BERAT GECENİZ MÜBAREK OLSUN

Ramazan ayının habercisi ve müjdecisi olan şaban ayının on beşinci gecesi Berat gecesi 27 Mart 2021 cumartesi akşamı ihya edeceğiz inşallah. Berat geceniz mübarek olsun. Şabanın on beşinci gecesinde müslümanların Allah'ın affı ve bağışlaması ile günah yükünden kurtulacağı umularak bu geceye Berat gecesi denmiştir.

Peygamber Efendimiz (sav) berat gecesinin bulunduğu şaban ayıyla ve berat gecesiyle ilgili olarak “insanların değerini bilemedikleri bu ayda (şaban ayında) ameller Allah’a arzedilir. Ben de amellerimin oruçluyken Allah’a arzedilmesini arzu ediyor ve bu ayda oruç tutuyorum” (Müsned, V, 201;Nesai, Savm 70);

"Şabanın orta­sında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vere­yim, yok mu şöyle, yok mu böyle!' der" buyurmuştur (İbn Mâce, "İkâme", 191). Bu hadiste Resûl-i Ekrem (sav) Efendimiz’in bu gecede ibadetle meşgul olmayı ve gündüzünde oruç tutmayı teşvik ettiği görülmektedir. Mübarek Berat gecesinin gündüzü, Şabanın 14. günü değil 15. günüdür.

Şâban ayının büyük kısmını oruçlu geçiren Sevgili Peygamber (s.a.v) Efendimiz, (Buhârî, “Savm”, 52; Müslim, “Sıyâm”, 176-177) “ramazan dışındaki en faziletli orucun şâbanda tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir (Tirmizî, “Zekât”, 28).

Bu rivayetler sebebiyle şâban ayında oruç tutulması mendup (müstehap) sayılmıştır. Şâbanın on beşinci gecesinde berat gecesinde müslümanların Allah tarafından bağışlanacağı umulduğundan bu gecenin özellikle ihya edilmesine ayrı bir önem verilmiştir (M. Kâmil Yaşaroğlu, “Üç Aylar", DIA, cilt: 42,  sayfa: 276;A.g.y., "ŞABAN", DİA, c. 38, s. 207).

Hz. Aişe (r.anha) annemiz anlatıyor: "Bir gece Rasulullah (sav) Efendimizi kaybettim. Aramak için çıktım. Bir de baktım ki Baki Kabristanında ellerini semaya açmış dua ediyor. Buyurdu ki: "Allah Teâlâ -rahmetiyle- şabanın on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi/günahı bağışlar"  (Tirmizî, "Savm", 39; İbn Mâce, "İkâme", 191). 

"Bana Cibril geldi. Dedi ki "Bu gece Şabanın yarısındaki gecedir. Bu gece Kelb kabilesinin koyunlarının kılları sayısınca Allah'ın cehennemden azad ettiği kulları vardır. Ancak Allah bu gece müşriğe, kin tutana, akrabasıyla ilgisini kesene, zinaya devam edene, annesine ve babasına isyan edene, içkiye düşkün olana bakmaz." (Beyhaki, Şuabü'l-İman, 3/380). 

"Ey Aişe! Bana bu gece ibadet etmem hususunda izin verir misin?" buyurdular. Ben de "Anam babam sana feda olsun evet" dedim. Namaz kıldılar ve uzun secde yaptılar. Öyle ki vefat etti sandım. Kalktım ona dokundum, elimi onun ayağının altına koydum. Hareket ettiler. Ben de sevindim ve dua ettiklerini işittim. Sabaha kadar ayakta ve oturarak ayakları şişinceye kadar namaz kılmaya devam ettiler. Ben de dedim ki "Anam babam sana feda olsun ey Allah'ın resulü! Allah senin geçmiş ve gelecek bütün günahlarını bağışlamadı mı?" buyurdular ki:" Ey Aişe! Ben şükreden bir kul olmayayım mı?"

"Dedim ki: Ey Allah'ın Rasulü! Hiç kimse cennete (kendi ameliyle) giremez ancak Allah'ın rahmetiyle girer (değil mi?) "Evet" buyurdu. "Sizde mi?" dedim. "Evet ben de ancak Allah'ın bana rahmetiyle muamelesi (sonucu cennete girerim) buyurdu. (Beyhaki, Şuabü'l-iman, 5/363, h.no:3556)

 Başını secdeden kaldırıp namazı bitirince; -Ey Aişe, sana haksızlık edeceğimi mi sandın dedikten sonra bu gece hangi gecedir biliyor musun? diye sordu. Allah ve Resulü daha iyi bilir dedim. Şöyle buyurdu: Bu gece Şaban ayının 15. gecesidir. Yüce Allah bu gecede af dileyenleri bağışlar, merhamet isteyenlere rahmet eder, içini kin bürümüş olanları ise kendi hallerine bırakır.” (Münziri, Et-Terğib, II/119).

"Şabanın yarısındaki gece olduğunda Allah bütün mahlukatına muttali olur. (Hepsinin durumunu en iyi bilir) Mü'minleri bağışlar ve kafirlere süre verir. Kin ehlini de kinlerini terk edinceye kadar kinleriyle baş başa bırakır." (Beyhaki, Fedailü'l-evkat, 1/120; Elbani hasen demiştir. En kuvvetli rivayet budur).

Bu rivayetlerle Hz. Peygamber'in şaban ayına ve özellikle bu ayın on beşinci gecesine ayrı bir önem vererek onu çok ibadet, dua, kabir ziyareti ve ölüler için dua ederek ihya ettiğine dair diğer rivayetleri göz önüne alan bazı âlimler, bu geceyi namaz kıla­rak, Kur'an okuyarak ve dua ederek ge­çirmenin sevaba vesile olacağını, bu ge­ceye mahsus olmak üzere belli bazı iba­det ve kutlama şekilleri ihdas edip âdet haline getirmenin ise dinde yeri bulun­madığını söylemişlerdir.

Kaynakların be­lirttiğine Berat gecesine ait özel bir namaz yoktur. Bu gece yapılan duaların makbul olacağına dair bir rivayet de şöyledir: "Şu beş gece vardır ki, onlarda yapılan dua kabul edilir: Recep ayının  ilk Cuma gecesi Şaban ayının 15. gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı geceleri ve Cuma geceleri.”(Abdürrezzak, el-Musannef;Beyhaki, Şuabü'l-iman)

Peygamber Efendimiz (sav) şabanın yarısındaki gecede secde halindeyken şöyle dua ediyordu:, "Allahım! Azabından affına, gazabından rızana sığınırım. Senden yine sana sığınırım."(İbn Asakir, 36/195;Kenzu'l-Ummal, 38290. Dua kısmı Nesai'de, sahih hadistir).

"Azabındandan affına, cezandan rahmetine, gazabından rızana ve senden yine sana sığınırım. Sana gereği gibi hamdetmekten acizim. Sen kendini sena ettiğin gibi yücesin."(Müslim, Salat 42;Ebu Davud, Dua, 879;Tirmizi, Dua 3493)

O halde şaban ayının ve berat gecesinin değerini ve kıymetini bilelim. Bu mübarek ayı, ramazana hazırlık amacıyla daha dikkatli geçirmeye; namaz, oruç, zikir, istiğfar, Kur'an tilaveti, meal ve tefsir okumaları, salavat-ı şerife ve fakirlere, yoksullara, yetimlere, öksüzlere ve ihtiyaç sahiplerine yardım çalışmaları ve hayırlı işler gibi ibadetler ile daha fazla meşgul olmaya ve haramlardan uzak durmaya gayret edelim. Hem vatanımızın ve milletimizin hem İslam aleminin her türlü düşman saldırısından, zulüm ve işgalden, katliamdan, doğal afetlerden ve salgın hastalıklardan korunması için dua edelim. Allah yardımcımız olsun.