıyor. Bir aralar 400 bin civarında çiftçi pancar üretirken, bu sayı son yıllarda bir hayli geriledi. Çiftçinin pancar üretimini azaltmasının sebebi yüksek maliyetten ziyade, endüstriyel bitkilerin çeşitlenmiş olmasıdır. Geçmişte hububat ürünlerinden sonra sadece pancar  üreten çiftçiler şimdi her türlü endüstriyel ürünü üretiyor. Mesela; mısır. Sonra yağlık ve çitlemelik ayçiçeği ve patates .Bu ürünler pancardan daha çok kazandırmaya başladı çiftçiye.

Pancarda para kazandırmıyor değil ayrıca. Bu yıl pancar alım fiyatlarının tonu 1000 liraya geçecek gibi görünüyor. Üretim miktarına göre en az 1000 lira ve daha  fazlası da söz konusu olacak.

Pancar üretimi azalan çiftçi sayısına rağmen gayet iyi görünüyor. Dekar başına verim arttı çünkü. Şeker üretimimizde iyi. Fakat üretim yapan fabrikalarda, toptancılarda ve marketlerde şeker  pahalı.

Sebep?

Herkese göre bir sebep var.

Son ayların şeker fiyatlarına gelince..

Marketlerde yılbaşında kamu marifetiyle üretilen ( Türkşeker) ürünü  şekerin kilo fiyatı 5 -5,5 arasında satılıyordu.

Son günlerde marketlerde Türkşeker ürünü şekerin kilo fiyatı 8-9  lira arasında satılıyor.

Kamunun elinde bulunan 15 fabrikada üretilen şekerin kilo fiyatı üç ay içerisinde yaklaşık yüzde 40 -45 civarında artmış görünüyor.

Özelleşen fabrikaların ürettiği şekerin kilo fiyatı ise 10 lira civarında.

Kamu ve özel sektör ün ürettiği şekeri  farklı fiyatlarla satan toptancı esnafı ile marketlerin olduğu da  biliniyor. Bu arada özel sektörün ürettiğin şekerin fiyatları daha yüksek.

Şekerin tadının kaçtığı ortada.

Şekerin tadı yok.

Şeker fiyatlarındaki artış, daha çok spekülatif artışlar gibi.

Öyle biliniyor.

Önüne geçmek gerekiyor.