Sigaraya Niçin Başlanır (2)

Yeterince büyüdüğünü ve olgunlaştığını gösterme id­diası: Çocuklar bir an önce büyümek ve büyüklerin katego­ri­sine dâhil olmak isterler. Bunun için büyüklerden gördükle­rini taklit ederler ve büyüdüklerini ispata çalışırlar. Bazıları sigara içmeye, hatta içkiye kumara el atmaya, bazıları babası­nın jileti ile tıraş olmaya, bazıları babasının arabasını aşırıp kullanmaya kalkar. Bu davranışlar etrafa yeterince büyüdü­ğünü ilân etme­nin tezahürleridir.

Özellikle ergenlik döneminde gruptan kopmamak, gu­rup içinde kendini ispata çalışmak veya üstünlük sağla­mak: Bu dönemde çocuklar veya gençler için birinci öncelik arkadaş gurubudur. Ekmekten sudan fazla arkadaşa muhtaç­tır­lar. Bunu bizzat şahsımda yaşamışımdır. Köyümde oyun arka­daşlarımın ailelerinin çiftleri, hayvanları, ekin ve har­manları var, bizim yoktu. Dolayısıyla onlar dağa taşa dağılıp gidince köyde yalnız başıma kalır, arkadaş için yanar kavru­lurdum. İşte bu yalnızlığa düşmemek için gruba adapte ol­mak, onların adet ve alışkanlıklarını benimseyip, dışlanma­mak için de bazı kötülüklere düşülebilir. Atalarımız; “kişi akranından azar” demişler. Peygamberimiz de; “kişi arkada­şının dini üzerine­dir”(1) buyurur.

Gamlı, kasavetli olduğu zamanlarda kendine bir arka­daş bulma duygusu, üzüntü ve yalnızlığını giderme psikolo­jisi: Yapılan inceleme ve araştırmalar şunu göster­miştir ki; arkadaş grubu olmayan, yalnızlığa mahkûm olan gençler hatta ergenler daha fazla suç işlemekte, stres ve       sı­kıntıya girmekte, zararlı alışkanlıklara müptela olmaktadırlar. Çünkü “yalnızlık Allah’a mahsus” derler. Günümüzdeki sosyal hayat da, insan­ları özellikle gençleri masa başına, ek­ran karşısına, apartman odasına mahkûm etmektedir. Dolayı­sıyla insanlar sigara ve türevlerini bir arkadaş telâkki edebil­mektedirler.

Sigaranın verdiği zarara inanmama: Bu zararlar birden bire ortaya çıkmadığı, uzun zaman sonra etkisini gös­terdiği için, kişilerde özellikle gençlerde bu zararlara inan­mama, yazılan ve söylenenleri şüphe ile karşılama, aldır­mama psiko­lojisi oluşmaktadır.

Ailelerin ilgisizliği veya ilgilenen kişilerin uygula­dığı yanlış metot: Gençlerin tiryaki olmasında en büyük etken görülmektedir. Onları dövme, azarlama, hakaret ve tehdit etme, emsallerinin yanında küçük düşürme, harçlığın­dan kesme gibi davranışlar tamamen aksi tesir yapabilmekte­dir. Evlatlarımızı tamamen kaybetmemek istiyorsak bu hu­susta çok hassas, bilgili ve tecrübeli olmak ve davranmak durumundayız.

Rol model gösterilen kişiler: Gençler kendinden bü­yük meşhur ve popüler kişilerin hayranı ve hastasıdırlar. On­lar gibi olmak istedikleri jönleri, kahramanları, tabuları var­dır. İşte bu tutkun oldukları kişiler tiryaki ise, kötü alışkan­lıkları varsa, kendi gibi olmak isteyen gençlere tesir eder. Onun için bu statüde olan kişiler, kötü alışkanlıkları varsa, bunları mutlaka gizlemeleri gerekmektedir. Peygamber Efen­dimiz bu hususa parmak basıyor ve şöyle buyuruyor: “İyi hususlara örnek olan kişilere, kendisini örnek alan kişilerin yaptıklarından sevap ve fazilet vardır. Kötü hususlara nu­mune olan kişilere de o kötü­lükleri yapanların vebal ve gü­nahlarından pay vardır.”(2)

Medyanın tesiri: Yapılan inceleme ve tetkikler gös­ter­miştir ki; İnsan % 1 tadarak, % 1,5 dokunarak, % 3,5 kok­laya­rak, işiterek,