Hamilelikte İyot Kullanımı

İyot vücudumuzun az miktarlarda gereksinim duyduğu metal olmayan eser elementlerden birisidir. Tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir. İyot eksikliği tüm dünyada önemli bir sağlık sorunudur. Ülkemizde ise özellikle Karadeniz bölgesinde görülmektedir. İyot’un dünya üzerinde en fazla bulunduğu bölüm okyanuslardır.

İyot triiodothyronine (T3) ve thyroxine (T4) adı verilen tiroid hormonlarının yapısında bulunan ana madde olduğu için normal tiroid fonksiyonu için şart bir maddedir. Tiroid bezi kandaki iyodu alarak hormonların yapımında kullanır. Tiroid hormonları büyüme, gelişme, metabolizma ve üreme fonksiyonları gibi pekçok fizyolojik olayın düzenlenmesinde aktif rol alır.

İyot eksikliği tüm dünyada önlenebilir beyin hasarının en önemli nedeni olarak kabul edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütüne göre 740 milyon insan iyot eksikliğine bağlı hastalıkların pençesindedir. İyot eksikiliği başta zeka geriliği olmak üzere hipotiroidi, guatr (tiroid bezinde büyüme) ve değişik derecelerde büyüme, gelişme bozukluklarına neden olur.

Gelişmekte olan bebekteki iyot eksiliğinin tek nedeni annedeki iyot yetersizliğidir. Bu durumun en ileri formu konjenital hipotiroidizmdir. Kretenizm adı da verilen bu durum geri döüşü olmayan zekâ geriliklerine neden olur.

Hamilelik ve emzirme dönemi vücudun iyot gereksiniminin arttığı bir dönemdir. Bazı çalışmalar hamilelik döneminde yeterli iyot alınmamasının düşük, ölü doğum, ve bazı doğum anomalilerinin görülme sıklığını arttırdığını göstermiştir.

Hamilelikte ne kadar iyot almalısınız?

Amerikan Gıda ve Beslenme Dairesi günlük iyot ihtiyacını 2001 yılında yeniden hesaplamıştır. Buna göre günlük önerilen iyot alımı

Hamilelerde 220 mikrogram/gün

Emzirenlerde 290 mikrogram/gün’dür

Bu dozlar Uluslararası İyot Eksiliği Kontrol Komitesi, Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF’in önerileri ile aynıdır.

Deniz yosununun çok fazla tüketildiği Japonya’da insanların günde 50.000-80.000 mikrogram gibi çok yüksek düzeyde iyot aldığı ancak buna karşın zehirlenme belirtilerinin görülmediği bilinmektedir.

Hamilelikte iyot alınmalı mı?

Evet. Tüm dünyada konu ile ilgilenen hekimler hamile olan ya da hamile kalmayı planlayan kadınların yüksek miktarda iyot içeren maddeler tüketmelerini önermektedirler. Bu şekilde önlenebilir zekâ geriliğinin birinci sıradaki nedeni olan konjenital hipotiroidizmin önüne geçilebilir.

Hamileliklerinde yeteri kadar iyot almayan kadınların bebeklerinde konjenital hipotirodizm olmasa bile düşük IQ düzeyleri görülebilmektedir.

Bununa birlikte genelde normal gıda ile alınan iyot yeterli olduğundan dışarıdan alınması şart değildir.

İyot nelerde bulunur?

Pek çok besin maddesinde bulunan iyot’un miktarı, o maddenin yetiştiği topraktaki iyot düzeyi ile direk ilişkilidir.. Genel olarak su ürünlerinde yüksek düzeyde iyot bulunur. Bunun nedeni denizlerde yaşayan canlıların sudaki iyodu yakalayıp konsantre etme yeteneğine bağlıdır.