KONTROLSÜZLÜK DİĞER SEBEP

Önce gıda fiyatları normal dışı yükselmeye başladı, son altı ayda.

Fiyat artışlarına paralel insanların alım gücü düşerken, yoksulluk da artış gösterdi.

Bu süreçte fiyat artışlarının geçici olduğu ve daha çok da mevsimsel şartlardan kaynaklandığı açıklandı.

Zamanla geçici olmadığı gibi mevsimlerle de ilgisinin olmadığı anlaşıldı, fiyat artışlarının.

Bir takım önlemler alındı bu süreçte, mesela gıda ürünlerinde KDV’nin yüzde 8’den, yüzde 1’ düşürülmesi gibi.

KDV freni de gıda da fiyat artışlarının önüne geçemedi. Aksine  fiyatlar artmayı sürdürdü. Halende artıyor.

Görülen o ki; bugüne kadar alınan önlemlerle perakende sektöründe  fiyat artışlarının önüne geçmek mümkün değil. Yüksek fiyatlar maliyet artışlarının artmasıyla  izah edilecek gibi de değil ayrıca. Bu bir yere kadar doğru fakat tek doğru değil.

Başka sebepler.

Gıda ürünlerinde fiyat artışlarını birazda ülkedeki psikolojik  ortamın etkisiyle fırsat olarak gören bir zihniyet söz konusu. Ticaretin neredeyse her alanında görülen bu zihniyet piyasalardaki fiyat artışlarının en önemli sebeplerinden olmalı.

Sebep, maliyet artışları.

Sonuç, yüksek fiyat.

Yineleyelim… Bu bir yere kadar doğru fakat tek doğru değil.

Bu konuda basit birkaç örnek vermek gerekiyor.

Aynı mahalle hatta aynı cadde üzerinde bulunan marketlerde aynı marka ve aynı ürünle ilgili farklı gıda etiketlerinin olması.

Sebze ve meyvede farklı fiyatın olması normalde, aynı marka peynir, süt, yoğurt, yumurta, su, kağıt ürünleri, temizlik malzemeleri  ile sıvı ve katı yağda olması  ne kadar normal?

Sonra halkın dilinde yer ettiği şekilde, “Bugün alırsan ucuz, yarın alırsan pahalı?

Sebep?

Maliyet artışları gibi bilinen sebeplerin yanında, kontrolsüzlük.

Kontrolsüzlük, hatta önemli sebep olmalı.

Kim yapacak bunu?

Belediyeler, Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü gibi ilgili kamu kurumlar.

Yapıyorlar mı?

Sorunun cevabı, piyasalarda.

Önce gıda fiyatları yükselmeye başladı, son altı ayda.

Ramazan bayramından sonra ise her türlü alım satımın yapıldığı piyasalar tam bir yangın yeri.

Maliyet artışları gerekçeli zam sağanağı başladı.

Konuta bakalım.

İnanılmaz fiyat artışları oldu.

İnanılmaz yükselişler oldu.

Maliyetler de arttı doğrusuna bakılırsa.

Arsa maliyeti,

İnşaat demiri,

Çimento,

Kapı, pencere, ahşap,

Islak zemin,

İşçilik derken arsa hariç ortalama bir konutun metrekare maliyeti, 12 bin lirayı geçti.

Sonuçta bugün itibariyle kazanarak ev almak yüz binlerce ülke insanı için hayal oldu.

Konut kiraları da acayip denilecek şekilde arttı.

Öte yandan mobilya gibi dayanıklı ev ürünlerinin fiyatları müthiş bir artış içerisinde.

Beyaz eşya ürünlerinin fiyatları da arttı, artıyor.

Giyim ürünlerinin fiyatları tarihi rekorlar kırıyor.

Son bir yıl içinde tarım ürünleri üretimi dahil her türlü ürünün, mal ve hizmetin üretiminde maliyetin arttığı doğru. Bu sebebe bağlı olarak piyasalardaki ürünlerin fiyatlarının artması da doğru. Gene de yüksek fiyatların ve pahalılığın tek sebebi bu olmamalı. Çok önemli bir sebep de kontrolsüzlük. Yapılmayan kontroller.

Bunun bilinmesinde fayda var.

Hiç olmazsa kontrol sağlanabilmeli.