AİLE VE ÇOCUK

Aile, birbirinden bağımsız yapıdaki aile üyelerinin, yani anne, baba, çocuk, dede, nine vb. oluşturduğu ve bu üyelerin birbirleri ile karşılıklı etkileşim içinde olduğu bir yapıdır. Aile geniş aileden çekirdek aileye doğru evrim geçirmektedir. Biz ailemizin içine kimi dahil etmişsek o ailenin üyesi olmaktadır. Ailenin sağlıklılığı toplumu etkilemektedir. Bunun tam tersi durumda da toplumun içinde bulunduğu durum da aileyi etkilemektedir.

Aile Sistemini insan vücuduna benzetebiliriz. İnsan vücudu, sinir sistemi, dolaşım, solunum, sindirim, iskelet ve üreme sisteminden oluşmaktadır. Kişinin ciğerlerinde problem varsa bundan bütün vücut etkilenir. Aile bireylerinin herhangi birini etkileyen bir sıkıntı bütün aile sistemini etkiler.

Aile sistemi 4 alt sistemden oluşmaktadır:

1.Bireyin kendisi: Her bireyin aile sisteminin işlemesine yönelik işlevleri  bulunmaktadır.  Örneğin babanın haftanın yedi günü çalıştığını ve işyerinde sorun yaşadığını düşünelim. Evde akşama kadar ev işleri ve çocuklarıyla ilgilenen, sosyal yaşamı yok denecek kadar az bir anneyi düşünelim.

2.Karı-koca sistemi: Eşler arasında yaşanan sorunlar ve uyumsuzluklar hem kendi yaşamlarını, hem çocuklarını hem de tüm aile sistemini etkilemektedir.

3.Ana baba sistemi: Eğer ana baba uygun tutum ile çocuklarına yaklaşmazsa çocuklarda davranış problemleri görülebilmektedir.

4.Çocuk sistemi: Çocuğun evde kardeşleriyle, okulda arkadaşlarıyla ve öğretmeniyle sorun yaşaması hem anne babayı hem de çocuklarıyla olan ilişkilerini etkileyecektir.

İnsanın gelişim süreci bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik, yaşlılık gibi dönemlere ayrılmaktadır. Tıpkı insan gelişimi gibi ailelerin de gelişim dönemleri bulunmaktadır.

Bir ailenin ne derecede işlevsel veya sağlıklı olduğunu açıklamak için aileyi dört açıdan incelemeye alabiliriz. Bunlar bireysellik, sınırlar ve roller ve iletişimdir.

Bireysellik:Bir eş anne babalık rolünü yerine getirirken bir taraftan da kendine zaman ayırabilmeli, kendini geliştirebilmeli.

Sınırlar ve Roller: Katı sınırları olan ailelerde aile üyelerinin birbirleri ile iletişimi yok denecek kadar azdır. Belirsiz sınırları olan ailelerde kimin ne yapacağı belli değildir. Belirgin sınırları olan ailelerde ise aile içindeki kurallar ve sınırlar açık ve net biçimde tanımlanmıştır.

İletişim: Aile içinde etkili iletişim sağlandığında aile içinde etkileşim düzeyi artmakta, her bir üye kendini ifade edebilmekte ve ihtiyaçlarını karşılayabilmekte.

Aile sistemini inceleyen yaklaşımlar aile içinde bir sorun çıktığında, anne ve babalar çatışma yaşadıklarında çocukların özellikle davranış sorunları gösterdiğini ifade etmektedir. Bu sayede anne ve babanın ilgisi birbirleri ile çatışmadan çocuklarına dönmektedir. Yani bir anlamda çocuk anne baba arasındaki çatışmayı sonlandırmaktadır.