Hamileliğin Ağız Diş Sağlığına Etkileri

Hamilelikte tükürükteki asit miktarı artmakta ve dişler çürümeye yatkın hale gelmektedir. İlk aylarda görülebilen kusma sonrasında, annenin ağız hijyenine dikkat etmemesi de çürük riskini arttırmaktadır.

Dişetlerinde sorunu olan anne adayları ağız bakımına dikkat etmezlerse, hormonal değişime de bağlı olarak dişeti sorunları artar.  Dişetleri kanayan anne adayı dişlerini fırçalamaktan kaçınabilir. Bu durum, dişler üzerinde daha fazla bakteri birikmesine ve dişetlerinde şişliğe, kızarıklığa ve daha çok kanamaya neden olur. Buna “Hamilelik Gingivitisi” denir.

Dişetleri kızarık, şiş, hassas ve kanamalıdır. Hamilelik gingivitisi genellikle, hamileliğin 2. ayında başlayıp, 8. ayında en üst seviyeye çıkar. Eğer hamilelik planlanıyor ise anne adayları mutlaka bir dişhekimi kontrolünden geçmeli, hamilelik öncesinde varsa diş ve dişeti problemleri giderilmelidir. Ağız bakımı iyi olmayan ve dişetlerinde iltihap olan hamilelerin dişetlerinde “Hamilelik Tümörü” gelişme riski de vardır. Hamilelik tümörü, iltihaba bağlı gelişen dişeti büyümeleridir.

Genellikle doğum sonrası kendiliğinden geçmektedir, ancak çiğneme, fırçalama güçlüğü ve aşırı ağrı gibi sorunlara neden oluyorsa dişhekimi kontrolünden geçilmelidir.

Hamilelik dönemlerinde yaşanan diş ve diş eti rahatsızlıkları:

• Dişetinde kızarıklık,
• Kendi kendine oluşan dişeti kanamaları,
• Dişetinde şişlikler ve dişeti büyümeleri
• Dişetinde hassasiyet gelişimi nedeniyle dişetine dokunamama, yemek yerken ağrı hissetme,
• Gingivitis,
• Bakteri plağı,

Toplumda;  “Her hamilelik anneye bir diş kaybettirir” düşüncesi yanlış bir inançtır. Hamilelik sırasında annenin dişlerinden kalsiyum kaybı olduğuna dair herhangi bilimsel kanıt yoktur. D vitamini, kalsiyum (günlük 1200-1500mg), C ve B12 vitamininden zengin gıdalar almalıdır. Eğer gıdalarla yeterli kalsiyum alınamazsa bebeğin gelişimi için gerekli olan miktar annenin kemiklerinden karşılanır. Dişlerden kalsiyum çözünmesi olmaz.

Gebelikte Diş Tedavisi:. Şiddetli ağrı ve iltihabın olduğu durumlarda tedavi hamileliğin hangi döneminde olursa olsun yapılmalıdır. Özel durumlar haricinde diş tedavisi ve diş çekiminin hiçbir sakıncası yoktur Ancak seanslar mümkün olduğunca kısa tutulur. Anestezi ve ilaç verilmesi gereken durumlarda kadın doğum uzmanı ile irtibat kurulmalı ve ertelenebilecek işlemler doğumdan sonraya bırakılmalıdır. Diş çekimi, implant dolgu gibi işlemlerin yapılması gerekliyse anne karnındaki bebeğe zarar vermeyen ilaçlar kadın doğum uzmanının görüşü alınarak yapılmalıdır. Bu tip müdahalelerde antibiotik olarak sefalaosporim ya da penicilin grubu antibiotik, ağrı kesici olarak parsetamol  türevleri, lokal anestezi olarak  lidocaın tercih edilmelidir.

Hamilelikte ağız ve diş temizliğini ihmal edilmemelidir, diş fırçalama ihmal edilmemeli, diş ipi ve ara yüz fırçası kullanılmalı, hamilelik boyunca düzenli aralıklarla ağız muayenesi yaptırılmalı, devamlı bir şeyler atıştırmamalı, beslenmeye dikkat etmeli, sigara içilmemelidir.

Hamilelikte iyi beslenme annenin olduğu kadar doğacak bebeğin de diş sağlığını olumlu yönde etkileyecektir. Bebeğin diş gelişimi hamileliğin ikinci ayından itibaren başlar. Sağlıklı diş gelişimi için kalsiyum, fosfor ve vitamince zengin besinler yeterince alınmalıdır. Ağız içinden uzaklaştırılmayan tüm besin artıkları, dişler üzerinde birikerek çürük oluşumunu hızlandırır.

Hamilelikte ağız bakımı son derece önemlidir. Hamileliğin ilk aylarında görülen kusmalar, değişen beslenme alışkanlıkları ve hormonal değişimlerin etkisiyle dişetlerinde hassasiyet ve kanama olabilir. Kanama nedeniyle anne adayları diş fırçalamayı bırakmamalıdırlar. Dişeti iltihabı dişlerin ve dişetlerinin etkin bakımı ve temizlenmesi ile önlenebilir. Her gün en az 2 kez, mümkün olan durumlarda her yemekten sonra dişler fırçalanmalıdır. Diş araları diş ipi ile temizlenmelidir. Diş Hekiminin önerisi olmadığı sürece ağız gargarası kullanılmamalıdır.