KONUT KİRA GELİRLERİMİZİ NASIL BEYAN ETMELİYİZ?

Konut kira geliri elde eden kişilerin sürekli aklını kurcalayan fakat eksik bilgi, yanlış duyumlar ve yönlendirmeler sonucu “nasılsa bir şey olmaz” düşüncesiyle ihmal edilen bir yükümlülük... “Konut Kiralarının Beyanı” Gelir Vergisi Kanunu’nda düzenlenen ve kapsamına konut kira gelirleri, işyeri kira gelirleri ve başkaca mal ve haklardan elde edilen kira gelirlerinin girdiği vergiye tabi gelir unsurlarından “gayrimenkul sermaye iradı” köşe yazımızın konusu. 2021 yılının Ağustos ayı itibariyle gayrimenkul sermaye iradı olan mükellef sayısı iki milyonun üzerindedir. Yani iki milyonu aşkın kişi evini, işyerini ya da çeşitli mal veya hakkını kiraya vermek suretiyle gelir elde etmektedir. Hal böyle olunca da evlerini kiraya veren kişilerin nasıl vergilendirilecekleri, en çok merak edilen konuların başında gelmektedir. Şimdi konuyu birlikte inceleyelim ve kiraya verdiğimiz konutlarımızın vergiye tabi olup olmadığını bir okuyuşta öğrenelim. Konut Kira Gelirlerinde Uygulanacak İstisna Konutların kiraya verilmesinden elde edilen ve yıllık tutarı 7.000 TL’nin altında olan konut kira gelirlerinin vergi dairesine beyan edilmesi ve üzerinden herhangi bir vergi ödenmesi gerekmemektedir. Belirttiğimiz bu tutar, 2021 yılı için geçerli olan “konut istisnası” tutarı olup her yıl güncellenmektedir. Bu tutarın üzerinde elde edilen konut kira gelirlerinin ise istisna tutarı düşüldükten sonra kalan kısmının beyan edilmesi gerekecektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, konut sahiplerinin vergiye tabi başkaca gelirlerinin olup olmadığı ve mükellefiyet durumlarıdır. Gelirlerini beyan etmekle mükellef olan tacir, çiftçi ve serbest meslek erbaplarının ilgili istisnadan faydalanmaları mümkün olmayıp elde ettikleri konut kira gelirlerinin tutarı ne olursa olsun vergi dairesine beyan etmek ve hesaplanacak gelir vergisini ödemek zorundadırlar. Aynı Konuta Birden Fazla Kişinin Sahip Olması Halinde Beyan İstisna hakkı konut bazlı değil mükellef bazlı olduğu için aynı konuta birden fazla kişinin sahip olması halinde her kişi, elde edilen yıllık kira gelirinden kendi payına düşen kısmı için bir kıyaslama yapacaktır. Örneğin; bir konuta 3 kişinin sahip olduğunu ve konutun aylık kira gelirinin de 1.500 TL olduğunu düşünelim. Yıllık kira geliri 18.000 TL olan konutun sahibi olan her kişi kendi payına 6.000 TL gelir elde etmektedir. Bu durumda, istisnadan faydalanma hakkı olan bir kişi istisna haddi altında elde ettiği kira gelirini hiç beyan etmeyecekken, tacir olan diğer konut sahibi ise istisnadan yararlanamayacağından elde ettiği konut kira gelirinin tamamını beyan edip vergisini ödeyecektir. Konut Kiralarının Tahsil Edilememesi Durumu Konutunu kiraya verip de çeşitli nedenlerle kirasını tahsil edemeyen kişilerin vergi karşısındaki durumu en çok merak edilenlerden. Kiracısı ile kira kontratı imzalayıp belli bir tutar üzerinden anlaşan fakat sonrasında kirasını tahsil edemeyen konut sahipleri beyanname verecekler mi? Kira gelirleri için vergi mevzuatımız “tahsil esasını” benimsediğinden, tahsil edilemeyen kira gelirlerinin beyan edilmesi de gerekmemektedir. Fakat ilgili yılda tahsil edilemeyen kira gelirlerinin daha sonraki yıllarda tahsil edilmesi halinde; daha önce beyan edilmeyen bu kira gelirleri, tahsil edildikleri yılın kira gelirleri ile birlikte beyan edilecektir. Yapılan Giderlerin İndirimi En önemli konuların başında; ödenecek vergi tutarını azaltma imkanı sebebiyle, konutlar için yapılacak harcama ve giderlerin kira gelirlerinden indirilip indirilememesi gelmektedir. Konut sahipleri, sahibi oldukları konutlar için katlandıkları bakım, onarım, tadilat, sigorta vb. giderleri, elde ettikleri kira gelirlerinin beyan edilmesi sırasında indirim konusu yapabilirler. Bunun yanı sıra, günümüzde sıkça başvurulan bir yöntem olan kredi çekme yoluyla konut sahibi olunması halinde; kiraya verilen bu konutlardan elde edilen kira gelirlerinden, krediler için ödenen faizlerin indirim konusu yapılması da mümkündür. Diğer yandan; satın alınan konut için ödenen bedelin %5’i, satın alma tarihinden itibaren 5 yıl süreyle, elde edilecek kira gelirlerinden indirilebilmektedir. Son olarak; sahibi olduğu konutunu kiraya vererek başka bir konutta kirada oturan kişiler; ikamet ettikleri konut için ödedikleri kiraları, elde ettikleri kira gelirlerinden indirim konusu yapabilirler. Yeniden görüşmek dileğiyle…