AMELE PAZARI

Amele, günlük çalışan işçi demek aslında.

Bazen günlük, bazen de birkaç gün çalışır bu sınıftaki işçiler.

Günlük ve gündelikçi olup, çalıştıkları gün kadar da ücretlerini alırlar.

Amele Pazarlarına neden işçi pazarları değil de, Amele Pazarı denildiği bize her zaman tuhaf gelmiştir. Çünkü,  Amele sözcüğünde günlük/gündelikle çalışan işçilere küçümseyen bir bakış olduğunu düşünüyoruz da ondan. Toplumda da böyle bir algının olmadığını kimse söyleyemez ayrıca. Bir sıfat ya da tanımlama bu derece gayri insani olmamalı.

Bit Pazarı tanımlamasının da, Amele Pazarı tanımlamasında olduğu gibi hoş bir tanımlama olmadığı kesin.

Peki nerden geldi bu mesele aklımıza, onca mesele varken?

Anlatacağız.

MARUF ADIYLA AMELE PAZARI

Çocukluğumuz eski Amele Pazarı civarında geçti. Şehrin günlük çalışan insanlarından meydana gelen pazarda o yıllarda, şehrin dışından da gelen insanlar vardı. Dışardan gelenlerin sayısı, şehirli insanların en az 3-4 misliydi.

Van, Ağrı, Kars, Tunceli, Elazığ, Hakkari, Diyarbakır, Urfa, Sivas, Kayseri, Yozgat ağırlıklı olmak üzere daha başka illerden de farklı yaşlarda onlarca insan, Konya Amele Pazarına çalışmak için gelirdi. Gelenler arasında  çeşitli adli suçtan aranan kaçak kişiler çoğunluktaydı. Asker kaçağı, hapis kaçağı en bilinen kaçaklardı. Onların arasında katil olanların bile olduğu söylenirdi. Akşamları o civarlarda bulunan kahvehanelerde, kumarhanelerde sabahlanırdı. Geceleri sokaklarda ve hanlarda atların arasında yere serilmiş yataklarda yatanlarda olurdu.

Pazarda şehrin gündelikçi  insanlarına racon keserler, haraç alırlar üstelik işe gitmelerine de fırsat vermezlerdi. Sevmedikleri ya da anlaşamadıkları bir iş olması halinde, bizimkiler işe gitme imkanı bulabiliyordu. Suç işlemek, suça karışmak dışarıdan gelenler için Vaka-Adiye’den, bizimkiler için ise büyük bir korkuydu.

GÜNÜMÜZDEKİ AMELE PAZARI

Amele Pazarı o yıllarda olduğu gibi tek merkezde olmasa da, ağırlık gene de eski yerine çok yakın bir yerde. Karatay Belediyesinin tam karşısında bulunan eski Hakimiyet İlkokulunun duvar diplerinde. Günümüzdeki Amele Pazarı’nda yurdun muhtelif şehirlerinden gelen  gündelikçiler yok ama dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen yüzlerce gündelikçi var.

Asya’nın, Afrika’nın, Orta Doğu’nun  farklı bölgelerinden çoğu kaçak yollardan bir şekilde Konya’ya gelen insanlar, Amele Pazarı’nda hakimiyet kurmuş durumdalar. Şehrin ihtiyaç sahibi gündelikçilerin iş bulması geçmişte olduğu gibi, günümüzde de zor Amele Pazarı’nda.

Yevmiyeleri 1000 lira ama 800 liraya gidenlerde oluyor aralarında.

Bizimkilerin yevmiyesi ise 500-600 lira arasında değişiyor.

Bizde gündelikçi işçi almaya gidiyoruz oralara.

Fark yok Amele Pazarı’nda, geçmişle bugün arasında.

Neden Amele Pazarı?

Neden Amele Pazarı’nın değişmeyen kaderi?