Yeşil Konya ve Expo Malatya

Önce bir hakkı mutlulukla teslim etmem gerek. Konya şehir girişleri Ankara yönünden olsun İstanbul yönünden olsun iyi düzenlenmiş peyzaj alanlarıyla karşılar konuklarını. Yol kenarı parkları dikkat çekicidir. Kentime gelenler kent girişlerindeki düzensiz veya keşmekeş görünümden değil trafik yoğunluğu veya kilometrelerce devam eden elektronik hız tespit kameralarından yakınırlar. Elbette kontrolsüz bisiklet ve motosiklet kullanıcıları da çoğu konuğumuzun direksiyon başı  kabuslarıdır maalesef.

Artvin’de mecburi hizmet yıllarımda bir Artvin’li tavlada boş yer varken gele atana “naptın ya, Konya ovasında ağaca tosladın” demişti. Karadenizin yeşilliğini yaşamakta olan birinin bu sözü önce ağrıma gitse de düşününce hak verdim. Yeşil Konya adını kullanmayı sever Belediye yetkililerimiz. Yeşil içinde Konya da güzel slogandır. Yeşillendirme çabaları yıllardır devam eder. Özellikle Konya Şeker’in çalışmaları çehremizi değiştirme yolunda önemli çalışmalardır. Konya Büyükşehir Belediye Başkanlarımızdan Sn. Akyürek 2013 yılında “2004 yılına göre yeşil alan miktarını kişi başı 4 katına çıkardıklarını ve mevcut rakamın 48 metrekare” olduğunu açıklamıştı ancak  on yılda 11 milyon 90 bin ağaç dikildiği açıklamasını gerçek alsak dahi bu rakamın tespit yöntemini bilmiyorum.

Yeşil alanlar ile kişilerin ruhsal ve sağlık sorunları arasındaki ilişki hep tartışma konusu olmuştur. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Öğretim Üyesi Sn. Abdullah Akpınar ile aynı üniversitenin Tarım Ekonomisi Bölümü hocası Sn. Murat Cankurt 2015 yılındaki araştırmanın literatür taramalarında bu konuyu da incelemişler ve yeşil alan yoğunluğunun strese dayalı psikososyal ve psikolojik hastalıklarda, kaygıda, öfke ve saldırganlıkta, fizyolojik esenlik kriterleri ve kalp ile ilgili sorunlarda azalma sağladığını ortaya koyan çalışmalar bildirmişlerdir. Yeşil alan miktarı artışı  ile kalp krizi ve doğal ölümler arasındaki ters orantıyı  tespit eden yurt dışı yayınlar da bulmuşlardır. Ülkemizde benzer çalışma olmasa da bilimsel çalışmalar yeşil alanın kişi sağlığı ve yaşam kalitesi üzerindeki ilişkiyi ortaya koymaktadır. Kişi başı yeşil alanın idealinin 20 metrekare olması kabul edilmektedir. Viyana 120, Stokholm 87.5, Singapor 65, Amsterdam 45, İstanbul 12.5 metre kare kişi başı yeşil alana sahiptir. (2022 verisi) Oslo’nun yeşil alan oranı % 68, Singapur’un % 47, Sidney’in % 46, Viyana’nın % 45, Zürih’in % 41 iken İstanbul’da bu oran % 2.2 bulunmuştur. Konya’da kişi başı yeşil alan miktarı 4.5 metrekare olarak geçen internet rakamları vardır.  Peyzaj uzmanlarına göre artık güncel olarak sürdürülebilir peyzaj tasarımı önem kazanmaktadır. Uzun yıllar korunabilecek, çevreyle dost, sadece görsel değil fonksiyonel özellikler de içeren, daha çok yerel bitkilerden oluşan, su ihtiyaçları bölgeye uygun peyzaj önerilmektedir. Çatı alanlarında yaşayan çatılar olarak adlandırılan yeşil çatı sistemleri önerilmektedir. Bunların ısı yalıtımı etkilerinden de yararlanılmaktadır. Yağmur sularının biriktirilmesi ve sulamada kullanılması sürdürülebilir peyzajın bir parçası kabul edilmektedir. Belediye yetkililerimizin dikkatine sunarım.

Millet Bahçeleri günümüzün geniş yeşil alan projeleri olarak gündemdedir ve Konya’da da yapılmaktadır. Mevcut eski stadın yok olmasıyla açılan alana yapılması, faal tenis kortunun yok edilmesi gibi eleştirebileceğim yönleri olsa da kentime katkı sağlayacak iyi bir proje olacağına inanmak istiyorum.  Kentler birbiriyle rekabet halinde. En özel projeler kenti öne çıkaracaktır. Uluslararası fuarlar kentin ülke ve dünya gündeminde yer almasının önemli nedenleridirler.. Expo ülkemizde  ilki Antalya'da yapılan ve Antalya’ya çok şey katan bir organizasyondu. 2028 yılında Malatya’da yapılacak Expo Botanik organizasyonuna 40 ülkeden 2 milyon ziyaretçinin geleceği varsayılıyor. Konya talip oldu mu bilmiyorum ama Konya’ma Expo yakışırdı. Malatya’nın Expo için tercih edilmesinde belediyenin son 3 yılda 4 milyon metrekare yeşil alan yapması en önemli etken olarak açıklanıyor.

Daha yeşil bir ülke, çevre ve iklim değişikliğine daha duyarlı kentler diliyorum. En azından geleceğimiz ve evlatlarımız, torunlarımız için. Sağlıklı ve güzel ortamlarda kalınız.