Keşke Hiç Gelmeseydin El Nino
16 Mayıs 2023, Salı 00:00Küresel ısınma ve iklim değişikliğine ait kavramları her geçen gün daha sık duymaya başladık.
Dünya Meteoroloji Örgütü'nden endişe verici açıklamaya göre "El Nino" hava fenomeni tüm dünyayı etkisi altına alacak.
Nedir bu "El Nino"? Bu hava olayı Türkiye'yi nasıl etkileyecek?
Hava ve iklim koşullarındaki değişimler günlük hayatımızı, psikolojimizi oldukça derinden etkiliyor. Özellikle atmosferde meydana gelen geniş çaplı olaylar sadece gerçekleştiği alanı değil genel dolaşım içinde tüm dünyanın direkt veya dolaylı olarak etkilenmesine neden oluyor.
Dünyamızın güney yarıküresinde gerçekleşen ve oldukça geniş bir alanı etkileyen El-Nino ve La-Nina olayları da bahsedilen atmosferik hadiselere örnek olarak gösterilebilir.
Bu terimler, Güney Amerika’nın batı kıyılarında okyanus akıntılarının yönünde ve yüzey sularının sıcaklığında gözlenen değişikliği açıklamak için kullanılıyor.
Yüzey suyu sıcaklıklarındaki değişimin normaline göre pozitif olduğu yani nispeten daha sıcak olduğu dönemler El-Nino yılları, yüzey suyu sıcaklıklarındaki değişimin normaline göre negatif olduğu yani nispeten daha soğuk olduğu dönemler ise La-Nina yılları olarak değerlendiriliyor.
EL Nino, doğu tropikal Pasifik Okyanusu’ndaki yüzey sularının olağan dışı ısınmasını ifade eder. İki ila yedi yıllık aralıklarla düzensiz olarak meydana gelen El Nino’nun okyanus sıcaklıkları, okyanus akıntılarının hızı ve gücü ve yerel hava durumu üzerinde etkisi bulunur.
İspanyolca ‘oğlan çocuğu’ veya ‘velet’ ve ‘küçük kız’ gibi anlamlara gelen El Nino, hava durumunun afacan çocuğu olarak anlatılır.
El Nino genel olarak Güney Amerika’nın batı kıyılarında şiddetli bir etki gösteriyor. El Nino genel anlamda rüzgarın zayıflaması, yönünün değişmesi dolayısıyla suyun akış yönünün değişmesini temel alıyor. Bu durum sonucunda meydana gelen basınç değişiklikleri büyük tayfunlar oluşmasına neden oluyor.
Güney Amerikalı balıkçıların 1500'lü yıllardan bu yana kâbusu olan El Nino ilk olarak 1923’te Sir Gilbert Thomas Walker tarafından tanımlandı. El Nino, aylık ya da mevsimsel hava basıncı değişimleri olarak anılıyor.
İklim değişikliği sadece sıcaklıklarda artış değil, kuraklık, seller, şiddetli kasırgalar gibi aşırı hava olaylarının sıklığı ve etkisinde artışı da beraberinde getiriyor.
El Nino hava olayı sırasında, ekvator boyunca batı yönünde esen rüzgarlar yavaşlıyor, ılık sular doğuya itiliyor ve okyanuslarda yüzey sıcaklıkları artıyor.
El Nino sırasında hava sıcaklıkları ortalama olarak 0,2 santigrat derece artıyor.
Uzmanlara göre 0,2 derecelik sıcaklık artışı, iklim değişikliğiyle halihazırda artan küresel sıcaklıklarda yüzde 20'lik artış daha anlamına geliyor.
Birleşmiş Milletlerin yaptığı bir araştırmaya göre, 1997-1998 yıllarında etkili olan ve en az 32 milyar dolarlık zarara yol açan El Nino nedeniyle binlerce kişi, fırtına, sıcak hava dalgaları, sel ve kuraklık yüzünden yaşamını yitirdi.
Avrupa, 2022'de en sıcak yaz mevsimini yaşadı.
Şimdiye kadar en sıcak yıl olarak kayıtlara geçen 2016'da da El Nino etkiliydi.
İklim modelleri, güçlü bir El Nino'nun yaz aylarında veya yılın sonuna doğru yaşanabileceği uzmanlar tarafından güçlü bir olasılık olarak görülüyor.
El Nino gerçekleşirse 2023'ün 2016'dan daha sıcak olma ihtimali yüksek.
Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi’nin (MET) tahminlerine göre 2023 modern tarihin en sıcak yıllarından biri olarak rekor kıracak. Kurum, gelecek yıl küresel ortalama sıcaklıkların, sanayi öncesi döneme göre 1,2 derece daha yüksek olabileceğini belirtirken, dünyada aşırı sıcaklarla bağlı orman yangını, sel ve birçok afetin görülebileceği konusunda uyardı.
ABD merkezli meteoroloji sitesi Accuweather, Türkiye’nin Mayıs ayı içinde sıcaklıklarda artış yaşayacağını tahmin ediyor.
El Nino etkisini de dikkate alan meteoroloji uzmanları Türkiye’nin önümüzdeki aylarda sıcak hava dalgalarını tecrübe edeceği ve şiddetli hava olayları ile karşılaşabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Son derece kurak geçen ayların ardından Nisan başlarında görülen yağışlar Türkiye'ye adeta can suyu olmasına rağmen su rezervlerimizin doluluk oranı istediğimiz seviyelerde değil.
Afrika'dan bunaltıcı sert sıcak hava atakları, aralarda kuvvetli sağanak yağış, şimşek, yıldırım, gök gürültüsü, yer yer dolu geçişleri gündemimiz olabilir.
El Nino, biz seninle tanışmak istemiyoruz.
Bizden uzakta oyna
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar ile işaretlenmişdir.
Yorumlar
NAMIK CEYHAN
16-05-2023 17:03Muzaffer Hocam atmosferde meydana gelen en önemli meteoroloji hadisesinden bir olan el nino ve la lina (yaramaz çocuklar) olarak adlandırılır. Bu konuyu gündeme taşıdığın için teşekkür ederim. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde bu gerçekle yüzleşecek. Unutmayalım ki geleceğin anahtarı iklim değişimine uyumda saklıdır.