KOL ÇIKARTMAK

Çok uzun yıllar önce Yeşilçam filmlerinde görmüştük takside direksiyon başında açık camdan kol çıkartmayı.

Yalnız direksiyon başında olan jön değil yan koltukta hatta arka koltuklarda cam kenarlarında oturanlarda camı açarak kolunu dışarıya doğru uzatırdı. Taksiden kol çıkartmak her ne kadar terleyen eli havalandırmak gibi görünse de maksat daha çok bir çeşit havaydı. Havalı ve rahat görünme biçimiydi. E, birazda bıçkınlık gösterisiydi tabi.

O yıllarda klima yoktu taksilerde. Haliyle her bakımdan günümüzde olduğu kadar da gelişmiş değildi araçlar. En basitinden taksilerin camları bile kapının yanındaki manuel bir aparat vasıtasıyla açılır ve kapanırdı.

Anadolu insanı bindiği taksinin camından kol çıkartmayı yarım asır önce Yeşilçam jönlerinde görüp, öğrendi daha çok. Bu taklit hızla yayıldı Anadolu’da. Taksi ile başlayan taklit otobüs ve kamyon gibi araçlarda da şehir içi ve şehirlerarası yollarda kendisini gösterdi.

Kol çıkartmak anlattığımız sebeplerden dolayı yaygın bir modaydı.  Bazen de kol çıkartmak abartılırdı. Kolun omuz hizasına kadar uzatıldığı bile olurdu. Aynı istikamette trafikte seyredenler bunu görünce “çek ulen kolunu içeriye” sözleriyle başlayan hafif tonlu uyarılarını “Eşşek oğlu eşşek” hızını alamayınca da ana/avrat o da kesmeyince sülale kalaylamaları ile sürdürürlerdi.

Kol çıkartmanın en kibar şekli el ile bilek arasıydı. Dirseğe kadar olan kısımda pek olmasa da normal sayılırdı. Lakin omuz hizasına kadar kol çıkartmak ana/avrat/ vakasıydı. Sülale vakasıydı.

Aradan geçen uzun yıllar içerisinde taksi otomobil, araba, araç oldu. Anlayacağınız adı değişti taksinin. Şimdilerde taksi denilince duraklarda müşteri bekleyen araçlar geliyor insanların aklına.

Yarım asırlık hikâyesi var binilen araçtan kol çıkartmanın. Bu süreçte dünya değişti, Türkiye’de değişti haliyle. Teknoloji hayatın tüm alanına hakim. Geçmişte hayal bile edilemeyenler bugün hayatın içinde. Velimizin altında. Evimizde, işyerlerimizde ve her yerde.  Teknoloji patlaması denilebilir dünle kıyas edildiğinde bugün var olanlar. Mesela cep telefonları. Türkiye’de cep telefonu kullanma yaşı 2, cep telefonu edinme yaşı 5. Daha başka örnekler vermeye gerek var mı? Yok!

Bindiğimiz araçlardan kol çıkartma mı?

Eskiden olduğu kadar olmasa da devam. Oysa en basit araçlarda bile iyi ya da kötü klima sistemleri var. Bu halde bile trafikte kol çıkartan sürücüler var. Demek ki kol çıkartmadan maksat terleyen avuç içlerini soğutarak rahatlatmak değil. Bu ilkellikten maksat ne o halde?

Kol çıkartmak.

Kimileri için vazgeçilmeyen ilkelliklerden birisi.