1 Kuruş

İSMET İNÖNÜ bir gün yorgun ve sinirli bir halde Çankaya’ya çıkıyor.

Kahveden sonra Atatürk soruyor: – Hayrola İsmet?.. Sende bir fevkaladelik var bugün… Ne oldu?.. Neye sinirlendin?

– Türk Hava Kurumu’nun toplantısı vardı da…

– Eee, ne olmuş varsa?

– Fuat beyi (THK Başkanı) epey terlettim… İstifaya falan kalktı.

– Çalışkan çocuktur Fuat… Kurumu da iyi yönetiyor.

– Bunlara bir diyeceğim yok… Fakat canımı sıkan bir şey oldu.

– Neymiş o?

– Hesaplarda bir kuruş oynuyor.

– Bir kuruş.

İnönü:

– Daha önceki toplantıda dikkatimi çekmişti… Bu bir kuruşun nereye gittiğini öğrensinler diye talimat vermiştim. Bulamamışlar… Fuat beyin hassasiyetini anlıyorum… Ama milletimiz ondan daha hassastır… Verdiği paranın nereye gittiğini mutlaka bilmek ister… İstifa bu gibi hallerde en kolay çıkar yoldur… Ama kimseyi rahatlatmaz… Hatta söylentilere bile sebep olur.

Atatürk:

– Demek mesele bu… Bir kuruşun hesabı seni bu kadar üzdü… Haklısın… Kırk para (bir kuruş) günün birinde 40 lira, 40 lira da 400 lira olur… Bu da giderek büyür halkın ağzında… Cumhuriyet’i kurarken böyle bir kuruşlara çok ihtiyacımız oldu.. Peki ne yaptın sonunda?

İnönü:

– Memurları seferber ettim… Ve bir kuruşun yanlışlıkla başka bir hesaba geçirildiğini bulup, çıkarttırdım… Bizim milletimiz cömerttir, elindekini, avucundakini verir… Ama verdiğinin doğru, dürüst yerlere harcandığını görmek ister… Buna inanmak ister…

Atatürk’ün “manevi kızı” Sabiha Gökçen anlatıyor (Atatürk’ün İzinde Bir Ömür Böyle Geçti-Türk Hava Kurumu Yayını- 1982

Ne güzel bir tutum. Ne güzel bir davranış. Bir kuruşun hesabını vermek için ne güzel bir çaba. Halka izahta sorun yaşamamak için ne büyük davranış. Bizler nerelerden gelmişiz bizlere nasıl insanlar emanet etmiş bu vatanı dedirten bir olay. Tabi şimdilerde böylesine ince düşünceli insanları bulmak imkansız gibi. Neden böyle karamsar düşünüp konuştuğumu düşünebilirsiniz. Hakkınız da tabi. Ama bir markette bile kuruş hesabı yapılmadan ciroya binler ekleniyor. Üç kuruş beş kuruş yok diyerek kasa hesabına aktarılıyor. Bu sadece marketler içinde geçerli değil hemde. Üç beş kuruş vereni öldürmez elbet ama alan her gelenden alıyorsa inanın servet yolcusu oluyor. Şimdi siz söyleyin böyle bir atanın ecdadına böyle bir durum yakışıyor mu?