Harf Devrimi, Osmanlıca, Türkçe (7)

Cumhuriyet döneminin en meşhur hattatı olan Hamit Aytaç bile, 1950 yılına yani DP iktidara gelinceye kadar, yani devrim korkusu biraz yatışıncaya kadar geçim sıkıntısı içinde kıvrandığını yine Uğur Derman Bey kaydeder.

Harf devriminden sonra horlanan hattatlara Arap devletleri sahip çık­mışlar. İsmail Hakkı Altunbezer, Kamil Akdik gibilerine Mısır Kralı sahip çıkmış, Mısıra götürmüş, orada değişik eserlere yazılar yazdırmıştır. Bazıla­rını Irak Devleti götürmüş, üniversitelerinde hocalık yaptırmıştır. Hattat Ha­san Çelebi Efendiyi de yine Suud yetkilileri davet etmişler kuba, Kıbleteyn mescitleri ve Riyad’da bazı câmilerin yazılarını yazdırmışlardır.(1)

Ama netice de nereye geldiğimizi, bugünkü hâlimizi, acınacak durumu­muzu uzun uzun izaha gerek var mı? 2000’li yılları baz aldığımızda 200 civârındaki dünya devletleri arasında, parası en değersiz, ekonomisi en bozuk, gelir dağılımı en haksız, millî geliri en düşük, sosyal hayat standardı bakımın­dan Afrika devletlerinin bile altına inmiş, anne karnındaki bebekleri bile 3000 $ borçlu, İsrafta ve rüş­vette dünyada birinci, kumarda ikinci, içki tüketiminde üçüncü, sigara tüketiminde dördüncü   duruma gelmişiz.(2)

Ezanı ve Kur’an’ı 18 sene Türkçe okutmuşlar,(3) namazı da Türkçe kıldır­maya teşebbüs etmişler ama tutturamamışlar. Ali Rıza Sağman (1890-1966) rahmetli şöyle bir hatırasını anlatır: 1930 yılında Atatürk’ün emriyle en iyi hâfızlar Ramazanın birinci günü Beyazıt Câmiinde toplamış, Atatürk de gelmiş ve Türkçe harflerle mukabele okunmaya başlanmış, ilk zamanlar tık­lım tıklım dolu olan câmi bir müddet mukabeleyi dinleyen cemaat teker teker terk etmiş ve kimse kalmamış Atatürk de kızmış ve ayrılmış gitmiş.(4)

Sonunda yapılan hata anlaşılmış, bunu kendileri de kabul etmişler ama geriye dönüş olmamış. Nitekim Mustafa Kemal, Falih Rıfkı Atay’a “dili bir çıkmaza sokmuşuz” demiştir.(5)

Alman Prof. Fritz Neumark, Hitler politikalarını beğenmediği için onun zulmünden kaçıp 1933 yılında Türkiye ye gelmiş, çok güzel Türkçe öğrenmiş ve Türk Üniversitelerinde dersler vermiştir. Hitler bertaraf edildikten sonra Almanya’ya dönmüş ve Frankfurt Üniversitesine rektör olmuş ve bir toplantı daveti üzerine tekrar Türkiye’ye gelmiştir. Fakat on yıla bile varmayan bir sürede Türkçeyi kuşa çevirdikleri için çok iyi Türkçe bilmesine rağmen, güya Öztürkçe konuşanlarla anlaşamadığı için tenkitte bulunmuştur.(6) 

Harf Devrimi ve Türkçe hususundaki Cumhuriyet ricalinin tutumunu ya­bancı ilim adamları bile çok kınamış kabul edilemez bulmuşlardır.(7)  Mehmed Akif Merhumun Çanakkale Şehitlerini tasvir eden şiirinde şöyle bir beyit var:   

Hercümerç ettiğin edvâra da yetmez o kitab

Seni ancak ebediyetler eder istiâb

Buradaki “edvâr” kelimesinin, 1947 yılında 5 tane üniversite talebesine mânâsı sorulmuş, gençlerin tamamı “İngiltere Kralı Edward kastediliyor”  demişler halbûki buradaki kelime, bir zaman dilimi olan “devir” kelimesinin çoğulu “edvar” dır.(8)

Bugün nüfus açısından dünyada Çince, İngilizce, Hintçe ve İspanyolca­dan sonra dünya dilleri arasında Türkçe 5. Sıradadır.  250 milyonluk Türk dünyasının dilidir.(9) Fakat bizim dilimize yapılan bu müdahaleler, yozlaştır­malar, son zamanlarda hesapsız-kitapsız Batı dillerinden alınan sayısız     keli­meler yüzünden Türkçelikten çıkmış ve milyonlarca soydaşımızla bugün an­laşamıyoruz, onların konuştuğunu biz, bizim konuştuğumuzu da onlar maale­sef anlamıyorlar. 

1926 yılına kadar Türk Dünyası tek alfabe yani Arap Elifbası kullanı­yordu. Bu yıllarda Rusya, idâresi altındaki Türk illerinde Latin Alfabesi kul­lanılmasını zorunlu kıldı. Türkiye de o yıllarda yapılan “Harf Devrimi” ile Latin alfabesini benimseyince; Türkler arası birlikteliği bozmak için, Türkle­rin birbiri ile anlaşıp kaynaşmasına fırsat vermemek için Ruslar, Türk ille­rinde Kril Alfabesi kullanılmasını mecbur kılmıştır.(10)

Maksat Türklerin birleşmesine, kaynaşmasına, anlaşmasına fırsat vermemek. Türkler arası         di­yalogun gerçekleşebilmesi için, ömrünü Türkçe ve Türklerin birleşmesine harcayan Gaspralı İsmail Beyin mezarının üstüne Ruslar, kocaman bir domuz ahırı yaparak kaybetmişlerdir.(11) 

Dipnotlar:

1- Ali Ulvi Kurucu, “Hatıralar-4”, Haz. M. Ertuğrul Düzdağ, Kaynak Yay. İst. 2014, s. 235.

2- Zeki Kentel, Alkollü Toplum,Yeşilay Dergisi, 2000, Sayı 794, s. 8.  

3- Hüseyin Yorulmaz, “Celal Hoca”, Hat Yay. İst. 2011, s. 177.

4- Hüseyin Yorulmaz, “Celal Hoca”, Hat Yay. İst. 2011, s. 178.

5- Yavuz Bülent Bâkıler, “Gidenlerin Ardından”, Türk Edebiyatı Vakfı Yay. İst. 2006, s. 17.

6- Sabahattin Zaim, “Bir Ömrün Hikâyesi”, İşarete Yay. İst. 2008, s. 133.

7- Cengiz Özakıncı, “Türkiye’nin Siyasî İntiharı”, Otopsi Yay.13. bas. İst. 2007, s. 483.

8- Dursun Gürlek, “Tebessüm ve Tefekkür”, Kubbealtı Yay. 5. Baskı, İst. 2012, s. 178.

9- Y. Bülent Bâkiler, “Sözün Doğrusu-1”, Türk Edebiyatı Vakfı Yay. 7. Baskı, İst. 2006, s. 248.

10- Y. Bülent Bâkiler, “Sözün Doğrusu-1”, Türk Edebiyatı Vakfı Yay. 7. Baskı, İst. 2006, s. 290.

11- Y. Bülent Bâkiler, “Sözün Doğrusu-1”, Türk Edebiyatı Vakfı Yay. 7. Baskı, İst. 2006, s. 82.